Οι ισχυρές βροχοπτώσεις που έπνιξαν την Αττική και όχι μόνο, προκάλεσαν τεράστια προβλήματα και υλικές καταστροφές. Άνθρωποι έχασαν την ζωή τους, τραυματίστηκαν ή κινδύνεψαν, υπόγεια, και ισόγεια πλημμύρησαν, περιουσίες και εμπορεύματα καταστράφηκαν, οχήματα έπαθαν ζημιές από πτώσεις δέντρων ή από παράσυρση τους.
Αν και ο κρατικός μηχανισμός θα προσπαθήσει για μια ακόμα φορά να κρυφτεί πίσω από την δικαιολογία ότι τα καιρικά φαινόμενα ήταν «ασυνήθιστα έντονα» και δεν μπορούσαν να προβλεφτούν, ώστε να προστατευθούν οι πολίτες και οι περιουσίες τους από τις πλημμύρες και τις καταστροφές, αποδεικνύεται για μία ακόμα φορά η τεράστια κρατική ευθύνη λόγω της έλλειψης των κατάλληλων αντιπλημμυρικών έργων σε πολλές περιοχές, της άναρχης δόμησης σε μπαζωμένα ρέματα αλλά και της αδράνειας των αρμόδιων φορέων να αποφράξουν και να συντηρήσουν τα φρεάτια αλλά και όσα ρέματα έχουν απομείνει, ώστε να περιοριστούν όσο το δυνατόν οι πλημμύρες από τα όμβρια ύδατα.
Φυσικά, η ευθύνη του Δημοσίου δεν περιορίζεται στο ηθικό κομμάτι της προστασίας των πολιτών κ.τ.λ. αλλά έχει και νομικές συνέπειες. Συνεπώς οι πολίτες που οι μεγάλες καταστροφές από τις πλημμύρες έπληξαν τους ίδιους και τις περιουσίες τους, δικαιούνται να αξιώσουν την καταβολή αποζημιώσεων όχι μόνο για τις υλικές ζημιές αλλά και για την ηθική βλάβη που υπέστησαν λόγω της στενοχώριας, της ταλαιπωρίας κ.λπ. που πέρασαν από τις καταστροφές περιουσιακών στοιχείων και τους τραυματισμούς, έως και τον θάνατο.
Υπεύθυνοι μπορεί να είναι οι Δήμοι για τα δέντρα, η ΕΥΔΑΠ για τα βουλωμένα φρεάτια, το ΥΠΕΧΩΔΕ και άλλοι φορείς αναλόγως την αιτία πρόκλησης της ζημιάς και το ιστορικό της κάθε περίπτωσης.
Τα διοικητικά δικαστήρια με σωρεία αποφάσεων, αποζημιώνουν απλόχερα τους πληγέντες λόγω βροχοπτώσεων, για παραβάσεις του Δημοσίου όπως βουλωμένα φρεάτια και ρέματα, παράλειψη συγκομιδής σκουπιδιών ή εφόσον υπάρχουν προβλήματα σε οδικά έργα, όταν λείπουν τα αναγκαία αντιπλημμυρικά έργα, δηλαδή για ενέργειες που παραλείπονται σχεδόν συστηματικά από το Δημόσιο.
Οι ισχυρισμοί του Δημοσίου ότι τάχα βάρος ευθύνης φέρουν και οι πολίτες διότι δεν παίρνουν τα κατάλληλα μέτρα προφύλαξης, απορρίπτονται ως απαράδεκτοι, πρωτίστως για την προσπάθεια μετακύλισης της ευθύνης από το Δημόσιο σε τρίτους. Απορριπτέο κρίνεται επίσης και το επιχείρημα ότι οι καταστροφές οφείλονται σε εξαιρετικά σπάνια σε ένταση καιρικά φαινόμενα, αφού κυρίαρχο στοιχείο για την ευθύνη είναι η απουσία έργων, καθαρισμού κ.λπ.
Το πρώτο βήμα, είναι να γίνει σωστή καταγραφή της ζημιάς. Είτε πρόκειται για αυτοκίνητο, είτε εμπορεύματα ή άλλου είδους περιουσιακό στοιχείο, θα πρέπει να φροντίσουμε να τραβήξουμε πολλές φωτογραφίες για να έχουμε εικόνα του μεγέθους της καταστροφής.
Αν έχει γίνει κλήση στο 100 ή την πυροσβεστική να φροντίσουμε να πάρουμε αντίγραφο από το Δελτίο Συμβάντων.
Να επικοινωνήσουμε με τον αρμόδιο δημόσιο φορέα και να δηλώσουμε την ζημιά μας, κρατώντας αντίγραφο με πρωτόκολλο της δήλωσης-αίτησης αυτής.
Αν έχουμε κάποια ιδιωτική ασφάλιση που καλύπτει αυτή την ζημία, τότε να επικοινωνήσουμε με τον ασφαλιστή μας.
Σημειώνεται δε ότι η κάλυψη της ζημιάς από ιδιωτική ασφάλιση, όπως συμβαίνει στα ασφαλιστήρια οχημάτων και εμπορευμάτων ή επιχειρήσεων, δεν αναιρεί την ευθύνη του Δημοσίου και ο πολίτης μπορεί να διεκδικήσει στα διοικητικά δικαστήρια περαιτέρω αποζημίωση για ηθική βλάβη, η οποία δεν προβλέπεται στις ιδιωτικές ασφαλίσεις, καθώς επίσης και ό,τι ζημία δεν καλύφτηκε από την ιδιωτική ασφάλιση.
* Η Αναστασία Μήλιου είναι δικηγόρος παρ’ εφέταις Αθηνών.