Η απέναντι όχθη του Βασίλη Καπετάνιου
Κυριακή πρωί, ο παππούς καθισμένος στην μια από τις δυο πολυθρόνες του μπαλκονιού, με θέα το αργείτικο κάστρο ακολουθούσε την ιεροτελεστία της κυριακάτικης ανάγνωσης. Πάνω στο ξύλινο τραπέζι σε μια στοίβα, οι βαρυφορτωμένες κυριακάτικες εφημερίδες, δίπλα τους ανοιγμένος στην μέση σχεδόν ένας τόμος από την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης . Ο σκέτος ελληνικός καφές άχνιζε δίπλα σε ένα παγωμένο ποτήρι νερό. Η μαύρη κηλίδα στο κέντρο του φλιτζανιού ήταν το σημάδι για τους γνώστες ότι ο παππούς είχε ρίξει και τις δυο σταγόνες ουίσκι για καρδιοπροστασία. Από το παράθυρο της κουζίνας η γυναίκα του πρόσεξε το μεγάλο βιβλίο με την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης, σπάνια άλλαζε τις συνήθειες του ο παππούς, κάποιο ιδιαίτερο λόγο θα είχε για σήμερα να ξεκινήσει την ανάγνωση με αυτό το βιβλίο.
Η γιαγιά ετοιμάστηκε να φύγει για την εκκλησία , βγαίνοντας στο μπαλκόνι δεν τόλμησε να του πει ούτε καλημέρα έτσι όπως ήταν βυθισμένος στην ανάγνωση. Κρατούσε το ογκώδες βιβλίο με ένα παράξενο τρόπο όπως ο παπάς το ευαγγέλιο. Πρόσεξε και ένα τρέμουλο στα χέρια του, ήξερε ότι αυτό που διάβαζε τον συγκινούσε δεν είχε κάποιο πρόβλημα υγείας. Αλλά μια υποψία ανησυχίας άφησε και μια σκιά αγωνίας στο πίσω μέρος του μυαλού της. Αθόρυβα κατέβηκε στην σκάλα και τον άφησε στην βουβή ανάγνωση του. Ο παππούς ακούμπησε το βιβλίο πάνω στο τραπέζι, πήρε μια ρουφηξιά καφέ άναψε το άφιλτρο τσιγάρο , φύσηξε τον βαρύ καπνό. Μέσα από την θολούρα του καπνού βύθισε την ματιά του στο Αργείτικο κάστρο. Κοιτούσε το Κάστρο σα να έβλεπε εικόνες πάνω στα τείχη του.
Όταν γύρισε η γιαγιά από την εκκλησία τον βρήκε να «χειρουργεί» την τελευταία εφημερίδα. Το μεγάλο βιβλίο ήταν κλειστό πάνω στο τραπέζι και μέσα στις σελίδες του ξεχώριζε ένα απόκομμα εφημερίδας. Ο παππούς παλιός έμπειρος αναγνώστης έκανε δυο διαδικασίες διαλογής στις εφημερίδες. Την πρώτη με το μάτι ξεχώριζε εκτός από τις μόνιμες στήλες ότι του προκαλούσε εντύπωση. Την δεύτερη με την ανάγνωση όπου και διάλεγε τα αποκόμματα για το αρχείο του. Η γιαγιά πρόσεξε ότι το χέρι του με ιδιαίτερη σταθερότητα και ακρίβεια έκοβε την εφημερίδα. Το τρέμουλο που παρατήρησε πριν ήταν πια σίγουρη ότι ήταν από συγκίνηση. Δεν ήθελε να του χαλάσει την βουδιστική ηρεμία της Κυριακής αλλά με την ιδιαίτερα οξυμένη ακοής της αντιλήφθηκε τον ήχο από τις μπότες του εγγονού της στην αυλή. Ήξερε ότι ο παππούς μόνο σε αυτόν επέτρεπε να τον διακόπτει χωρίς προειδοποίηση.
-Πετράν να φτιάξω καφέ;
-Γιαγιά, τον καλό πελάτη δεν τον ρωτάνε, μόλις τον βλέπουν ετοιμάζουν τον καφέ του.
Με γρήγορες κινήσεις ο Πετράν ανέβηκε την σκάλα και θρονιάστηκε στην δεύτερη πολυθρόνα. Έτσι και αλλιώς για αυτόν ήταν η δεύτερη θέση.
-Παππού, τέλειωσες την πρώτη διαλογή κιόλας;
-Ξεκίνησα νωρίς σήμερα.
Ο Πετράν ξεφύλλιζε πολύ γρήγορα τις «κομμένες» εφημερίδες.
