Η τριστέτσα απειλεί τα δέντρα

Η Τριστέτσα έφτασε σε περιοχές του  Κουτσοποδίου, στο Μοναστηράκι και στα κτήματά τους…Οι φόβοι επαληθεύτηκαν αφού τα δείγματα που λήφθηκαν από κτήματα των περιοχών αυτών,  προέκυψαν να έχουν θετικά αποτελέσματα.

Οι έλεγχοι έγιναν από δύο εργαστήρια που διενήργησαν τον ιολογικό έλεγχο. Συγκεκριμένα τα εργαστήρια αυτά ήταν το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο στην Αθήνα  (Κηφισιά) αλλά και αντίστοιχο εργαστήριο στην Ιαπωνία.  Τα δείγματα προέρχονταν από  πορτοκαλιές και  προέκυψαν ύστερα από επισκοπήσεις – έλεγχους σε διάφορα σημεία του αργολικού κάμπου.

Έτσι, παρατηρήθηκαν σε ορισμένα δένδρα τα χαρακτηριστικά συμπτώματα της ασθένειας όπως είναι, έντονα κιτρινίσματα στα φύλλα, μικροκαρπία,  μικροφυλλία, μειωμένη παραγωγή και γενική  καχεξία των δένδρων.

Η τελική κατάληξη των προσβεβλημένων δένδρων μπορεί να είναι και η ολοκληρωτική τους ξήρανση. Τέτοια εικόνα υπάρχει και σε μολυσμένα δένδρα σε άλλες περιοχές του Αργολικού κάμπου όπως στην Πουλακίδα, στο Νέο Ηραίο, στην Αγία Τριάδα, στα Δενδρά στο Ανυφί.

Τα κτήματα αυτά βρίσκονται   σε περιοχή  του Κουτσοποδίου που γειτονεύει με το Μοναστηράκι στο τρίστρατο  αλλά και στην  περιοχή Αγία Μαρίνα του Μοναστηρακίου. Όμως, σε νέους ελέγχους εντοπίστηκαν   κτήματα και στην περιοχή Άγιος Ιωάννης  του Κουτσοποδίου  όπου τα δέντρα «δεν άρεσαν». Τα αποτελέσματα  από τα δείγματα αυτά έδειξαν ότι και σε αυτή την  περιοχή  τα δένδρα έχουν μολυνθεί από τον ιό της Τριστέτσας.

Σε έρευνα που διενεργήθηκε η απάντηση των παραγωγών για την κακή εικόνα που παρουσίαζαν τα δένδρα ήταν ότι πιθανά αυτή  οφειλόταν σε προβλήματα από νηματώδεις ή επειδή τα δένδρα διψούσαν !!!Το εντυπωσιακό είναι ότι παρόλο που αυτή η περιοχή είναι πέρασμα,  δεν βρέθηκε κανείς παραγωγός να ενημερώσει  για το γεγονός της κακής κατάστασης των δένδρων.

Οι αρμόδιες υπηρεσίες παρέλαβαν τα αναγκαία αντιδραστήρια από την Ισπανία και οι πρώτοι έλεγχοι ξεκίνησαν  από αυτή την περιοχή.Το κόστος των  απαραίτητων  αντιδραστηρίων για τους νέους ελέγχους που ξεκίνησαν   καταβλήθηκε από την Περιφερειακή Ενότητα, αφού το χορηγούμενο υλικό από το Υπουργείο δεν επαρκούσε. Ωστόσο το μεγάλο πρόβλημα είναι η έλλειψη του αναγκαίου προσωπικού που απαιτείται για τις δειγματοληψίες που γίνονται την Άνοιξη και το Φθινόπωρο.

Η απάντηση τώρα στο ερώτημα  «πως βρέθηκε η Τριστέτσα σε αυτές τις περιοχές» μπορεί να δοθεί με τους γνωστούς τρόπους διάδοσης της ασθένειας που είναι α) το μολυσμένο πολλαπλασιαστικό υλικό (δενδρύλλια, εμβόλια) και  β) τα έντομα-φορείς τις  αφίδες γ)  με μολυσμένα δενδρύλλια από φυτώρια αφού  ήδη σε δύο φυτώρια, στην Κορινθία  (2011) και στη Λακωνία (2011) έχει βρεθεί ο ιός.

Όμως και σε πρόσφατους ελέγχους ( Ιούνιος 2015) που έγιναν, προέκυψαν δύο νέα φυτώρια  πάλι στη Λακωνία να έχουν μολυνθεί από τον ιό της Τριστέτσας των εσπεριδοειδών.Να σημειωθεί ότι μολυσμένα δενδρύλλια έχουν φτάσει  στην Αργολίδα από την Ισπανία το 1994 και το 2001.

Ωστόσο υπάρχουν πληροφορίες ότι διακινήθηκαν δενδρύλλια εσπεριδοειδών και   από   την  Ιταλία,  όπου  το  πρόβλημα  της   Τριστέτσας  είναι  σε  έξαρση. Το κυριότερο είναι ότι όλα αυτά τα χρόνια που έχουν μεσολαβήσει μέχρι σήμερα,  έχουν διενεργηθεί   επανεμβολιασμοί  σε   διάφορα   σημεία   του   κάμπου   με  μολυσμένα εμβόλια, με αποτέλεσμα  να προκύπτουν συνεχώς νέες εστίες.

