Ο παππούς στο υπόγειο των συλλογών με αργές, σχεδόν τελετουργικές κινήσεις έκοψε την άκρη από το πούρο του. Με τον διπλόφλογο αναπτήρα το ζέστανε κυκλικά και μετά πήρε την πρώτη του ρουφηξιά. Σε λίγο ένα μεγάλο σύννεφο καπνού κάλυψε το πρόσωπο του. Σήματα καπνού ότι ήταν ακόμα ζωντανός και είχε δικαίωμα σε απαγορευμένες, λόγω ηλικίας και μικροπροβλημάτων υγείας, απολαύσεις. Στο υπόγειο των συλλογών με πάθος έφηβου αρχειοθετούσε αποκόμματα εφημερίδων, βιβλία , περιοδικά ψηφιακούς δίσκους μουσικής και κινηματογράφου . Ο μόνος που είχε το δικαίωμα ελεύθερης εισόδου στο υπόγειο ήταν ο εγγονός του ο Πετράν. Όταν ο Πετράν κατέβηκε στο υπόγειο είδε τον παππού του χαμένο πίσω από τα σύννεφα καπνού. Μια ασώματος κεφαλή κινούνταν με νευρώδης κινήσεις από ράφι σε ράφι.
-Παππού είσαι εδώ; Αν σε δει η γιαγιά να καπνίζεις θα γίνει πόλεμος.
-Κοντεύω τα ενενήντα τρία και σε πληροφορώ ότι ο καπνός από το πούρο και η μυρωδιά από λίγο ουισκάκι διώχνουν μακριά τον χάρο. Όταν δεν θα μπορώ να απολαύσω τις μικροχαρές της ζωής τότε θα ξέρω ότι άρχισα να χάνω μάχες. Εξ άλλου και λίγη γκρίνια είναι το αλάτι που χρειάζεται για να νοστιμίσει μια ανθρώπινη σχέση, το πολύ αλάτι να φοβάσαι την παστώνει!
-Την γκρίνια για την προεδρολογία πως της βλέπεις;
-Τεράστιες ποσοτικές προβολές σε κοινωνικό επίπεδο ψυχολογικού τύπου συγκρούσεων, χωρίς νόημα και ουσία. Ξέρεις πόσες συγκρούσεις υπάρχουν στις σχέσεις των ανθρώπων ;
-Όχι και δεν κατάλαβα καλά αυτό που είπες.
-Περίμενε να σου εξηγήσω, σε αυτό το κουτί κρατάω τις σημειώσεις για τις ανθρώπινες συγκρούσεις (Από ένα μεταλλικό κουτί, το οποίο πριν πολλές δεκαετίες φιλοξενούσε γευστικά μελομακάρονα όπως έδειχνε το ανάγλυφο σχέδιο έβγαλε τις σημειώσεις του!) Λοιπόν υπάρχουν οκτώ είδη σύγκρουσης.
1. Αποφυγή της σύγκρουσης. Σύμφωνα με τις σημειώσεις μου, τέτοιου είδους τακτική απέναντι στην σύγκρουση αναπτύσσουν άτομα που αναπτύχθηκαν μέσα σε υπερπροστατευτικά περιβάλλοντα. Όλη η ενέργεια του ψυχισμού τους διοχετεύεται στους μηχανισμούς άμυνας. Τώρα τέτοιου είδους τακτική αφορά άτομα , ιδιώτες γιατί δεν πρόκειται για πολίτες που μεγάλωσαν μέσα σε πλαίσια κρατικισμού ή ακριβέστερα σε καθεστώς κομματοκρατίας, στο πελατειακό κράτος. Τέτοιοι τύπου ήταν το δικό μας, εδώ και σαράντα χρόνια, με την λογική κοίτα το κόμμα να σε βάλλει στο δημόσιο και μετά σκασμός και γιούρια. Ή για τους αγρότες μην βάζεις νέες καλλιέργειες αφού υπάρχει η χαβούζα, αυτό δεν το πρόλαβες εσύ. Αυτού του τύπου η σύγκρουση αντιπροσωπεύει το 60-70% του κόσμου που δεν θέλει καμία ρήξη. Αρκεί να υπάρχει η μπριζόλα της Κυριακής και το δεκάευρο για την αραχτή φραπεδιά στην πλατεία. Πολίτες στρουθοκάμηλοι και όταν βγάλουν το κεφάλι από την τρύπα θα δουν την έρημο την οποία και οι ίδιοι δημιούργησαν. Αλλά δεν αναγνωρίζουν την ευθύνη γιατί άλλα έβλεπαν στην σκοτεινή τους τρύπα. Συνεχίζουμε λοιπόν.
2. Αποφεύγω την σύγκρουση και υποτάσσομαι στις επιθυμίες του άλλου.
