Τη δημιουργία ενός πεζόδρομου που θα διασχίζει τον παραδοσιακό οικισμό του Λυγουριού και θα σχηματοποιεί μια υπαίθρια Χρονολογική διαδρομή των Επιδαυρίων παραστάσεων προτείνουν στο δήμο Επιδαύρου πέντε «ανήσυχοι» κάτοικοι του Λυγουριού. Συγκεκριμένα προτείνουν τον εξωραϊσμό του παραδοσιακού οικισμού με την τοποθέτηση πινακίδων, που θα αναφέρονται στις παραστάσεις που δόθηκαν στο Αρχαίο Θέατρο από το 1955 και μετά. Ο πεζόδρομος προτείνουν να ξεκινά από τη κεντρική λεωφόρο στο ύψος του καταστήματος Κατσαρού και θα ανηφορίζει για να καταλήξει και πάλι στην «Κάτω Πλατεία» και την κεντρική λεωφόρο, αφού θα έχει διασχίσει μεγάλο μέρος του παραδοσιακού οικισμού.
Ολόκληρη η πρόταση που έχει ήδη υποβληθεί υπόψιν του δημάρχου και των δημοτικών συμβούλων και υπογράφεται από τους Γιάννη Σαρρή, Σοφία Γαλάνη, Ίωνα Ξυπολιά, Γεώργο Μαγκλάρη και Στέλλα Ιωάννου, ακολουθεί:
Τώρα που οι Δημοτικές εκλογές έχουν τελειώσει και οι επόμενες βρίσκονται πολύ μακριά` τώρα που λείπουν οι προεκλογικοί υπολογισμοί, που συνήθως, υπηρετούν τον πολυμέριμνο τρόπο ζωής της άκρατης φιλοδοξίας και της «συγκρατημένης» συμφεροντολογίας, τώρα πιστεύουμε πως είναι ώρα –χωρίς φόβο- να κουβεντιάσουμε με εμπιστοσύνη, χωρίς προκαταλήψεις, κοινοποιώντας στο σύνολο των αιρετών αρχόντων, κάποιες σκέψεις που με την πρέπουσα μελέτη και επεξεργασία ίσως αποδειχθούν και υλοποιήσιμες προτάσεις.
Το 2015, αρχής γενομένης με την επίσημη καθιέρωση των Επιδαυρίων το έτος 1955, θα συμπληρωθούν αισίως ΕΞΗΝΤΑ(60) ολόκληρα ΧΡΟΝΙΑ ζωής και μεγαλείου αυτού του κορυφαίου πολιτιστικού και καλλιτεχνικού θεσμού.
ΕΞΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ που άλλαξαν καθοριστικά τη ζωή του φτωχού Λυγουριάτη. Εμπλούτισαν τα πνευματικά του ερεθίσματα και διεύρυναν τους ορίζοντές του αλλά και ενίσχυσαν την τοπική οικονομία, ανέκοψαν το ρεύμα της μετανάστευσης, διαμόρφωσαν ευεργετικά τελματωμένες συνήθειες και καθόρισαν προσανατολισμούς και επαγγέλματα.
Ενοικιαζόμενα δωμάτια, εστιατόρια, ξενοδοχεία έφεραν δουλειά και μεροκάματα: μαγαζάτορες, σερβιτόροι, κηπουροί, φύλακες και απλοί εργάτες είναι εκείνοι που κέρδισαν και κερδίζουν από το φεστιβάλ και στέριωσαν στη γενέθλια γη.
Βέβαια ο θεσμός ως καλλιτεχνικό γεγονός, είχε και έχει ελλείψεις και προβλήματα. ‘ Όλα αυτά χρειάζονται τη βούληση και τη γνώση των ειδικών και των ειδικευμένων προκειμένου να καταθέσουν στις αρμόδιες υπηρεσίες τις απόψεις τους προκειμένου να τροποποιήσουν προς το καλύτερο τις παραστάσεις που φιλοξενούνται ΕΞΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ τώρα στο μοναδικό Αρχαίο Θέατρο του Ασκληπιείου της Επιδαύρου.
Διαβάζοντας πρόσφατα στην εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» (31-8-2014) ένα εύστοχο σημείωμα του έγκριτου φιλολόγου-κριτικού και μεταφραστή αρχαίων κειμένων, του κ. ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ (Κ.Χ. Μύρης), ξανάρθαν στο νου μας προβληματισμοί, προτάσεις και ιδέες που έχουν κατά καιρούς ακουστεί και γραφεί για το παρόν και το μέλλον των « Επιδαυρίων».