-Παππού όλες για πρώτο θέμα έχουν τα οικονομικά των τραπεζών.
-Όταν το έντερο γίνεται αφεντικό, το κεφάλι σκατά θα τα κάνει, όταν όμως το κεφάλι λειτουργεί με νου και καρδία ακόμα και στο χειρότερο αδιέξοδο θα βρει τρόπο για ηρωική έξοδο.
Η γιαγιά όταν άκουσε την φράση «ηρωική έξοδος» πήγε γρήγορα στο μεγάλο ιστορικό επιτοίχιο ημερολόγιο, κοίταξε και βρήκε την απάντηση που ήθελε, 10 Απριλίου 1826 έξοδος του Μεσολογγίου. Τουλάχιστον βρήκε την εξήγηση για το πρωινό τρέμουλο του παππού. Τώρα της έμενε να μάθει την ερμηνεία του λεκτικού γρίφου που είπε στον εγγονό του.
-Παππού, δεν το κατάλαβα πολύ καλά αυτό που είπες.
-Πετράν, ξέρεις γιατί φθάσαμε σε αυτό το χάλι σαν λαός.
-Τα παιγνίδια του διεθνούς κεφαλαίου …
-Δεν είναι μόνο αυτό. Σε αυτό τον ξεπεσμό φθάσαμε γιατί οι δυτικοί κατάφεραν αυτό που δεν μπόρεσαν οι Τούρκοι με τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς. Προσπαθούμε μάταια εδώ και διακόσια σχεδόν χρόνια να γίνουμε Ευρωπαίοι. Και αλλάξαμε την ιεράρχηση των αναγκών μας, την βάση του πολιτισμού μας την βάση της καθημερινής μας ζωής. Η χρησιμότητα , η σύμβαση και ο τύπος αντικατέστησαν την σχέση, την κοινωνία και την αλήθεια. Η πίστη αντικαταστάθηκε από επί τόκο πίστωση.
-Εγώ ακόμα δεν κατάλαβα που κολλάνε όλα αυτά.
-Το τραπεζικό σύστημα δεν είναι ένας αποταμιευτικός μηχανισμός για την προστασία του πολίτη. Όλη η φιλοσοφία του, της πίστωσης και του τόκου είναι ένα αποχετευτικό σύστημα. Και τα δύο ότι και για να κάνουν για να δικαιολογήσουν την ύπαρξη τους και τον ρόλο τους σχετίζονται και δημιουργούν βρώμικα προϊόντα. Πείστηκαν οι πολίτες να καταθέτουν τον ιδρώτα μιας ζωής σε βόθρους. Είναι σαν να περιμένεις να σε ταΐσει το έντερο σου. Όταν ο πατέρας του είχε πάει πενταήμερη εκδρομή ξέρεις τι χουνέρι έκαναν στον ξενοδόχο.
-Όχι δεν μου τα λέει αυτά.
– Όλοι μαζί συνεννοήθηκαν και τράβηξαν ταυτόχρονα το καζανάκια όλων των δωματίων. Το αποχετευτικό σύστημα όπως και το τραπεζικό έχει περιορισμό στην ροή του. Ξέρεις τι έγινε, γέμισε το ξενοδοχείο με απόνερα , έτρεχε σαν παλαβός ο ξενοδόχος. Ήταν κάτι που στατιστικά δεν μπορούσε να γίνει. Αν πάνε αύριο οι πολίτες οποιασδήποτε χώρας και ζητήσουν όλοι ταυτόχρονα τις καταθέσεις τους θα πνιγούν μέσα στα απόνερα και θα ανακαλύψουν την αποτυχία του βόθρου που εμπιστεύτηκαν τους κόπους τους. Ξέρεις τι γιορτάζουμε σήμερα;
– Την έξοδο του Μεσολογγίου ( είπε η γιαγιά με ένα αδιόρατο λεπτό χαμόγελο να διαγράφεται στα χείλη της, σέρβιρε και τον καφέ στον εγγονό της).
