Του Φάνη Ζουρόπουλου *
Ολα είναι ανοικτά για το αποτέλεσμα της κάλπης στις 25 Ιανουαρίου μια και οι συνθήκες είναι τόσο αστάθμητες που μπορούν να οδηγήσουν από την αυτοδυναμία μέχρι και την ακυβερνησία… Τα πάντα θα εξαρτηθούν από την φιλοσοφία που διέπει τον περιβόητο υφιστάμενο εκλογικό νόμο Παυλόπουλου, που αντικατέστησε τον προηγούμενο του Σκανδαλίδη, αυξάνοντας το μπόνους εδρών για το πρώτο σε εκλογική δύναμη κόμμα από 40 σε 50 και μοιράζοντας τις υπόλοιπες 250 αναλογικά στα κόμματα που θα περάσουν το 3% και μαζί και το κατώφλι της Βουλής.
Η κρίσιμη λοιπόν απάντηση στο καθοριστικό ερώτημα που όλοι απευθύνουν, αν είναι εφικτή η αυτοδυναμία και κάτω από ποιες προϋποθέσεις, είναι τελείως ασαφής, γιατί αυτή εξαρτάται από πολλούς γρίφους και άγνωστες παραμέτρους που θα προσδιορίσουν τον νικητή των εκλογών. Θα προσπαθήσουμε όμως να δώσουμε μία απάντηση, για το αν θα έχουμε αυτοδύναμη κυβέρνηση το βράδυ της 25ης Ιανουαρίου, για τις οποίες όλοι (ακόμα και οι δημοσκόποι) συμφωνούν ότι είναι οι πιο αβέβαιες των τελευταίων ετών:
Το πρώτο και σίγουρο είναι ότι η αυτοδυναμία δεν εξαρτάται από τα ποσοστά που θα πάρουν τα δύο πρώτα σε ψήφους κόμματα (που επίσης είναι σίγουρο ότι θα είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ), αλλά από τα κόμματα που θα μείνουν εκτός Βουλής και το αθροιστικό ποσοστό που θα συγκεντρώσουν! Θεωρητικά το ελάχιστο ποσοστό για να πάρει το πρώτο κόμμα αυτοδυναμία ανέρχεται στο 40,4% με την θεωρητική -πάντα- προϋπόθεση ότι τα κόμματα που θα μείνουν εκτός Βούλης έχουν 0% (!), κάτι που φυσικά δεν μπορεί να ισχύσει…
Από εκεί και πέρα θα αρχίσουν τα μυστήρια και τα τερτίπια του εκλογικού νόμου. Και συγκεκριμένα:
Για κάθε 1% που θα παίρνουν τα εκτός Βουλής κόμματα, το βράδυ των εκλογών, θα μειώνεται κατά 0,4% το απαιτούμενο ποσοστό αυτοδυναμίας. Ετσι, π.χ. με 1% αθροιστικό ποσοστό των εκτός Βουλής κομμάτων, ο πήχης της αυτοδυναμίας κατεβαίνει από 40,4% σε 40% και ούτω καθ’ εξής.
Ο υπολογισμός γίνεται με τον εξής τρόπο: Αν το αθροιστικό ποσοστό των εκτός Βουλής κομμάτων είναι 10%, τότε επί 0,4% μας κάνει 4%. Αυτό αφαιρείται από το ελάχιστο ποσοστό για αυτοδυναμία (40,4%) και ο πήχης κατεβαίνει στο 36,4%. Π.χ. στις εκλογές του Μαΐου 2012 το ποσοστό που συγκέντρωσαν τα εκτός Βουλής κόμματα, που υπέρβαινε το 9%, ο πήχης της αυτοδυναμίας εκινείτο στο 36,8% (η ΝΔ είχε 18,85% και ο ΣΥΡΙΖΑ 16,79%), ενώ ένα μήνα αργότερα, τον Ιούνιο 2012, το αντίστοιχο ποσοστό των εκτός Βουλής κομμάτων μειώθηκε στο 6%, ανεβάζοντας τον πήχη της αυτοδυναμίας στο 38% (η ΝΔ πήρε 29,66% και ο ΣΥΡΙΖΑ 26,89%).