Θα μεταφέρουμε ελάχιστα από όσα εξαιρετικά σημειώνει ο γνωστός μεταφραστής, για να κατανοήσουμε το μεγαλείο αλλά και τις ανάγκες του θεάτρου και του τόπου μας:
«Ας αποδεχθούμε» ξεκινάει το σημείωμά του ο κ. Γεωργουσόπουλος «πως τα Επιδαύρια…. ως θεσμός αφιερωμένος στη σύγχρονη ερμηνεία του Αρχαίου Ελληνικού Δράματος… που τον κατέστησε διεθνώς μοναδικό… δεν δημιούργησε μόνο ερμηνευτική πολυεπίπεδη παράδοση, αλλά μύησαν και εκπαίδευσαν ένα Ελληνικό και ξένο κοινό… σ’ ένα χώρο… που δοξάστηκε εδώ και 2500 χρόνια, ένα αμφιθέατρο 14.000 θέσεων. Χώρος για να εκπαιδεύσει όχι ειδικούς, όχι μυημένους, αλλά ένα μεγάλο λαϊκό κοινό… Και σκοπός ήταν να περάσει στο μεγάλο κοινό το ΜΕΓΕΘΟΣ, το ΗΘΟΣ και η ΔΙΑΝΟΙΑ των μεγάλων τραγικών και κωμικών ποιητών της Αρχαιότητας…» και καταλήγει ο θεατρικός στοχαστής: «Τα Επιδαύρια, το Φεστιβάλ της Επιδαύρου πρέπει να γυρίσουν στις ρίζες τους, στο αρχαίο κλασσικό δράμα Ελληνικό και Ρωμαϊκό… Το Φεστιβάλ Επιδαύρου πρέπει να γίνει ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ, με έναν όρο: Όλες οι επιλεγόμενες παραστάσεις θα σχεδιάζονται για την Επίδαυρο και θα κάνουν πρεμιέρα στην Επίδαυρο.»
Εύκολα λοιπόν κανείς αντιλαμβάνεται ότι ο θεσμός που «μύησε και εκπαίδευσε» και ένα θέατρο «που χτίστηκε για να διαλεχτούν ήθη και διάνοιες» όχι μόνο χρειάζεται ανασχεδιασμό, που θα ορίσουν ασφαλώς οι ειδικοί και οι μυημένοι, αλλά και εμείς οι «μόνιμοι φρουροί» αυτού του ιερού τόπου καλούμαστε να βάλουμε πλάτη και ιδέες και να βελτιώσουμε τις συνθήκες διαμονής και φιλοξενίας συντελεστών και επισκεπτών.
Καλούμαστε δηλαδή να διαμορφώσουμε έναν οικισμό κι έναν περιβάλλοντα χώρο αντίστοιχο του μεγαλείου του μοναδικού μνημείου και σύμφωνο με το μέγεθος και το ήθος των παραστάσεων και του θεσμού που μας κληροδότησε η τύχη.
Στα πλαίσια της επίγνωσης αυτής της ευθύνης και με την ευκαιρία της εξηκοστής επετείου των Επιδαυρίων, έχουμε να προτείνουμε τα παρακάτω, που αφορούν τον παραδοσιακό οικισμό του Λυγουριού.
-Πρόκειται για μια ιδέα Πολιτιστικής και Τουριστικής παρέμβασης, με αναφορά και θεματολογία τον θεσμό των Επιδαυρίων. Η ιδέα και η πρόταση, που δεν αποκλείει το οτιδήποτε άλλο έχει να γίνει σ’ αυτό τον τόπο, βασίζεται στη δημιουργία ενός πεζόδρομου που θα διασχίζει τον παραδοσιακό οικισμό και θα σχηματοποιεί μια υπαίθρια ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ των ΕΠΙΔΑΥΡΙΩΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ.
-Συγκεκριμένα σε τακτά διαστήματα, του διαμορφωμένου πεζόδρομου, σε μια κυκλική διαδρομή εντός του οικισμού, θα τοποθετηθούν κάθετα μεταλλικές μακρόστενες πινακίδες, που η κάθε μια θα αναφέρεται σε κάθε έτος, από το 1955 και στις παραστάσεις που δόθηκαν στο Αρχαίο Θέατρο. Στην κεφαλή της κάθε πινακίδας, θα διακρίνεται το ανάγλυφο του θεάτρου, περιμετρικά η λέξη ΕΠΙΔΑΥΡΙΑ και εντός της ορχήστρας η εκάστοτε χρονολογία. Στη συνέχεια η ημερομηνία, ο τίτλος κάθε παράστασης και το όνομα του τραγικού ποιητή. Οι πινακίδες θα μπορούσαν να είναι φωτεινές και γραμμένες στην αγγλική γλώσσα προς διευκόλυνση και των ξένων περιηγητών.
