Εδώ και έξι χρόνια βιώνουμε τις συνέπειες της χειρότερης μεταπολεμικά οικονομικής κρίσης της χώρας μας. Σήμερα οι πολίτες δοκιμάζονται σκληρά. Ο κοινωνικός ιστός έχει κατακερματιστεί και η οικονομία έχει βαλτώσει. Τα σκληρότατα μέτρα που επιβάλλονται από την τρόικα σε συνεργασία με τις εγχώριες κυβερνήσεις και τις οικονομικές ελίτ, μέσα από αλλεπάλληλα μνημόνια και μεσοπρόθεσμα προγράμματα βάρβαρης λιτότητας, οδηγούν μεγάλα τμήματα του λαού στη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Η οικονομία βρίσκεται σε διαρκή ύφεση, η παραγωγή καταρρέει, δεκάδες χιλιάδες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις κλείνουν, οι δημόσιες υπηρεσίες διαλύονται, το κοινωνικό κράτος περιστέλλεται και οι δημόσιες δομές στην υγεία, την παιδεία, την κοινωνική ασφάλιση και την κοινωνική πρόνοια καταρρέουν προς όφελος του ιδιωτικού κεφαλαίου.
Επιστέγασμα αυτής της κρίσης είναι η διαρκής απομείωση της Δημοκρατίας από μια κυβέρνηση που αποκλειστικό στόχο της έχει να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των λίγων – εγχώριων και ξένων υμετέρων – σε βάρος της συντριπτικής πλειοψηφίας της κοινωνίας. Η συγκυβέρνηση, με τις αλλεπάλληλες πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, την υποβάθμιση του κοινοβουλίου και την έξαρση της καταστολής, περιορίζει ασφυκτικά τους δημοκρατικούς θεσμούς, έχοντας ως αποκλειστικό στόχο να λειτουργήσει ως τοποτηρητής των συμφερόντων των δανειστών της χώρας.
Στο πλαίσιο αυτό η σημερινή εξουσία επιφυλάσσει στην Αυτοδιοίκηση γενικά και στη Δευτεροβάθμια Αυτοδιοίκηση ειδικότερα, το ρόλο του ιμάντα για τη μεταβίβαση και την επιβολή στην κοινωνία των πολιτικών λιτότητας. Με τον τρόπο αυτό, η σημερινή κυβέρνηση συνεχίζει μια μακρά παράδοση: Καθιστά την Αυτοδιοίκηση άβουλο όργανο της κεντρικής εξουσίας, αλλοιώνοντας την πραγματική ουσία και το λόγο ύπαρξής της.
Στη λογική αυτή, που θέλει τους Περιφερειάρχες εκτελεστικά όργανα των κυβερνητικών αποφάσεων, ομοτράπεζους των μεγάλων εγχώριων και ξένων συμφερόντων και εντολοδόχους των υποδείξεων του εκάστοτε κ. Φούχτελ και τα Περιφερειακά Συμβούλια απλό μηχανισμό νομιμοποίησης προειλημμένων αποφάσεων, πρωτοστάτησε δυστυχώς και το συλλογικό όργανο των Ελληνικών Περιφερειών, η ΕΝ.Π.Ε., υπό την προηγούμενη διοίκησή της.
Στη βάση της ακραίας πλειοψηφικής συγκρότησης της Γενικής Συνέλευσης και του Διοικητικού της Συμβουλίου, που εξασφάλισε στις δυνάμεις της συγκυβέρνησης τον απόλυτο έλεγχο, η απερχόμενη διοίκηση της ΕΝ.Π.Ε. αποδείχθηκε πολύτιμος συνεργός των περισσότερων από τις μνημονιακές κυβερνητικές επιλογές που οδήγησαν στη διάλυση της Αυτοδιοίκησης, αλλά και στην αποδιάρθρωση του κοινωνικού ιστού και της παραγωγικής βάσης της χώρας.
