Του Φάνη Ζουρόπουλου *
Ο Φρανσουά Πουκεβίλ (1770-1838) ταξιδιώτης, περιηγητής, συγγραφέας, γιατρός, πολεμιστής και πνευματικός άνθρωπος, ξεκίνησε σαν ιερωμένος στο Παρίσι αλλά μετά από την Γαλλική επανάσταση και τις ιδέες της, πέταξε το ράσο και φόρεσε την κόκκινη στολή του στρατιώτη για να ακολουθήσει τον Ναπολέοντα στην εκστρατεία του στην Αίγυπτο!…
Το 1799 επιστρέφοντας από την Αίγυπτο πιάστηκε αιχμάλωτος από Μπαρμπαρέζους πειρατές. Το πειρατικό πλοίο ναυάγησε στην Πύλο και το πλήρωμα μαζί με τους αιχμαλώτους αιχμαλωτίστηκαν και πάλι από τους Τούρκους… Μεταφέρθηκαν στην Τριπολιτσά όπου ο Πουκεβίλ έμεινε 7 μήνες αιχμάλωτος, έμαθε Ελληνικά και τελικά καταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη από όπου απελευθερώθηκε και γύρισε στο Παρίσι. Αμέσως εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «Ταξίδι στο Μοριά, Κων/λη, Αλβανία και άλλα μέρη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας» όπου αφιερώνει αρκετά κεφάλαια στην Βοστίτσα (Αίγιο).
Εξαιτίας του βιβλίου διορίζεται από την Γαλλική κυβέρνηση πρόξενος στα Γιάννενα από το 1805 έως το 1815, ενώ το 1816 και για ένα χρόνο ασκεί καθήκοντα προξένου και στην Πάτρα. Το δεύτερο βιβλίο του με τίτλο «Ταξίδι στην Ελλάδα» το εξέδωσε το 1820 αφού επέστρεψε οριστικά στο Παρίσι και πρόκειται για πέντε τόμους, πραγματική εγκυκλοπαίδεια της προεπαναστατικής Ελλάδας που αναλύει σε βάθος εκτός από τις συνθήκες της τότε ζωής και την Ελληνική Εθνική συνείδηση, παρά την τεσσάρων αιώνων βάρβαρη δουλεία από τους Τούρκους. Εκεί βεβαίως αφιερώνει αρκετές σελίδες και στο Αίγιο διασώζοντας μέσω περιγραφής ιστορικά σημεία της πόλης, αλλά κυρίως αφιερώνει πολλές σελίδες στους κοτσαμπάσηδες και την συμπεριφορά τους απέναντι στους απλούς Έλληνες.
Η περιγραφή μάλιστα της συμπεριφοράς των κοτσαμπάσηδων αποτέλεσε το βασικό στοιχείο, πολλοί αριστεροί συγγραφείς (π.χ. Τάσος Βούρνας) να πατήσουν ώστε να προσπαθήσουν να θεμελιώσουν την άποψη ότι η επανάσταση του 1821 ήταν «κοινωνική» και όχι «εθνικοαπελευθερωτική», δηλαδή ότι ο λαός ξεσηκώθηκε για να ανατρέψει τους κατακτητές Τούρκους, αλλά και τους Τουρκοπροσκυνημένους, δηλαδή κοτσαμπάσηδες…
Οι περιγραφές του είναι γλαφυρές, πλήρως αναλυτικές και επικριτικές για τους Αιγιώτες κοτσαμπάσηδες τους οποίους κατηγορεί ότι αφού τα βρήκαν με τους Τούρκους και εξασφάλισαν προνόμια, καταπίεζαν τους πολίτες και εισέπρατταν τους φόρους από τους οποίους κατακρατούσαν διάγοντας πλούσια ζωή!… Βέβαια αυτό δεν τους εμπόδισε το 1821 να βγουν μπροστά στον αγώνα διαθέτοντας χρήματα και οργανώνοντας στρατό για τις ανάγκες της επανάστασης. Έχοντας όμως πάντα στο μυαλό τους -κατά τον Πουκεβίλ- την επόμενη ημέρα της απελευθέρωσης, στην οποία προσδοκούσαν να είναι και πάλι αυτοί ευνοούμενοι της κατάστασης. Πράγμα βέβαια και που έγινε…
Το βιβλίο του Φ. Πουκεβίλ είναι ένας θησαυρός πληροφοριών στοιχείων και γνώσεων για την «μεγάλη στιγμή του γένους» που ήταν η επανάσταση του 1821 και λόγω των σημερινών συγκυριών βρίσκεται και πάλι στην επικαιρότητα…
* Ο Φάνης Ζουρόπουλος είναι τ. πρόεδρος της Ε.Ι.Ε.Τ. και εκτελεστικός πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων (Ε.Ε.Δ.), zourop@otenet.gr