Ακόμη, οι παγετοί που έχουν μεσολαβήσει έχουν επιδεινώσει την  κατάσταση,  αφού  η  νέα βλάστηση που αναπτύχθηκε στα παγετόπληκτα δένδρα  ήταν ευάλωτη στον αποικισμό από τις αφίδες.

Είναι κατανοητή η τάση των παραγωγών για νέες ποικιλίες, όμως αυτό έχει και μεγάλα ρίσκα, αφού μπορεί οι νέες ποικιλίες να είναι μολυσμένες. Αυτό συνέβη για παράδειγμα με την ποικιλία μανταρινιάς Clemenpons  που διακινήθηκε από την Ισπανία το 2001 και ορισμένα δενδρύλλια από την παρτίδα αυτή ύστερα από έλεγχο, βρέθηκαν να είναι μολυσμένα από την Τριστέτσα.

Βέβαια, η συγκεκριμένη ποικιλία στην πράξη «δεν περπάτησε» αλλά το κακό ήδη έγινε…Για το λόγο αυτό πρέπει να ξέρει ο καθένας το ρίσκο που έχει η ανεξέλεγκτη διακίνηση νέων ποικιλιών.

Επίσης δεν χρειάζονται τεράστιες ποσότητες πολλαπλασιαστικού υλικού (εμβόλια, δενδρύλλια) να φτάσουν σε μια περιοχή για να μολυνθεί. Αρκεί ακόμη και ένα μολυσμένο δενδρύλλιο ή ένα εμβόλιο για να διαδοθεί η ασθένεια. Γι’αυτό, όσο πιο έγκαιρα εντοπιστεί μια εστία τόσο το καλύτερο, αφού αυτή θα εξαλειφθεί έγκαιρα.

Τόσα χρόνια που έχουν περάσει  από τον Ιούνιο του  2000  που εντοπίστηκε το πρώτο μολυσμένο δένδρο ισπανικής προέλευσης στην περιοχή Κατσικάνια του Άργους  οι παραγωγοί δεν έχουν πειστεί για την σπουδαιότητα της ασθένειας  και τα ολέθρια αποτελέσματα που έχει στο εσπεριδοειδή, αφού καταστρέφει το φυτικό κεφάλαιο. Η κινητοποίηση αρχίζει μόνο όταν το «κακό» εντοπίζεται  στην  περιοχή  κάποιου παραγωγού ή ακόμη στο κτήμα του.

Αξίζει να αναφερθεί ότι ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις όπου υπήρξαν αναφορές από παραγωγούς ότι φύτεψαν στο κτήμα τους δενδρύλλια  αμφίβολης προέλευσης ή ότι εμβολίασαν μια νέα ποικιλία με εμβόλια επίσης αμφίβολης προέλευσης.Ακόμη σε όσες περιοχές αναφέρθηκε έγκαιρα τα  αποτελέσματα των ελέγχων ήσαν ενθαρρυντικά.

Ωστόσο, πρέπει  να αναφερθεί ότι ακόμη και σήμερα η Αργολίδα στην κυριολεξία αυτοκτονεί,  αφού  υπάρχουν παραγωγοί που φυτεύουν τα κτήματά τους  με δενδρύλλια που δεν συνοδεύονται από Φυτοϋγειονομικό Διαβατήριο. Το Φ.Δ πρέπει οι παραγωγοί να το ζητούν από τα φυτώρια που προμηθεύονται τα δενδρύλλια για τα κτήματά τους και να το κρατούν στο αρχείο τους. Αν κάποιο φυτώριο δεν μπορεί  να  το διαθέσει οι παραγωγοί να μην αγοράζουν τα δενδρύλλιά τους από αυτό, ακόμη και αν τα διαθέτει σε χαμηλότερες τιμές.

Η ύπαρξη  του Φυτοϋγειονομικού Διαβατηρίου, σημαίνει ότι το φυτώριο που το έχει εκδώσει έχει ελεγχθεί από τις αρμόδιες τοπικές αρχές και είναι πιο σίγουρη η καθαρότητα των δενδρυλλίων που διακινούν. Τέτοια φυτώρια βρίσκονται κυρίως στην Κορινθία, στη  Λακωνία, στην Άρτα, στην Αργολίδα αλλά και σε φυτώρια που βρίσκονται σε άλλες περιοχές της νότιας Ελλάδας.  Έτσι, είναι προτιμότερο να μην αγοράζει κανείς δενδρύλλια για τα κτήματά του αν αυτά δεν συνοδεύονται από Φ.Δ παρά να αγοράζει ανώνυμα, δενδρύλλια αμφίβολης ποιότητας και προέλευσης και το κυριότερο να υπάρχει το ρίσκο να είναι μολυσμένα από τον ιό της Τριστέτσας των εσπεριδοειδών.

Σημειώνεται ότι το Φ.Δ είναι μια ετικέτα στην οποία αναγράφονται όλα τα αναγκαία στοιχεία που χρειάζονται ώστε να εντοπίζεται το φυτώριο παραγωγής σε περίπτωση προβλήματος.Τα στοιχεία αυτά είναι η βοτανική ονομασία και η ποικιλία  του δενδρυλλίου, ο αριθμός  Μητρώου του φυτωρίου ο αριθμός παρτίδας, η ποσότητα που διακινήθηκε.