-Μια μεγάλη περήφανη ήττα, ( είπε ο παππούς και την κοίταξε με θαυμασμό, εκείνη του ανταπέδωσε ένα βλέμμα του τύπου κάτι ξέρουμε και εμείς). Οι νέες Θερμοπύλες που έσωσαν την επανάσταση του 21. Αυτό διάβασα σήμερα πρώτα από όλα. Εκεί μέσα έβαλα την επιφυλλίδα του Γιανναρά από την Καθημερινή. Ο τίτλος ταιριάζει τέλεια και με την έξοδο και με αυτά που λέμε τώρα, «Χαμένα όλα , ώρα για τόλμη». Οι Μεσολογγίτες ήταν σε πολύ χειρότερη θέση από εμάς. Τα είχαν χάσει όλα. Αλλά είχαν άλλη ιεράρχηση αναγκών. Η λευτεριά , η πίστη , η κοινότητα ήταν οι προτεραιότητες τους. Τα έχασαν όλα, έφτασαν μέχρι και την νεκροφαγία λένε οι πληροφορίες αλλά δεν έχασαν το νόημα της ζωής τους. Ακόμα και όταν οι Τούρκοι πρόσφεραν δελεαστικές προτάσεις για να αποχωρήσουν αυτοί απάντησαν ότι τα κλειδιά της πόλης τους κρέμονται πάνω στα κανόνια τους. Στο νησάκι της Κλείσοβα 130 ψυχωμένοι πολεμιστές αντιμετώπισαν έξι χιλιάδες Τουρκοαιγύπτιους και άφησαν του μισούς νεκρούς στην λιμνοθάλασσα. Όσο για την επίσημη Ελλάδα τα ίδια και τότε όπως και τώρα, τους άφησε μόνους και εγκαταλειμμένους. Από τότε πρωτεύουσα σημεία στο διχασμό είχαν οι κομματικές φιλοδοξίες και τα μικροσυμφέροντα.
Ο εγγονός είχε πάρει μέσα από την ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης το απόκομμα και έριχνε ματιές ενώ άκουγε και τον παππού του.
-Πετράν οι επιστήμονες λένε ότι ο το έντερο είναι δεύτερος εγκέφαλος, εμείς φαίνεται ότι τους πήραμε σοβαρά και τον κάναμε πρώτο.
-Παππού, τα έχουμε χάσει όλα αλλά ακόμα έχουμε τα περιθώρια για μια ηρωική έξοδο όπως γράφει και ο καθηγητής.
– Ναι, αλλά αυτό σημαίνει ότι ο εγκέφαλος σου κυριαρχεί με νου και καρδία και ορίζει τις προτεραιότητες σου, αναζητάς την αλήθεια στην σχέση και την κοινότητα, δεν αφήνεις το έντερο να σου ορίζει την ζωή γιατί μόνο σκατά θα πάρεις.
-Αμάν χριστιανέ μου, μας βρώμισες κυριακάτικα.
-Μόνο με άλλες προτεραιότητες μπορείς να κάνεις έξοδο από το ευρώ, μόνο αν έχεις να προτείνεις ένα άλλο τρόπο και αυτός ο τρόπος θα φωτίσει και την παρακμάζουσα Ευρώπη, αφού δώσει πρώτα από όλα νόημα σε σένα.
-Ναι παππού, αυτό ταιριάζει με αυτό που έχεις σημειώσει
-«Tην έξοδο Eλλαδιτών και Kυπρίων από το ευρώ –το πολύτιμο για την Eυρώπη άλμα διάσωσης της ελληνικής διαφοράς και σωτήριο άλμα διάσωσης των Eλληνωνύμων από τον βυθισμό σε ατέρμονη ύφεση– δεν μπορούν να την αποφασίσουν σπιθαμιαίοι, καραγκιοζάκια της πολιτικής. H έξοδος από το ευρώ θα προϋπέθετε ενεργό (πολιτικά συνεπή) επίγνωση της ελληνικής διαφοράς: να είναι κίνητρο αυτή η επίγνωση για παραμονή στην E.E., στο επίκεντρο του γίγνεσθαι της Eυρώπης. Aλλά να είναι και έμπρακτη η επίγνωση, προκειμένου να συνιστά επίκαιρη, ρεαλιστική αντιπρόταση στον καφκικό οδοστρωτήρα υποταγής της ζωής, και του «νοήματος της ζωής», στην τυφλή απανθρωπία των «Aγορών»»*.
Ο παππούς βύθισε το βλέμμα του στα τείχη του κάστρου , , η γιαγιά ρίχνοντας κλεφτές ματιές από το τζάμι της κουζίνας, πρόσεξε πάλι το τρέμουλο στο χέρι, έπρεπε να κάνει την δυναμική της έξοδο
-Δεν ξέρω που καταλήξαμε μεταξύ εγκεφάλου και εντέρου αλλά περί γεύσεως εντελώς συμπτωματικά σας πληροφορώ ότι η ταραμοσαλάτα με αυγοτάραχο Μεσολογγίου που έφτιαξα θα σας κάνει να γλείφετε τα δάκτυλα σας. Άντε κάντε μου λίγο χώρο στο τραπέζι να φέρω τα μεζέδια…….
*Γιανναράς, (Χρ,) Χαμένα όλα , ώρα για τόλμη, Καθημερινή, 07 Απριλίου 2013