Βιώνουμε τις γκρίζες στιγμές των Κοινωνιών όταν το παλιό πεθαίνει και το νέο δεν έχει ακόμη γεννηθεί. Στιγμές που ο ιστορικός και πολιτικός χρόνος έχει τη δική του ανέλεγκτη ταχύτητα, με όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, χωρίς καμία προσυσκευασμένη λύση. Η χώρα βρίσκεται στο μεταίχμιο μιας απευκταίας εθνικής καταστροφής, με όλο το πολιτικό σύστημα απαξιωμένο, την οικονομία ημιθανή, τους πολίτες να απεύχονται το μοιραίο.
Το πολιτικό σύστημα έχει χάσει το Κέντρο του, μέσα από ένα διαστρεβλωτικό δικομματισμό της εθνικολαϊκίστικης αριστεροακροδεξιάς και της νεοφιλελεύθερης δεξιάς. Οι φυγόκεντρες δυνάμεις των ακροτήτων, των φαντασιώσεων του ευρωαπομονωτισμού και της αποσύνθεσης, αδυνατούν να δώσουν στοιχειώδη διέξοδο. Πολύ περισσότερο να καθοδηγήσουν μια πορεία με προοδευτικό προσανατολισμό και ρήξη με τις παθογένειες του παρελθόντος. Η πολιτική που δίνει λύσεις στα προβλήματα των κοινωνιών και των πολιτών με ρεαλισμό και όραμα, πρέπει να ανακτήσει την Ηγεμονία της, με συγκεκριμένο οργανωτικό σχήμα για να εμπλακεί στη διαμόρφωση του μέλλοντος.
Η αμήχανη ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία που τα τελευταία χρόνια ηττάται σε πολλές εκλογικές αναμετρήσεις, μπορεί να δώσει ρεαλιστικές απαντήσεις στην Ευρώπη της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης;
Υπάρχει δυνατότητα για μια Νέα Μεταρρυθμιστική Κοινωνική Συμφωνία που θα στηρίζεται στην εμπιστοσύνη ανάμεσα στην Κοινωνία, τις Επιχειρήσεις και το Κράτος;
Οι εμπειρίες των τελευταίων μηνών της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, μας έπεισαν επιτέλους ότι ο κύκλος με τα μεγάλα ψέματα και τις εξωπραγματικές προσδοκίες έκλεισε;
Συμφωνούμε για μια Παιδεία που επιβραβεύει τους άριστους, συνδέεται με την πραγματική οικονομία και ανοίγει τις πόρτες της στη δημιουργικότητα και εφευρετικότητα των παιδιών της που μεγαλουργούν στο εξωτερικό και ασφυκτιούν στο εσωτερικό;
Θα κάνουμε δημόσια υποδείγματα τους εμπνευστές καινοτόμους των StartUp Επιχειρήσεων της χώρας;
Θα διανέμουμε το επίδομα παραγωγικότητας μόνο στις Υπηρεσίες που αποδεδειγμένα βελτιώνουν τις Υπηρεσίες τους προς τον πολίτη;
Για μας στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. ήρθε η ώρα του ιστορικού απολογισμού, μετά από 40 χρόνια συμβολής στη μετεξέλιξη της χώρας με το συντριπτικά θετικό πρόσημο σε όλες τις θεσμικές μεταρρυθμίσεις και την κοινωνική δικαιοσύνη. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. όμως όπως το γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, έχει κλείσει τον ιστορικό πολιτικό του κύκλο. Υπέστη αυτό που συμβαίνει σε όλα τα κυβερνητικά κόμματα των χωρών που μπαίνει το ΔΝΤ. Η επανίδρυση, ανασυγκρότηση, ανασύσταση της Δημοκρατικής παράταξης είναι τώρα ιστορικά αναγκαία. Με τόλμη, χωρίς μιζέριες και εσωστρέφεια. Με πρόταξη τολμηρού νέου αφηγήματος για το μέλλον μετά από μια ειλικρινή και ιστορικά δίκαιη αξιολόγηση του παρελθόντος. Ένα μεταρρυθμιστικό ευρωπαϊκό συλλογικό υποκείμενο με ρήξεις και αυτουπερβάσεις, κρίσιμη μάζα για τη δημιουργία της ευρύτερης παράταξης της Κεντροαριστεράς.
Η φρεσκάδα σε ιδέες, πρόσωπα και οργανωτικές δομές πρέπει να αντιστοιχηθεί με την εποχή μας, όπου έχουν εκλείψει οι φωτισμένοι ηγέτες και μια νέα συλλογικότητα πρέπει να πάρει τη θέση των ανύπαρκτων αυθεντιών.
