Η διαδικασία επιλογής των Διευθυντών των σχολείων της χώρας προφανώς και χρειάζεται βελτίωση και εκσυγχρονισμό. Πρωτίστως ο εκσυγχρονισμός αφορά κυρίως τις αρμοδιότητες και το ρόλο της διοίκησης του σχολείου. Αντί λοιπόν να διαμορφωθεί το όλο πλαίσιο λειτουργίας του σχολείου με μια νέα νομοθετική πρόταση, επιχειρείται κατά τι μόνο αλλαγή στον τρόπο της εκλογής και μόνο των Διευθυντών. Εκτιμώ ότι τελικά θα προσθέσει προβλήματα γιατί μετασχηματίζει τον παιδαγωγικό ρόλο των Συλλόγων Διδασκόντων σε μορφή συνδικαλιστικού σωματείου.
Το προηγούμενο σύστημα επιλογής περιελάμβανε τα αντικειμενικά κριτήρια κατά 66% και την διαδικασία της συνέντευξης κατά 33%. Το βασικό πρόβλημα στη διαδικασία της συνέντευξης ήταν η στημένη και μη αντικειμενική αξιολόγηση εκ μέρους των μελών των Υπηρεσιακών Συμβουλίων. Σε κάθε περίπτωση όμως η βαθμολογία που ετίθετο αιτιολογιόταν γραπτώς και υπήρχε δυνατότητα ένστασης και ανατροπής μιας κακής απόφασης. Το Υπουργείο Παιδείας αντί να δομήσει την συνέντευξη κάνοντάς την αξιόπιστη και αντί να την αναθέσει σε μια επιτροπή αξιολόγησης αποτελούμενη από ειδικούς επιστήμονες, κατέληξε σε μια νομοθετική μορφή τέτοια όπου η εκλογή των Διευθυντών των σχολείων να γίνεται ως εξής: 66% αντικειμενικά κριτήρια και 33% εκλογή από το Σύλλογο Διδασκόντων.
Καλό είναι να αναδειχθούν οι μεταβολές που επιφέρει ο νέος τρόπος επιλογής καθώς και αν κυρίως συνεισφέρει θετικά στη λειτουργία του σχολείου.
1. Οι υποψήφιοι δεν έχουν ίσες ευκαιρίες, αφού στην περίπτωση που δεν έχουν παρουσία στο ενδιαφερόμενο σχολείο δεν θα έχουν ένα απτό διοικητικό έργο και δεν θα έχουν δείξει την κουλτούρα τους για τη λειτουργία του σχολείου και ως εκ τούτου ξεκινούν από μειονεκτική θέση σε σχέση με τους εν δυνάμει διευθυντές.
2. Το ποσοστό των μορίων που αναλογεί από την μυστική ψηφοφορία του Συλλόγου Διδασκόντων είναι μάλλον καθοριστικό γιατί σε μεγάλο βαθμό οι υποψήφιοι έχουν παραπλήσιο αριθμό αντικειμενικών μορίων. Οπότε σε έναν Σύλλογο που έχει καθημερινή λειτουργία δεν είναι προφανές ότι θα αναπτύσσονται προσωπικές σχέσεις, οι οποίες θα επηρεάζουν τις επιλογές των εκπαιδευτικών; Οι Διευθυντές θα ασκούν το έργο τους προσβλέποντας στην επανεκλογή τους, θα δημιουργούν προκαταβολικά συσχετισμούς και μηχανισμούς, θα κάνουν εξυπηρετήσεις με αντάλλαγμα την επανεκλογή τους. Είναι προφανές ότι οι σχέσεις μεταξύ των εκπαιδευτικών και των (υποψηφίων) Διευθυντών θα διαθλώνται από ένα κρίσιμο ζήτημα και δεν θα είναι αυθεντικές με βάση τη λειτουργία και τις ανάγκες του σχολείου.