Απέναντι σε αυτή την κατάσταση, η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση καλείται σήμερα να παίξει έναν ρόλο, τον οποίο ανέκαθεν διεκδικούσαν οι δημοκρατικοί, προοδευτικοί πολίτες, το λαϊκό κίνημα. Να συμβάλλει στην απόκρουση των μνημονιακών πολιτικών, στην έξοδο από την οικονομική κρίση με όρους αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής έκτακτης ανάγκης και της ανεργίας και αποκατάστασης των μεγάλων απωλειών που υπέστησαν τα πλατιά λαϊκά στρώματα και στη δημοκρατική και παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, με την κοινωνία στο προσκήνιο και τους πολίτες ενεργούς συμπαραστάτες και συνοδοιπόρους στην κοινή πορεία για αποκεντρωμένη ανάπτυξη, κοινωνική δικαιοσύνη και αλληλεγγύη.
Ήλθε πια η ώρα η Ένωση Περιφερειών, από υποτακτικό όργανο, διεκπεραιωτής και συνεργός στη νομιμοποίηση και εκτέλεση των μνημονιακών αποφάσεων, να μετατραπεί σε εκφραστή ενός νέου, εναλλακτικού προτύπου για την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.
Και αυτό δεν είναι ένα κομματικό πρόταγμα, που αφορά έναν μόνο πολιτικό χώρο. Πρόκειται για αίτημα που αφορά όλες τις δυνάμεις, οι οποίες πιστεύουν στην ανάγκη, ειδικά στην κρίσιμη περίοδο που διανύουμε, να αποκτήσουν επιτέλους, για πρώτη φορά, οι Περιφέρειες της χώρας μας, τη θέση και το ρόλο που θα τις καταστήσει πολιτικά και κοινωνικά χρήσιμες και επωφελείς για τους πολίτες, σε τοπικό, εθνικό καθώς και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Για να μετατραπούν δηλαδή οι Περιφέρειες σε “μεγάφωνα” των πολύμορφων αναγκών του λαού, σε ενεργά στηρίγματα των κινημάτων και των διεκδικήσεών τους, σε προπύργια δημοκρατίας και ουσιαστικής συμμετοχής των πολιτών, κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης.
Ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί βάζοντας τέλος στη σημερινή λογική που απαιτεί από τους Περιφερειάρχες να είναι εκτελεστικά όργανα των κυβερνητικών αποφάσεων. Και, παράλληλα διεκδικώντας έναν ριζικά νέο ρόλο μέσα από:
- Την ανάδειξη των Περιφερειών σε επίκεντρο των δημοκρατικών και κοινωνικών αγώνων για την υπεράσπιση του κοινωνικού κράτους, των δικαιωμάτων των πολιτών, της δημόσιας περιουσίας και του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος,
- Τη διεκδίκηση ενός νέου νομοθετικού πλαισίου, με την κατάργηση και υπέρβαση του «Καλλικράτη». Για μια δευτεροβάθμια Αυτοδιοίκηση που θα δίνει έμφαση στην ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών, στην άρση των περιφερειακών ανισοτήτων, στην ενοποίηση των περιφερειακών λειτουργιών, στην καλλιέργεια και εμπέδωση περιφερειακής συνείδησης, στη δημιουργία θεσμών διαφάνειας, κοινωνικού ελέγχου και λογοδοσίας. Το πλαίσιο αυτό θα προκύψει μέσα από ευρύ διάλογο με αυτοδιοικητικούς και κοινωνικούς φορείς, την επιστημονική κοινότητα και τις τοπικές κοινωνίες. Αφετηρία αυτού του νέου πλαισίου προτείνουμε να είναι η εμβάθυνση της δημοκρατίας και της αναλογικής συγκρότησης των αυτοδιοικητικών οργάνων, η αναβάθμιση του ρόλου της αιρετής Περιφέρειας με μεταφορά ολόκληρων κύκλων αρμοδιοτήτων και ανάλογων πόρων, η κατάργηση των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων ως τοποτηρητών των Δήμων και των Περιφερειών και η μετατροπή των Περιφερειακών Συμβουλίων σε ανοικτά κύτταρα Δημοκρατίας.