Ενότητα όλων των Προοδευτικών – Κεντροαριστερών δυνάμεων, Συλλογικότητα σε επίπεδο ηγεσίας, Υπερβάσεις κομματικών τοιχών, Ανανέωση στις πολιτικές αφηγήσεις και τα πρόσωπα, αποτελούν τις βασικές προϋποθέσεις για να ανταποκριθούμε με επάρκεια σ’ αυτό που απαιτεί η Κοινωνία και η ιστορική αναγκαιότητα.
Ένα ιδεολογικό, αξιακό Συνέδριο, πρέπει να περιγράψει με σαφήνεια ποιοι είμαστε, ποιους εκφράζουμε και που θέλουμε να πάμε. Με βάση την γενναία, πατριωτική, εθνικά υπεύθυνη, αλλά και τραυματική εμπειρία των τελευταίων ετών, το ιστορικά θετικό έργο του παρελθόντος, τις σημαντικές θετικές προοπτικές που διανοίγονται για το μέλλον:
Η νέα μεγάλη αφήγηση του Σοσιαλισμού και της Δημοκρατίας έχει ως πυλώνες την παραγωγή πραγματικού πλούτου, την αειφορία στη διαχείριση του φυσικού περιβάλλοντος και την κοινωνική και χωρική δικαιοσύνη με αναδιανεμητικές πολιτικές σε κοινωνικές ομάδες και γεωγραφικές περιοχές που υστερούν.
Το αναπτυξιακό οικονομικό μοντέλο που παράγει πλεονάσματα με αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας, ιδιαίτερα στους τομείς που θα στηρίξουν την εθνική μεταρρυθμιστική ανασυγκρότηση, πρέπει να ενσωματώσει τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, της έξυπνης, εξωστρεφούς, αποκεντρωμένης, με δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Το νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο βασίζεται όχι στις άυλες αξίες που παράγει το χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά κυρίως σε παραγωγικές δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις. Διαμόρφωση ολοκληρωμένου σχεδίου στήριξης της μισθωτής εργασίας, ειδικά στον ιδιωτικό τομέα, όπως άλλωστε προσδιορίζεται η ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία.
Εφαρμόζονται και υλοποιούνται αποτελεσματικές πολιτικές για ποιοτικό κοινωνικό κράτος και όχι για λιγότερο κοινωνικό κράτος. Σε μια ραγδαία γηράσκουσα Ελλάδα κι Ευρώπη, η διαγενεακή αλληλεγγύη οφείλει να στηρίξει και τη νέα γενιά στον δικό της πόλεμο κατά της ανεργίας.
Στηρίζουμε την ολοκλήρωση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος για περισσότερη ευημερία και δημοκρατία.
Η ανάπτυξη της ανταγωνιστικότητας διαμορφώνεται μέσα από την καινοτομία και την έρευνα, χωρίς καμία παραπέρα μείωση του εργασιακού κόστους.
Το Συνέδριό μας πρέπει να δεσμευθεί για τα ακόλουθα:
Εκλογή Προέδρου από τη βάση, όπως έχουμε ήδη αποφασίσει, με στόχο σε όλα τα επόμενα βήματά του να διαθέτει ισχυρή νομιμοποιητική βάση.
Εκλογή των μελών της Κεντρικής Επιτροπής από το Συνέδριο.
Δεσμευτική απόφαση για μετεξέλιξη του ΠΑ.ΣΟ.Κ. στη μεγάλη ευρωπαϊκή, μεταρρυθμιστική Δημοκρατική παράταξη μέσα από ιδρυτικό Συνέδριο του νέου φορέα.
Ακόμη όμως και μετά από ένα πετυχημένο συνέδριο ΠΑ.ΣΟ.Κ., έξω στην κοινωνία υπάρχει ένα πενταπλάσιο ποσοστό που περιμένει να μας ακούσει. Οι πολίτες που αυτοπροσδιορίζονται ως προοδευτικοί, κεντροαριστεροί ξεπερνούν το 20%, πολύ πιο πάνω από το άθροισμα των δημοσκοπικών δυνάμεων του χώρου.
Η ελληνική Σοσιαλδημοκρατία πρέπει να παίξει και σε αυτή την ιστορική συγκυρία τον βαθιά εθνικό, πατριωτικό, ενοποιητικό, οραματικό ρόλο της.
* Ο Γιάννης Μανιάτης είναι καθηγητής και μέλος του ΠΑΣΟΚ, πρώην Υπουργός ΥΠΕΚΑ.