Στο ιστορικό της ένταξης της Αργολίδας στα προγράμματα απονίτρωσης των υπόγειων υδάτων, και στην άρνηση των αγροτών να ενταχθούν σε αυτά αναφέρεται απαντώντας σε ερώτης του Γιάννη Ανδριανού, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Α. Τσαυτάρης:
Το Αργολικό Πεδίο χαρακτηρίστηκε ως περιοχή ευπρόσβλητη στα νιτρικά με την αριθμ. 19652/1906/22.07.1999 (ΦΕΚ 1575/ τ.Β’ / 05.08.1999) ΚΥΑ, όπως αυτή τροποποιήθηκε με την αριθμ. 24838 / 1400 / Ε103 / 06.06.2008 (ΦΕΚ 1132 / τ. Β’ / 19.06.2008), ομοία, με αποτέλεσμα να καταρτιστεί το υποχρεωτικό για τους παραγωγούς της περιοχής Πρόγραμμα Δράσης [20416 / 2519 / 07.09.2001 (ΦΕΚ 1196 / 14.09.2001)].
Στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας (ΠΑΑ) 2007-2013 “Αλέξανδρος Μπαλτατζής”, η πολιτική μείωσης της νιτρορύπανσης γεωργικής προέλευσης εφαρμόζεται μέσω της Δράσης 2.1 “Προστασία των ευαίσθητων στα νιτρικά περιοχών”. Η εν λόγω Δράση στοχεύει στην ενθάρρυνση των γεωργών να αναλάβουν πρόσθετες υποχρεώσεις πέραν των υποχρεωτικών, έτσι ώστε να αποκατασταθούν ταχύτερα τα προβλήματα των ευαίσθητων σε νιτρικά περιοχών.
Στην εν λόγω Δράση μπορούν να ενταχθούν παραγωγοί που καλλιεργούν αρδευόμενες εκτάσεις με βαμβάκι, αραβόσιτο, κηπευτικά και σακχαρότευτλα, με την υποχρέωση να εφαρμόσουν φιλοπεριβαλλοντικές γεωργικές πρακτικές, όπως αγρανάπαυση, αμειψισπορά, ακαλλιέργητο περιθώριο και αντίστοιχη μείωση των εφαρμοζόμενων λιπαντικών μονάδων αζώτου.
Έχουν ήδη προκηρυχθεί τρεις Προσκλήσεις Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος της Δράσης 2.1 που αφορούν το Αργολικό Πεδίο:
Α. Η αριθμ. 169814/13.10.2010 Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, με προϋπολογισμό 20 εκ. ευρώ, εκ των οποίων 10 εκ. ευρώ για το Ν. Αργολίδας.
Β. Η αριθμ. 080293/17.11.2011 Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, με προϋπολογισμό 20 εκ. ευρώ, η οποία αφορούσε διετή παράταση των συμβάσεων ήδη ενταγμένων δικαιούχων του Μέτρου 3.5 του Εγγράφου Προγραμματισμού Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΠΑΑ) 2000-2006 και του, παρεμφερούς λογικής παρέμβασης, Μέτρου 3.17 “Προστασία της λίμνης Δοϊράνης” του ΕΠΑΑ 2000-2006 και
Γ. Η αριθμ. 080598/30.11.2011 Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, προϋπολογισμού 40 εκ. ευρώ, η οποία αφορούσε την ένταξη νέων δικαιούχων, οι οποίοι θα υπογράψουν νέες συμβάσεις πενταετούς διάρκειας.
Σημειώνεται ότι για το σύνολο των παραπάνω προσκλήσεων, οι παραγωγοί του Αργολικού Πεδίου δεν επέδειξαν ενδιαφέρον, με αποτέλεσμα να μην υποβληθούν σχετικές αιτήσεις ενίσχυσης για ένταξη στη Δράση. Η έλλειψη ενδιαφέροντος από πλευράς παραγωγών θα μπορούσε να ερμηνευτεί στη βάση της σύνθεσης του φυτικού κεφαλαίου του Αργολικού Πεδίου που βασίζεται κυρίως σε δενδρώδεις καλλιέργειες.