- Την ανάδειξη της αναπτυξιακής διάστασης των αιρετών Περιφερειών, μέσα από: α) τη διαμόρφωση των κατάλληλων θεσμικών διαδικασιών και εργαλείων για διαβούλευση, καταγραφή και ιεράρχηση των αναγκών ενόψει του απαραίτητου επανασχεδιασμού των αναπτυξιακών δράσεων με προοδευτικό, κοινωνικό πρόσημο. β) Τη διοχέτευση αναπτυξιακών πόρων, προς τις Περιφέρειες. Και γ) τον επαναπροσανατολισμό και την επαναξιολόγηση των προτεραιοτήτων στην κατεύθυνση της αντιμετώπισης της ανθρωπιστικής κρίσης και των προτεραιοτήτων που αυτή επιβάλλει για την αντιμετώπιση της ανεργίας και την ανάκαμψη της οικονομίας, της ενίσχυσης ενός εναλλακτικού παραγωγικού μοντέλου και της δημιουργίας αναγκαίων έργων υποδομής.
- Τη διεκδίκηση ουσιαστικού πολιτικού ρόλου των αιρετών Περιφερειών, σε εθνικό επίπεδο, ως ισότιμων συνομιλητών της κεντρικής εξουσίας, εκπροσώπων των τοπικών κοινωνιών, στο πλαίσιο της χάραξης πολιτικών διεξόδου από την κρίση. Και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ως ενεργών παραγόντων στα ευρωπαϊκά τεκταινόμενα (Επιτροπή Περιφερειών και συναφή δίκτυα).
Η εκπλήρωση των παραπάνω προϋποθέτει την ανατροπή των σημερινών συσχετισμών στην ΕΝ.ΠΕ καθώς και της αντιδημοκρατικής λογικής που τη διέπει. Η χώρα περισσότερο από ποτέ άλλοτε, έχει ανάγκη την αιρετή Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, σύμμαχο των πολιτών απέναντι στον απόλυτο έλεγχο που ασκεί η δικομματική κυβέρνηση.
Σήμερα δεν είναι η ώρα για εκείνα που μας χωρίζουν. Αλλά για τους αγώνες που μπορούν να ενώσουν τις δυνάμεις ανατροπής σε όλες τις Περιφέρειες, σε έναν κοινό στόχο. Αυτόν της διεκδίκησης, της ανατροπής της εφαρμοζόμενης πολιτικής και της ελπίδας.
Για μια περιφερειακή Αυτοδιοίκηση με τους πολίτες, από τους πολίτες, για τους πολίτες.
Δούρου Ρένα, Περιφερειάρχης Αττικής
Γαλιατσάτος Θόδωρος, Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων
Αποστόλου Βαγγέλης, Υποψήφιος Περιφερειάρχης – Περιφερειακός Σύμβουλος Στ. Ελλάδας
Βουδούρης Οδυσσέας, Υποψήφιος Περιφερειάρχης – Περιφερειακός Σύμβουλος Πελοποννήσου
Γεροβασίλη Όλγα, Υποψήφια Περιφερειάρχης – Περιφερειακή Σύμβουλος Ηπείρου
Διώτη Ηρώ, Υποψήφια Περιφερειάρχης – Περιφερειακή Σύμβουλος Θεσσαλίας
Κριτσωτάκης Μιχάλης, Υποψήφιος Περιφερειάρχης – Περιφερειακός Σύμβουλος Κρήτης
Κυρίτση Αγλαΐα, Υποψήφια Περιφερειάρχης – Περιφερειακή Σύμβουλος Βορείου Αιγαίου
Μορφίδης Κώστας, Υποψήφιος Περιφερειάρχης – Περιφερειακός Σύμβουλος Ανατ. Μακεδονίας & Θράκης
Μουμουλίδης Θέμης, Υποψήφιος Περιφερειάρχης – Περιφερειακός Σύμβουλος Δυτικής Μακεδονίας
Σπύρου Μπενέτος, Υποψήφιος Περιφερειάρχης – Περιφερειακός Σύμβουλος Νοτίου Αιγαίου
Χαραλαμπίδου Δέσποινα, Υποψήφια Περιφερειάρχης – Περιφερειακή Σύμβουλος Κεντρικής Μακεδονίας
Χατζηλάμπρου Βασίλης, Υποψήφιος Περιφερειάρχης – Περιφερειακός Σύμβουλος Δυτικής Ελλάδας