Η διαδρομή του πεζόδρομου θα ξεκινάει από τη κεντρική λεωφόρο στο ύψος των καταστημάτων Χρ. Καραμαδούκη – Γ. Κατσαρού και θα ανηφορίζει… στο ύψος της οικίας Άγγελου Ξυπολιά, θα στρίβει δεξιά μέχρι την οικία Π. Χουντάλα – Γ. Κορωνιώτη και μετά αριστερά μέχρι την «πάνω πλατεία» (Παναγίτσα και Δημαρχείου). Από εκεί θα κατηφορίζει στον «Πλάτανο» και από κει ανατολικά προς την «Αγία Τριάδα», για να καταλήγει στην «Κάτω Πλατεία» και την κεντρική λεωφόρο.
Δηλαδή πιστεύουμε πως δημιουργείται μια ενδιαφέρουσα κυκλική περιήγηση εντός του παραδοσιακού οικισμού, που προσφέρει στον επισκέπτη την δυνατότητα να παρακολουθεί ταυτόχρονα την χρονολογική πορεία των παραστάσεων του θεάτρου.
Η φιλοδοξία της πρότασης είναι να κερδίσει την προδιάθεση του προσερχόμενου θεατή και του διερχόμενου επισκέπτη να ξεκινάει ή να τελειώνει από και στο Λυγουριό. Στην αφετηρία του πεζόδρομου χρήσιμο θα είναι να δημιουργηθεί έ να Γραφείο Πληροφοριών που θα παρέχει έντυπο υλικό με λεπτομερείς αναφορές στην ιστορία των Επιδαυρίων , των έκτακτων παραστάσεων του 1938 και του 1954, όπως επίσης και πληροφορίες για τα αξιοθέατα του Λυγουριού και του Δήμου Επιδαύρου. Στο τέρμα της διαδρομής (κάτω πλατεία) δεν είναι δύσκολο σε μια ενοικιαζόμενη αίθουσα να στεγαστεί μια χρονολογική έκθεση φωτογραφίας, αφίσας και προγραμμάτων όλων των παραστάσεων , από το 1954 μέχρι σήμερα.
Επίσης τουριστικό ενδιαφέρον και ευχάριστη έκπληξη θα προξενήσει στον επισκέπτη μια ακόμη αλλαγή. Αν όλοι οι δρόμοι και οι παράδρομοι της περιηγητικής διαδρομής μετονομαστούν φέροντας ονομασίες αρχαίων ποιητών και διάσημων συντελεστών των παραστάσεων (σκηνοθετών, ηθοποιών, συνθετών, κλπ.). Τα υπόλοιπα (προβολή και διαφήμιση) θα τα αναλάβουν τα Τουριστικά Γραφεία και οι ιδιώτες επιχειρηματίες και δεν θα είναι μακριά ο χρόνος που ολόκληρη η διαδρομή περιήγησης εντός του οικισμού θα γεμίσει από μικρά καταστήματα (καφέ – μεζεδοπωλεία – αναμνηστικών ειδών) και ενοικιαζόμενα δωμάτια. Κατ’ αυτό τον τρόπο, πιστεύουμε πως ο ξεχασμένος παραδοσιακός οικισμός του Λυγουριού όχι μόνο θα αλλάξει όψη, αλλά θα αποχτήσει ζωή και υπεραξία ανυπολόγιστη.
Με την πεποίθηση πως η παραπάνω πρόταση είναι εφαρμόσιμη και προπαντός αναγκαία, ελπίζουμε και περιμένουμε το Δημοτικό Συμβούλιο να δώσει την προσοχή και το ενδιαφέρον που χρειάζεται, προκειμένου να οργανωθεί μια ευρύτερη συζήτηση με αναλυτικές διευκρινίσεις και συμπληρωματικές ιδέες.
Πιστεύουμε επίσης πως μέσα από παρόμοιες διαδικασίες και πρωτοβουλίες, το Λυγουριό και ο Δήμος μας πολλά θα έχει να κερδίσει.