Σε μελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ιούλιος 2007) “Υπολογισμός και τεκμηρίωση του πρόσθετου κόστους διαφυγόντος εισοδήματος και του κόστους συναλλαγής που συνεπάγεται για τους γεωργούς η εφαρμογή των γεωργοπεριβαλλανοτικών μέτρων» στην οποία και βασίστηκε ο υπολογισμός του ύψους ενίσχυσης των δικαιούχων της Δράσης, περιλαμβάνεται μεθοδολογία που αφορά στις ειδικές δενδρώδεις καλλιέργειες.
Ειδικότερα, δεδομένου ότι στις δενδρώδεις καλλιέργειες δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν οι διαχειριστικές πρακτικές που έχουν εφαρμογή στην περίπτωση των αροτραίων καλλιεργειών (αγρανάπαυση, αμειψισπορά, ακαλλιέργητο περιθώριο), στη μελέτη προβλέπεται η σύνταξη και εφαρμογή σχεδίων θρέψης και άρδευσης που θα οδηγήσουν σε μείωση των εφαρμοζόμενων λιπαντικών μονάδων και του αρδευτικού νερού.
Το ύψος ενίσχυσης που υπολογίζεται ότι θα λάμβαναν οι παραγωγοί δενδρωδών καλλιεργειών (εσπεριδοειδή και βερίκοκα για την περιοχή του Αργολικού Πεδίου) για την εφαρμογή της εν λόγω μεθοδολογίας της Δράσης 2.1 εκτιμάται ότι θα ήταν της τάξης των 143,21 ευρώ / εκτάριο / έτος. Το ύψος αυτό ενίσχυσης κρίνεται σχετικά μικρό σε σχέση με το ύψος ενίσχυσης που απολαμβάνουν αντίστοιχες αροτραίες καλλιέργειες, λόγω του μικρότερου πρόσθετου κόστους και της απώλειας εισοδήματος που έχουν οι δεσμεύσεις της Δράσης για τις δενδρώδεις καλλιέργειες σε σχέση με τα αντίστοιχα μεγέθη από τις αντίστοιχες δεσμεύσεις της Δράσης για τους παραγωγούς των αροτραίων καλλιεργειών. Το σχετικά χαμηλό ύψος ενίσχυσης αναμενόταν ότι δεν θα καθιστούσε ελκυστική την, ούτως ή άλλως, εθελοντική συμμετοχή των παραγωγών δενδρωδών καλλιεργειών, στην περίπτωση που οι προσκλήσεις εκδήλωσης ενδιαφέροντος της Δράσης περιελάμβαναν ως επιλέξιμες και τις δενδρώδεις καλλιέργειες.
Πρέπει να τονιστεί τόσο η όψιμη φάση που διανύει η υλοποίηση του ΠΑΑ 2007 – 2013 όσο και το μεγάλο χρονικό διάστημα που απαιτείται για την ολοκλήρωση των διαδικασιών έγκρισης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μιας ενδεχόμενης τροποποίησης του Προγράμματος που θα καθιστούσε τις δενδρώδεις καλλιέργειες επιλέξιμες για την ενίσχυση στο πλαίσιο της Δράσης 2.1.
Κατά συνέπεια, θα πρέπει να εξεταστεί η ένταξη των δενδρωδών καλλιεργειών του Αργολικού Πεδίου και των υπόλοιπων ευπρόσβλητων ζωνών – ενδεχομένως με διαφορετικό μίγμα διαχειριστικών πρακτικών που θα ανέβαζε το ύψος ενίσχυσης και θα καθιστούσε τη Δράση πιο ελκυστική για τους παραγωγούς – στο πλαίσιο της επόμενης Προγραμματικής Περιόδου 2014 – 2020, η οποία βρίσκεται στη φάση του σχεδιασμού της.