Σε ψυχολογικό επίπεδο πρόκειται για άτομα με έντονο Υπερεγώ, και υποτάσσονται εύκολα στις επιθυμίες του άλλου για να ικανοποιήσουν τον παθολογικό τους χαρακτήρα. Είναι και αυτοί θύματα ενός πελατειακού κράτους, αποφεύγουν την σύγκρουση και στηρίζουν παθητικά την κομματοκρατία. Αυτοί είναι που αποτελούν τον βασικό πυρήνα του 70% και δεν επιθυμούν καμία αλλαγή. Είναι ιδιώτες μιας παθολογικής ομοιόστασης, εννοείται ότι είναι πάντα υποστηρικτικές κομμάτων εξουσίας. Ή σαν τα καλά ποντίκια μεταφέρονται γρήγορα και αποτελεσματικά από το ένα κόμμα στο άλλο όταν αυτό στο οποίο ευρίσκονταν είναι έτοιμο να βουλιάξει.
Λόγω μάλιστα αυξημένου Υπερεγώ ντύνουν με «ηθικές αξίες» το πήδημα από το ένα κόμμα στο άλλο. Το τρίτο είδος σύγκρουσης είναι:
3. Η σύγκρουση των ανταγωνιστών.
Αυτού του είδους η σύγκρουση χρησιμοποιείται από άτομα που θεωρούν μεγάλα τρόπαια τα βραχέα αποτελέσματα των συγκρούσεων. Ο άλλος είναι μόνο αντίπαλος και πρέπει να κατατροπωθεί με κάθε τρόπο. Σε επίπεδο διαπροσωπικών σχέσεων αφορά άτομα με έντονα εγωιστικά στοιχεία προσωπικότητας. Στο οπλοστάσιο τους χρησιμοποιούν τον φόβο, την ενοχή , τον εξευτελισμό.
-Άσε παππού το έπιασα, τύπος σύγκρουσης που μεγεθύνουν ουσιαστικά με μια άτυπη συμφωνία τα κόμματα εξουσίας.
-Ακριβώς όπως και στο επίπεδο διαπροσωπικών σχέσεων οι αρχηγοί των κομμάτων αυτών κάνουν συχνή αναφορά σε δεύτερο πρόσωπο για να αποδώσουν το φταίξιμο στον άλλο. Και περνάμε στην τέταρτη κατηγορία στην οποία κυριαρχεί το συναισθηματικό στοιχείο.
4. Σύγκρουση κυρίως συναισθηματικής έκφρασης.
Σε αυτόν τον τύπο σύγκρουσης βασικό κίνητρο είναι η συναισθηματική εκφόρτιση και όχι τα αίτια και τα αποτελέσματα της σύγκρουσης, φυσικά δεν προκύπτει κάποια λύση. Σε πολιτικό επίπεδο αφορά κόμματα που την επομένη των εκλογών δεν θα έχουν στον ήλιο …έδρα! Η βραχεία είσοδος και έξοδος στην Βουλή εξαρτάται από τους «συναισθηματικούς πολίτες» που κάνουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα την επανάσταση τους ψηφίζοντας τέτοια μορφώματα. Σε εποχές κρίσεις τέτοια μορφώματα πολλαπλασιάζονται γιατί εκφορτίζοντας τους πολίτες εμποδίζουν την πραγματική κοινωνική σύγκρουση. Και περνάμε στο πιο ύπουλο είδος σύγκρουσης
5. Σύγκρουση συνθετική.
Σε επίπεδο διαπροσωπικών σχέσεων επιδιώκεται μια λύση που να ικανοποιεί όλες τις πλευρές. Σε πολιτικό επίπεδο πρόκειται για μεγαλειώδες κόλπο του συστήματος. Πάρε για παράδειγμα τα δυο μεγάλα κόμματα που κυβέρνησαν την Ελλάδα για σαράντα χρόνια, φαινομενικά ήταν αντίθετα το ένα με το άλλο. Όταν όμως το σύστημα το οποίο υπηρετούσαν κινδύνευε και μαζί με αυτό και η ύπαρξη τους πέρασαν στην συνθετική σύγκρουση της συγκυβέρνησης, για το καλό μας! Και ακόμα δεν ξέρουμε τι θα δουν τα μάτια μας με τέτοιου τύπου συγκρούσεις. Και το επόμενο είδος σύγκρουσης είναι επίσης επιβιωτικό για το σύστημα.
6. Συμβιβαστική σύγκρουση.
Προτιμούν την μέση λύση η οποία τελικά δεν ικανοποιεί ούτε τον ένα ούτε τον άλλο. Βασικά στοιχεία της μεθοδολογίας τους η μετριοπάθεια και ο ατέλειωτος διάλογος. Αν πρόκειται για ανθρώπινη σχέση οδηγείται σε μαρασμό και χάνει την αυθεντικότητα της. Σε πολιτικό επίπεδο διάφοροι μηχανισμοί διαμορφώνουν πολιτικά κόμματα που με μετριοπάθεια και διάλογο προσπαθούν να μας πείσουν ότι ανάλογα με το συμφέρον του τόπου μπορεί να οδηγήσουν την ροή του ποταμιού είτε αριστερά είτε δεξιά. Στο τέλος και αυτά λειτουργούν ευεργετικά υπέρ του συστήματος γιατί αποσβένουν με επιτυχία την λαϊκή οργή.
