Το Αρτεμίσιο είναι βουνό της Πελοποννήσου με υψόμετρο 1.771 μέτρα και βρίσκεται στα σύνορα των νομών Αργολίδας και Αρκαδίας. Βόρεια ενώνεται με το Λύρκειο, ανατολικά καταλήγει στο οροπέδιο της Μαντίνειας και νότια συνδέεται με τις απολήξεις του Πάρνωνα. Είναι τμήμα της ευρύτερης οροσειράς που ενώνει τον Κορινθιακό με τον Αργολικό κόλπο και περιλαμβάνει τα βουνά Κυλλήνη, Ολίγυρτο, Τραχύ και Λύρκειο.
Βορειοδυτικά, λίγο πριν το Λύρκειο όρος, ακριβώς επάνω στην κορυφογραμμή, συναντάμε τις Πόρτες. Το μεγάλο λαξευμένο τμήμα του βράχου μαρτυρά ένα από τα βασικότερα οδικά δίκτυα της αρχαιότητας που ένωνε την Αργολίδα με την Μαντινεία. Από εδώ πέρασε ο περιηγητής Παυσανίας από την Αργολίδα στην Αρκαδία μέσω της αρχαίας οδού «Κλίμαξ». Οι ερευνητές συγκαταλέγουν την Κλίμακα στα σπουδαία έργα της εποχής εκείνης. Σήμερα ονομάζεται Κλίμαξ του Παυσανία. Ακριβώς από κάτω διέρχεται η σήραγγα Αρτεμισίου της εθνικής οδού Κορίνθου-Τριπόλεως η οποία πήρε και την ονομασία του όρους.
Λόγω του μικρού σχετικά ορεινού όγκου, το Αρτεμίσιο έχει λίγα ποτάμια τα περισσότερα με την μορφή χειμάρρου. Ο μεγαλύτερος είναι ο κραταιός στην αρχαιότητα Ίναχος τον οποίο συναντάμε στις πηγές και με την ονομασία Αργείος, καθώς ήταν γενάρχης-ποταμός και διέσχιζε περιμετρικά τα τείχη του Άργους.
Οι λιγοστές πηγές του έχουν πεντακάθαρο νερό και κάποιες απ’ αυτές χρησιμοποιήθηκαν στην αρχαιότητα για σκοπούς θεραπευτικούς. Μία απ΄αυτές είναι και η πηγή ”μπρακατσάκι” που την συναντάμε στα μέσα του δρόμου από Καρυά προς Νεστάνη. Από την πηγή τρέχει κρυστάλινο νερό πλούσιο σε θειάφι όλο τον χρόνο και απο παλιά μέχρι και σήμερα χρησιμοποιήται για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Τόσο το Αρτεμίσιο όσο και το Λύρκειο ανήκουν στις 196 σημαντικές περιοχές για τα πουλιά της Ελλάδας.(ΣΠΠΕ).
Ανάβαση στο Αρτεμίσιο
Για μία ανάβαση στο βουνό της Αρτέμιδος υπάρχουν δυο επιλογές· η μία από το χωριό της Καρυάς της Αργολίδας και η άλλη από την Νεστάνη της Αρκαδίας. Φυσικά για όσους γνωρίζουν καλά το βουνό υπάρχουν πολλές ακόμα διαδρομές. Καλά σηματοδοτημένο και ευδιάκριτο είναι το μονοπάτι που ξεκινά από την πλατεία της Καρυάς. Αφού αφήσουμε το αυτοκίνητό μας στην κεντρική πλατεία ανηφορίζουμε ανάμεσα από τα γραφικά σπιτάκια μέχρι το ψηλότερο σημείο του χωριού, οπου και τα ορειβατικά σημάδια κάνουν την εμφάνισή τους. Στο σημείο αυτό περνάμε τους πρώτους παλαιούς νερόμυλους και μπαίνουμε στο πλούσιο πλατανόδασος, ένα μνημείο της φύσης που σπάνια συναντά κανείς.