3. Οι συνδικαλιστικές παρατάξεις θα βάλλουν τις πινελιές τους στην όλη διαδικασία προωθώντας να επιλέξουν τα δικά τους στελέχη. Θα έχουμε δηλαδή στη σχολική ζωή μια αναζωπύρωση της παραταξιακής και κομματικής λειτουργίας σε ένα πεδίο που μέχρι τώρα λειτουργούσε με βάση την παιδαγωγική και επιστημονική δυναμική των εκπαιδευτικών.
4. Η ανάδειξη των καλύτερων στελεχών της εκπαίδευσης δεν είναι καθόλου τεχνικό ζήτημα, το οποίο μπορεί να επιλυθεί μόνο με την αλλαγή του τρόπου επιλογής. Η όποια αλλαγή στον τρόπο εκλογής των Διευθυντών και των Υποδιευθυντών των σχολείων έπρεπε να ακολουθήσει την αλλαγή στη λειτουργία και στη στοχοθεσία της Διοίκησης του σχολείου.
5. Οι συνδικαλιστικές παρατάξεις θα επιχειρούν να γεμίζουν τις «δεξαμενές» τους με βάση την αλληλοεπιρροή Διευθυντών και εκπαιδευτικών και να αντλούν τους ψηφοφόρους απ’ αυτές και έτσι αντί να συγκροτούνται και να κρίνονται με βάση την πολιτική και εκπαιδευτική πρότασή τους θα επιδίδονται σε διαχειριστικές και σε παρακμιακές τακτικές. Οι μέχρι τώρα κατά ένα βαθμό αμέτοχοι και απόμακροι των συνδικαλιστικών παρατάξεων Διευθυντές θα μπουν «φουνταριστοί» στα συνδικαλιστικά αλισβερίσια. Τα ψηφοδέλτια θα γεμίζουν σε κάθε εκλογική αναμέτρηση από Διευθυντές ή από υποψηφίους Διευθυντές. Χρήσιμο είναι να αναφέρω αν γυρίσω αρκετά χρόνια πίσω ότι ο συνδικαλισμός τότε δεν επέτρεπε στους Διευθυντές να μπαίνουν στα ψηφοδέλτια γιατί τους θεωρούσε μέρος της Διοίκησης.
Το Υπουργείο Παιδείας αδυνατώντας να ανταποκριθεί στις προεκλογικές υποσχέσεις καθώς και στην προσφορά οποιουδήποτε εκσυγχρονιστικού εκπαιδευτικού μέτρου λειτουργίας των σχολείων, προσπαθεί να υπάρξει μέσα από το ανακάτωμα μιας δήθεν συμμετοχικής λειτουργίας των εκπαιδευτικών. «Χρήματα δεν υπάρχουν, πρόταση βελτίωσης των σχολείων δεν υπάρχει, πάρτε συμμετοχή!». Όσον αφορά δε τις άφθονες προεκλογικές δεσμεύσεις απέναντι στην εκπαιδευτική κοινότητα και στους εκπαιδευτικούς είναι αυτονόητο ότι πάνε στα «αζήτητα».
ΥΓ1. Καθημερινά οικονομικά περνάμε το μαρτύριο της σταγόνας και ενώ είναι ορατός ο κίνδυνος να οδηγηθεί η χώρα σε χρεωκοπία, δυστυχώς κάποιοι συνάδελφοι άρχισαν να συνωστίζονται σε «μυστικούς δείπνους» και να μηχανεύονται τρόπους και πρακτικές για να αναδείξουν τον δικό τους Διευθυντή εκπαίδευσης. Και ερωτώ, διαφέρουν σε κάτι, από τις συμπεριφορές και τις μεθοδεύσεις που τόσα χρόνια δήθεν κατάγγελλαν;
ΥΓ2. Θεώρησα λογικό να κρίνω το νέο τρόπο επιλογής των Διευθυντών Σχολικών Μονάδων αφ’ ότου τελειώσει η διαδικασία επιλογής.
* Ο Θ. Σταυριανόπουλος είναι εκπαιδευτικός – MSc Ηθ. Φιλοσοφίας-Μαθηματικός.