Σχεδόν ομόφωνα, με την θετική ψήφο 26 κρατών μελών από τα 28 της ΕΕ και δύο αποχές, πέρασε η πρόταση κανονισμού της Ελληνικής Προεδρίας, σχετικά με την απαγόρευση της καλλιέργειας Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών στην ΕΕ στο σημερινό Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος, στο οποίο προέδρευσε ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης, στο Λουξεμβούργο.
Στη πρωινή συνεδρίαση, έγινε δημόσια συζήτηση για την τροποποίηση της οδηγίας 2001/18/ΕΚ όσον αφορά τη δυνατότητα για τα κράτη μέλη να περιορίζουν ή να απαγορεύουν την καλλιέργεια Γενετικά Τροποποιημέων Οργανισμών στην επικράτειά τους. Η αρχική πρόταση κατατέθηκε από την Επιτροπή τον Μάρτιο του 2010 σε συνέχεια σχετικού αιτήματος που διατύπωσαν 13 Κράτη Μέλη προς την Επιτροπή τον Ιούνιο του 2009, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Σύμφωνα με την πρόταση τροποποίησης της Οδηγίας που επεξεργάστηκε και διαπραγματεύτηκε η Ελληνική Προεδρία, προβλέπεται και δίδεται στα Κράτη Μέλη για πρώτη φορά, η δυνατότητα να απαγορεύουν μονομερώς την καλλιέργεια ΓΤΟ που έχουν αδειοδοτηθεί ή είναι υπό αδειοδότηση στην ΕΕ, δίνοντας επιτυχές τέλος σε μια διαπραγμάτευση που έχει ήδη κρατήσει πάνω από 4 χρόνια.
Η απαγόρευση θα πραγματοποιείται με απόφαση του κάθε Κράτους Μέλους, χωρίς την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ασφαλώς χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των εταιριών. Στη συνεδρίαση, ο Έλληνας Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, Γιάννης Μανιάτης, επανέλαβε την εθνική θέση ότι η Ελλάδα είναι αντίθετη και δεν πρόκειται να επιτρέψει την καλλιέργεια ΓΤΟ στο έδαφός της, ενώ η Ελληνική Προεδρία πέτυχε απόφαση με πολύ μεγάλη πλειοψηφία, ώστε πέρα από τις διακηρύξεις αρχών να θεσμοθετηθεί και αξιόπιστο νομικό «οπλοστάσιο» για να μπορούν στην πράξη τα Κράτη Μέλη να εμποδίζουν την καλλιέργεια των ΓΤΟ στην επικράτειά τους.
Σχετικά με το θέμα, ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
“Η Ελλάδα δεν πρόκειται να επιτρέψει την καλλιέργεια μεταλλαγμένων στο έδαφός της, ακόμη κι αν απομείνει η μοναδική χώρα στον κόσμο που θα ισχύει μια τέτοια απόφαση.
Με τη σημερινή απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών Περιβάλλοντος της ΕΕ, για πρώτη φορά, θεσμοθετείται η δυνατότητα αυτή και θωρακίζεται νομικά η εθνική μας επιλογή να απαγορεύουμε την καλλιέργεια Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών.
Ανεξάρτητα από τις κάθε φορά αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των άλλων κρατών της ΕΕ.
Θεωρώ πολύ σπουδαίο ότι σήμερα, μετά από πρόταση της Ελληνικής Προεδρίας, 26 από τις 28 εκλεγμένες κυβερνήσεις της Ευρώπης, για λογαριασμό των 500 εκατομμυρίων Ευρωπαίων πολιτών, αποφάσισαν να κατοχυρώσουν το δικαίωμα τους να απαγορεύουν την καλλιέργεια των ΓΤΟ.
Αυτή είναι η αλήθεια όσο κι αν κάποιοι εργολάβοι περιβαλλοντικής ευαισθησίας προσπάθησαν να τη διαστρεβλώσουν.
Έχω ήδη ανακοινώσει την κατάθεση στη Βουλή ειδικής νομοθετικής ρύθμισης, για τη δημιουργία Εθνικής Επιτροπής κατά των Μεταλλαγμένων, με στόχο τη διαμόρφωση της μακροχρόνιας Εθνικής Στρατηγικής. Όλες οι δυνάμεις της κοινωνίας και της επιστήμης, ισχυροποιούμε το ενιαίο εθνικό μέτωπο“.