Το έβδομο είδος σύγκρουσης αφορά κόμματα εξουσίας ιδιαίτερα συγκυβερνώντα.
7. Σύγκρουση με την χρήσης αδιαφορίας.
Πρόκειται για περιστασιακές επιθέσεις και αμέσως μετά προκύπτει αδιαφορία. Έτσι κανένα πρόβλημα δεν τίθεται σοβαρά και κανένα πρόβλημα δεν λύνεται αφού διαιωνίζεται λόγω της αδιαφορίας. Σε πολιτικό επίπεδο χρησιμοποιείται από κόμματα που στηρίζουν το σύστημα ή συγκυβερνούν. Ταράζουν για λίγο τα στάσιμα νερά , θολώνει ο λαός και νομίζει ότι κάτι γίνεται αλλά μετά από λίγο με την μαγική χρήση της αδιαφορίας επιστρέφουν στην προηγούμενη κατάσταση της σαπισμένης λίμνης. Και σου αναφέρω και το τελευταίο είδος ψυχολογικής σύγκρουσης
8.Σύγκρουση με την μεσολάβηση τρίτων.
Όταν δύο άνθρωποι δεν μπορούν λόγω συναισθηματικής φόρτισης να λύσουν μόνοι τους τις διαφορές τους καταφεύγουν σε τρίτα πρόσωπα. Όσο να αφορά την σύγκρουση μεταξύ δυο ανθρώπων νομίζω ότι μερικές φορές προσφέρει λύσεις ή τουλάχιστον αποφεύγονται τα χειρότερα. Πολιτικά είναι η σύγκρουση που επιθυμεί το σύστημα. Δημιουργείται έντονη συναισθηματική φόρτιση , λέγε με ενοχή, ψέμα, απειλή, η σύγκρουση είναι σφοδρότατη και έτσι όλα φαινομενικά κινδυνεύουν.
Η έντονη συναισθηματική φόρτιση γίνεται η χρυσή ευκαιρία για να ανοίξει η κερκόπορτα σε κάθε είδους τρόικα να κάνει κουμάντο στον τόπο μας. Διατηρώντας
στο θέατρο τις πολιτικές μαριονέτες, τους πρωταγωνιστές της σύγκρουσης.
-Δηλαδή παππού θες να πεις ότι εσκεμμένα το σύστημα μεγεθύνει, προβάλει χρησιμοποιεί ψυχολογικούς μηχανισμούς σύγκρουσης που αφορούν τον ψυχισμό του ανθρώπου για να μην προκύψει πραγματική ρήξη.
-Ακριβώς Πετράν, όλες οι παραπάνω συγκρούσεις είναι ψυχολογικού τύπου και παίρνουν κοινωνικές διαστάσεις λόγω ποσότητας. Είναι συγκρούσεις ποσότητας.
Η μόνη ποιοτική σύγκρουση που θα μπορούσε να πλήξει το σύστημα είναι η ταξική σύγκρουση. Αλλά αυτό προϋποθέτει πολίτες και όχι ιδιώτες. Θέλει ανθρώπους με πραγματική παιδεία και όχι κακοπληροφορημένους καναπεδάκηδες. Θέλει ανθρώπους που θα δώσουν την υπεραξία της εργασία τους στην κοινότητα και όχι στον υπερκαταναλωτισμό . Όταν είσαι πολίτης με σαφή ταξική ασύνειδη και πατριωτικό προσανατολισμό κανένα ψευτοδίλημμα ποσότητας όσο μεγάλο και αν είναι δεν θα σε τρομάξει και δεν θα σε αποπροσανατολίσει. Όλες αυτές οι συγκρούσεις που μας παρουσιάζουν είναι μεγεθύνεις ψυχολογικού τύπου, άρα πλαστές. Κανείς δεν αμφισβητεί την ύπαρξη του μαντριού, μας παζαρεύουν μόνο τον αφέντη τσοπάνο. Πρέπει να οργανωθούμε και να δούμε ότι το λιβάδι έξω από το μαντρί είναι δικό μας, μας ανήκει και πρέπει να το διεκδικήσουμε, σπάζοντας τα συρματοπλέγματα και από όλες τις πλευρές .Αρκεί να θυμηθούμε ότι κανένα πρόβατο δεν σώθηκε βελάζοντας.
-Ε τώρα είναι η ώρα να κάνουμε την δική μας σύγκρουση. ( Η γιαγιά κρατώντας τον καφέ του Πετράν είδε ότι ο παππούς ετοιμαζόταν να ρίξει δυο σταγόνες ουίσκι στον καφέ του, για καρδιοπροστασία όπως έλεγε) Δεν σου είπε ο γιατρός ούτε σταγόνα ποτό, ούτε ένα πούρο.
-Τι σου έλεγα Πετράν, ποσοτική αντίληψη για την ζωή, και ο προηγούμενος γιατρός τα ίδια μου έλεγε αλλά πήγα και στην κηδεία του!!! Ποιότητα στην ζωή και ποιότητα στην σύγκρουση αυτό είναι το ζητούμενο…..
Ψυχολογία και πολιτική 1: οι συγκρούσεις ……ποσότητα και ποιότητα….