Το μονοπάτι διασχίζει το δάσος περνώντας δίπλα από τους νερόμυλους, τα κανάλια και τις δεξαμενές που κάποτε δούλευαν ασταμάτητα από τα νερά που έφταναν ώς εκεί από τις φυσικές πηγές του Αρτεμισίου. Η διαδρομή συνεχίζει βγαίνοντας από το πλατανόδασος μέχρι την επόμενη στάση που είναι το εκκλησάκι του αγίου Κωσταντίνου. Στον προάυλιο χώρο του βρίσκουμε ένα από τα λιγοστά και υπεραιωνόβια πουρναρόδεντρα που υπάρχουν στην περιοχή και λίγο χαμηλότερα την ομώνυμη πηγή που υδρεύει σήμερα το χωριό.
Ακολουθώντας τα ορειβατικά σημάδια, και ενώ η κλίση της διαδρομής έχει γίνει ομαλότερη φτάνουμε σε σημείο με σήμανση που θα πρέπει να επιλέξουμε την συνέχεια της διαδρομής. Η πορεία προς τα επάνω συνεχίζει για την κορυφή ενώ προς τα κάτω επιστροφή στο χωριό περνώντας από το εκκλησάκι της Παναγιάς οπου βρίσκεται και η πηγή ”σωλινάρι”. Το εκκλησάκι βρίσκεται σε ένα φυσικό μπαλκόνι με υπέροχη θέα προς τον Αργολικό κάμπο, στα μέσα της δεκαρτίας του 60΄ αντικατέστησε τον παλιό βυζαντινό ναό, κτίσμα πιθανόν του 14ου αιώνα που ήταν θεμελιωμένος πάνω σε αρχαίο ιερό, ίσως της Αρτέμιδος. Σήμερα τα εναπομείναντα πέτρινα τεμάχια και μιά μικρή πέτρινη κρήνη με αρχαιότατη δομή θυμίζουν την σχέση του τόπου με το ιστορικό παραλθόν.
Αν συνεχίσουμε το μονοπάτι προς τα επάνω, δηλαδη προς την κορυφή μετα από λίγα λεπτά συναντάμε τον ασφαλτόδρομο (Καρυά -Νεστάνη). Στην άκρη του δρόμου υπάρχει κόκκινος σηματοδοτημένος βράχος καθώς γίνεται σημείο εκκίνησης των περισσότερων πεζοπόρων για την ανάβαση προς την κορυφή.
Σκαρφαλώνοντας προς την κορυφή
Μετά από ένα χιλιόμετρο περίπου συναντάμε δίπλα στο δρόμο σηματοδοτημένο βράχο και χώρο στάθμευσης για το αυτοκίνητο. Από εδώ αρχίζει η πεζοπορική διαδρομή προς την κορυφή, με ελαφρώς ανηφορική πορεία και σε μικρή απόσταση συναντάμε τις πρώτες δασωμένες πλαγιές. Ένα χαρακτηριστικό σημείο της πορείας είναι και η πρώτη πηγή που τα τελευταία χρόνια έχει στερέψει. Εκεί καταλήγει και δασικός δρόμος· την όλη αρμονία της φύσης μέσα στο όμορφο δάσος διαταράσσει μία μεγάλη περίφραξη που έγινε αφορμή να μεταφερθεί το μονοπάτι λίγο χαμηλότερα από την αρχική του θέση. Το μονοπάτι συνεχίζει ομαλά ανηφορικά ανάμεσα από έλατα και βραχώδη ξέφωτα, μέχρι που συναντά τον δασικό χωματόδρομο τον οποίο και ακολουθούμε για 500 περίπου μέτρα.