Λίγο νωρίτερα, ο Υπουργός ΠΕΚΑ, Γιάννης Μανιάτης, κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου Υπουργών, ευχαρίστησε ιδιαίτερα τα κράτη μέλη για την εποικοδομητική συμβολή τους στη συμβιβαστική πρόταση της Προεδρίας, καθώς και την προηγούμενη Δανική Προεδρία, στην πρόταση της οποίας βασίστηκε η σημερινή πρόταση της Ελληνικής Προεδρίας. Επεσήμανε ότι, η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία αποσκοπεί να δοθεί για πρώτη φορά στα κράτη μέλη η δυνατότητα να περιορίζουν ή να απαγορεύουν μονομερώς την καλλιέργεια ΓΤΟ. Όπως υπογράμμισε, το σημερινό κείμενο αποτελεί τη σωστή ισορροπία μεταξύ των αρμοδιοτήτων της ΕΕ αφενός και των κρατών μελών αφετέρου, υπό το πρίσμα της αρχής της επικουρικότητας και σύμφωνα με την πρόταση, τα κράτη μέλη, στηριζόμενα για πρώτη φορά σε ισχυρή νομική βάση, θα έχουν τη δυνατότητα να περιορίζουν ή να απαγορεύουν την καλλιέργεια ΓΤΟ ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περιοχή, λαμβάνοντας μέτρα σε εθνικό επίπεδο.
Επιπλέον, ο Έλληνας Υπουργός Περιβάλλοντος στο Συμβούλιο Υπουργών ανέφερε: «Επιτρέψτε μου να επισημάνω ότι αυτό είναι μόνο το πρώτο βήμα μιας διαπραγματευτικής διαδικασίας με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που θα ξεκινήσουμε με το νέο Ευρωκοινοβούλιο προκειμένου, με τη συμβολή των νέων Ευρωβουλευτών να έχουμε τελικό κείμενο συμφωνημένο από όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Ευρωκοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή».
Αναλυτικά η τοποθέτηση του υπουργού ΠΕΚΑ Γιάννη Μανιάτη:
«Αγαπητοί συνάδελφοι,
το επόμενο σημείο της ημερήσιας διάταξης αφορά στην πρόταση τροποποίησης της Οδηγίας για τη δυνατότητα που παρέχεται στα Κράτη Μέλη να περιορίζουν ή να απαγορεύουν την καλλιέργεια Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών στην επικράτειά τους.
Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την ιδιαίτερα εποικοδομητική συμβολή σας στη συμβιβαστική πρόταση της Προεδρίας.
Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω ιδιαιτέρως την προηγούμενη Δανική Προεδρία, στην πρόταση της οποίας βασίζεται η σημερινή πρόταση της Ελληνικής Προεδρίας.
Χωρίς όλες αυτές τις συμβολές, θα ήταν αδύνατον να επιτύχουμε το σημερινό θετικό αποτέλεσμα σε ένα τόσο πολύπλοκο θέμα το οποίο εκκρεμεί από το 2010.
Θα ήθελα τώρα να επιστήσω την προσοχή σας στο έγγραφο 10271/14 όπου περιλαμβάνεται η συμβιβαστική πρόταση της Προεδρίας, η οποία υποστηρίχθηκε ευρέως από την Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων.
Όπως γνωρίζετε, η συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία αποσκοπεί στο να δοθεί για πρώτη φορά στα κράτη μέλη η δυνατότητα να περιορίζουν ή να απαγορεύουν μονομερώς την καλλιέργεια ΓΤΟ.
Πιστεύω ότι το σημερινό κείμενο αποτελεί τη σωστή ισορροπία μεταξύ των αρμοδιοτήτων της ΕΕ αφενός, και των κρατών μελών αφετέρου, υπό το πρίσμα της αρχής της επικουρικότητας.
Σύμφωνα με την πρόταση, τα κράτη μέλη, στηριζόμενα για πρώτη φορά σε ισχυρή νομική βάση, θα έχουν τη δυνατότητα να περιορίζουν ή να απαγορεύουν την καλλιέργεια ΓΤΟ ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περιοχή, λαμβάνοντας μέτρα σε εθνικό επίπεδο.
Ευελπιστώ ότι σήμερα όλοι σας θα επιβεβαιώσετε την υποστήριξη που έχετε ήδη εκφράσει στο πλαίσιο της ΕΜΑ και ότι θα καταλήξουμε σε πολιτική συμφωνία.
Επιτρέψτε μου ακόμη να επισημάνω, ότι αυτό είναι μόνο το πρώτο βήμα μιας διαπραγματευτικής διαδικασίας με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που θα ξεκινήσουμε με το νέο Ευρωκοινοβούλιο προκειμένου, με τη συμβολή των νέων Ευρωβουλευτών, να έχουμε τελικό κείμενο συμφωνημένο από όλα τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, το Ευρωκοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Θα ήθελα πρώτα να δώσω το λόγο στον Επίτροπο Borg και στη συνέχεια στους συναδέλφους μου για το σημαντικό αυτό θέμα που απασχολεί την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, στην πραγματικότητα το σύνολο των Ευρωπαίων πολιτών που έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία στο συγκεκριμένο θέμα.»
Το σύνολο των Υπουργών συνεχάρη θερμά την Ελληνική Προεδρία, χαρακτηρίζοντας ως μεγάλη επιτυχία την επίτευξη συμφωνίας η οποία αποτελεί έμπρακτη εφαρμογή της αρχής της επικουρικότητας και επεσήμαναν τη νομική ασφάλεια που παρέχει το νέο κείμενο.