Το κλειδί λοιπόν των εξελίξεων είναι σαφέστατα το αθροιστικό ποσοστό των κομμάτων που δεν θα πιάσουν το πλαφόν του 3%. Ετσι, αν π.χ. τα εκτός Βουλής κόμματα συγκεντρώσουν 5%, ο πήχης της αυτοδυναμίας του πρώτου κόμματος θα κινηθεί στο 38,4%, στο 6% στο 38%, στο 7% στο 37,6%, στο 8% στο 37,2%, στο 9 στο 36,8% και στο 10% στο 36,4 %…
Από εδώ και κάτω όποια εκτίμηση και σενάριο υιοθετήσουμε μπορεί και να μας βγεί… Με βάση τις υπάρχουσες αλλεπάλληλες δημοσκοπήσεις η πρωτιά του ΣΥΡΙΖΑ είναι «κλειδωμένη», αλλά καθόλου εύκολη δεν είναι η αυτοδυναμία. Μία σοβαρή δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε πριν ώρες, εμφάνιζε σαν πιθανό σενάριο μία εξακομματική Βουλή (ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, Ποτάμι, ΚΚΕ, Χ.Α. και ΠΑΣΟΚ) με τα εκτός Βουλής (ΑΝΕΛ, ΚΙΔΗΣΟ και τα υπόλοιπα) να κυμαίνονται στο 10-12%, που σημαίνει ότι ο πήχης της αυτοδυναμίας θα κυμανθεί από 36,4-35,6 % (η ίδια μέτρηση έδωσε στο ΣΥΡΙΖΑ 28,5% και στην ΝΔ 25,3%).
Δύο αστάθμητοι παράγοντες σύμφωνα με έμπειρους αναλυτές θα επηρεάσουν το εκλογικό αποτέλεσμα και το εάν ο νικητής θα έχει αυτοδυναμία:
Ο πρώτος είναι η «Χρυσή Αυγή», που καμία δημοσκόπηση δεν της δίνει το ποσοστό που πήρε του 2012 (6,9%), άρα δεν θα είναι τρίτο κόμμα για να πάρει διερευνητική εντολή. Ομως, κάποιοι ερευνητές είναι σίγουροι ότι αυτό γίνεται γιατί οι οπαδοί της αρνούνται να το δηλώσουν στις έρευνες (είναι «γραμμή» από την ηγεσία…) και η Χ.Α. θα προκύψει τρίτο κόμμα, πράγμα που θα επηρεάσει τις συνεννοήσεις των υπολοίπων κομμάτων, ενώ η χώρα θα διασυρθεί διεθνώς, αν πάρει εντολή κυβέρνησης ένας υπόδικος αρχηγός!…
Ο δεύτερος αστάθμητος παράγοντας είναι το νεοσύστατο κόμμα του Γιώργου Παπανδρέου, που μέχρι τώρα παίρνει κάποια αξιόλογα ποσοστά μόνο στην Αχαΐα και την Κρήτη, ενώ σε άλλες περιοχές δεν καταγράφεται καθόλου, δυσχεραίνοντας την δημοκοπική πρόβλεψη μεσοσταθμικής επίδοσης στην Επικράτεια. Αν επίσης παραμείνει μέχρι το τέλος γύρω στο 3% (όπως κινείται τώρα) θα αποδειχθεί καθοριστικός παράγοντας ακόμα και για την αυτοδυναμία…
Οπως και να έρθουν λοιπόν τα πράγματα το βράδυ της 25ης Ιανουαρίου, είναι ανοικτό σε όλα τα σενάρια και το αποτέλεσμα θα καθορίσει αν θα έχουμε αυτοδυναμία, την δυνατότητα σχηματισμού μιάς συγκυβέρνησης την επομένη, ή και πάλι σε ένα μήνα εκλογές, αφού στο μεταξύ η Βουλή που θα προκύψει, έστω και χωρίς αυτοδύναμη κυβέρνηση θα εκλέξει πρώτα -με σχετική πλειοψηφία- και Πρόεδρο της Δημοκρατίας!…
Αλήθεια, γιατί κανένα από τα κόμματα δεν μας λέει ποιον σκέφτεται να προτείνει για Πρόεδρο της Δημοκρατίας;
Γιατί το θέμα εξαφανίστηκε από τα προεκλογικά πάνελ;
* Ο Φάνης Ζουρόπουλος είναι τ. πρόεδρος της Ε.Ι.Ε.Τ. και εκτελεστικός πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων (Ε.Ε.Δ.)