Η θέα έχει αρχίσει και μας μαγεύει και το βλέμμα διχάζεται ανάμεσα στην εικόνα της κορυφής του βουνού και του Αργολικού Κόλπου. Στο τέλος του δρόμου τα ορειβατικά σημάδια συνεχίζουν να οδηγούν την πορεία μας ως τον επόμενο σταθμό μας, την Νεραϊδοπηγή. Είναι η μόνη πηγή στην διαδρομή και το νερό που τρέχει είναι λιγοστό αλλά πεντακάθαρο. Λίγο πριν, οι πεζοπόροι έχουν την δυνατότητα να αλλάξουν την διαδρομή με κατεύθυνση βορειοδυτικά για ανάβαση από την βορινή πλευρά του βουνού. Το μονοπάτι αυτό, όμως, αν και είναι σηματοδοτημένο, δεν είναι και τόσο ευδιάκριτο σε ορισμένα σημεία του. Είναι δύσκολη διαδρομή ειδικά για όσους δεν έχουν μεγάλη εμπειρία, λόγω των εκτεθειμένων σημείων κοντά στην κορυφή. Ειδικά τον χειμώνα χρειάζεται ορειβατικός και αναρριχητικός εξοπλισμός.
Συνεχίζοντας σταθερά ανηφορικά τη νότια και εύκολη διαδρομή με την ευδιάκριτη σηματοδότηση βλέπουμε το δάσος να αραιώνει και την θέση του παίρνει το βραχώδες αλπικό τοπίο του βουνού. Κατά την πορεία και λίγο πριν την κορυφή συναντάμε μία εντυπωσιακή δολίνη με τοπωνύμιο Χελωνότρυπα η οποία δημιουργείται από την διάβρωση του ασβεστόλιθου όταν το χιόνι παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα μέσα του. Στην διαδρομή δεν υπάρχουν εκτεθειμένα σημεία αλλά χρειάζεται προσοχή στα αρκετά σημεία που η μορφολογία του πετρώματος δημιουργεί σάρες και είναι εύκολο κανείς να γλιστρήσει.
Η κορυφή πια είναι κοντά και η κατάκτηση του υψηλότερου χερσαίου σημείου της Αργολίδας μας γεμίζει με συναισθήματα χαράς και ευεξίας. Είμαστε σε υψόμετρο 1771 μ., εδώ που εικάζεται ότι βρίσκόταν ο βωμός της Αρτέμιδος και που πιο πέρα υπάρχει μόνο ο ουρανός. Η απαραίτητη ανάπαυλα σ’ αυτό το υψόμετρο με την απαράμιλλη θέα μετατρέπεται σε ελιξίριο και δύσκολα παίρνεις την απόφαση της επιστροφής. Η κατάβαση γίνεται από την ίδια διαδρομή και διαρκεί περίπου 3,30 ώρες με τις απαραίτητες στάσεις. Αν ως σημείο εκκίνησης οριστεί το χωριό της Καρυάς ο συνολικός χρόνος της διαδρομής μαζί με την επιστροφή είναι περίπου στις 6 ώρες.
Το “Ιστορικό” Κολοκοτρωνίτσι
Ανταμοιβή και καταφύγιο θαλπωρής, μετά την πολύωρη πεζοπορία θα βρούμε στο όμορφο χωριό της Καρυάς – γνωστό και ως Κολοκοτρωνίτσι από τη δημοφιλή σειρά “το Καφέ της Χαράς” – με τα ωραία λιθόκτιστα σπίτια της, τα σοκάκια και τις άφθονες κρήνες. Γύρω από την ευρύχωρη πλατεία ταβερνάκια, καφενεία, παραδοσιακός φούρνος προσφέρουν νόστιμο φαγητό, κρασάκι, τζάκι και σπιτικά γλυκά. Θα γευτείτε εκλεκτά ντόπια κρεατικά στα κάρβουνα, λαχταριστά τυροπιτάρια αλλά και πεντανόστιμα μαγειρευτά.
Το χωριό βρίσκεται στο υψόμετρο των 700 μέτρων, δροσερό το καλοκαίρι, χιονισμένο το χειμώνα, είναι από τα ελάχιστα γραφικά ορεινά θέρετρα της Αργολίδας και διαθέτει και ξενώνα. Από το Άργος απέχει περίπου 20 χιλιόμετρα.
Κύριες πηγές: epathlo & hellaspath.gr