Στα προαπαιτούμενα του 3ου Μνημονίου περίοπτη θέση έχουν μέτρα που χτυπούν τους αγρότες και την πρωτογενή παραγωγή της χώρας, με την κυβέρνηση έτοιμη να νομοθετήσει με περισσή άνεση και προθυμία όσα δεν θα μπορούσαν να περάσουν οι προκάτοχοί της.
Στην κυβερνητική στάση κυριαρχεί η εξαπάτηση, σε σχέση με τις μόλις προ κάποιων μηνών δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ προς τους αγρότες, ο χειρισμός που περιλαμβάνει και καρότο (υποτιθέμενη διαπραγμάτευση, συζήτηση περι ισοδυνάμων, παράλληλων προγραμμάτων, εισροές από ΚΑΠ κ.λπ) και μαστίγιο (“κρατάτε μικρό καλάθι”, “η συμφωνία θα εφαρμοστεί”), καθώς και η πυροδότηση κοινωνικών αυτοματισμών ως μια σταθερή πολιτική διαίρεσης της κοινωνίας και απομόνωσης της κάθε κοινωνικής ομάδας. Έτσι, το υπ. Οικονομικών διαρρέει non paper με τους φόρους τον αγροτών το έτος 2014, ισχυριζόμενο ότι δεν πληρώνουν αρκετούς και η κυβερνητική εκπρόσωπος δηλώνει ότι “η φορολόγηση των αγροτών έπρεπε να αντιμετωπιστεί και χωρίς τη συμφωνία” η οποία “θα εφαρμοστεί”.
Έχει την αξία της η υπενθύμιση ότι τα μέτρα του 3ου Μνημονίου που αφορούν τον αγροτικό χώρο είναι ακριβώς τα μέτρα της πρότασης Γιούνκερ που καταψηφίστηκαν στο Δημοψήφισμα και τα οποία – τότε – η κυβέρνηση και οι βουλευτές χρησιμοποιούσαν για να επιχειρηματολογήσουν υπέρ του «όχι». Μάλιστα, non paper του τότε ΣΥΡΙΖΑ τα παρουσίαζε υπο τον τίτλο “Οι δανειστές ζητούν αίμα”.
Αντίστοιχα, η αντιπολίτευση που σήμερα οδύρεται για τους αγρότες είναι αυτή που τότε έκανε καμπάνια υπέρ του «ΝΑΙ» στην πρόταση Γιούνκερ που περιείχε αυτά ακριβώς τα επώδυνα μέτρα.
Η πολιτική διαστροφή και αντιστροφή στο μεγαλείο της, με κάθε κόμμα να αλλάζει φορεσιά και να υποδύεται νέους ρόλους ανάλογα με τη στιγμή και τους μικροκομματικούς του σχεδιασμούς.
Σε κλοιό ασφυξίας η παραγωγή
Όσον αφορά στην ουσία των μέτρων, πρόκειται για μια συνδυασμένη, ολομέτωπη επίθεση σε ό,τι συγκροτεί τη δυνατότητα πρωτογενούς παραγωγής και συνέχειας της παραγωγικής διαδικασίας.
Τα μέτρα που προβλέπονται στο 3ο Μνημόνιο οδηγούν στην περαιτέρω αύξηση του κόστους παραγωγής (κατάργηση της έκπτωσης στον ΕΦΚ πετρελαίου, αύξηση στο αγροτικό ρεύμα, ΦΠΑ 23%), στην αύξηση του κόστους ζωής και ασφάλισης, όταν περισσότεροι των 250.000 αγρότες έχουν ήδη ληξιπρόθεσμες οφειλές στον ΟΓΑ, στην υπερφορολόγηση του αγροτικού εισοδήματος και της περιουσίας (26% φορολογία εισοδήματος, προκαταβολές φόρου, ΕΝΦΙΑ σε κατοικίες και αγροτεμάχια), σε μέτρα που, καταφανώς, ευνοούν τις εισαγωγές (πχ. απελευθέρωση διάρκειας ζωής αγελαδινού γάλακτος).
Τα παραπάνω μέτρα έρχονται να προστεθούν στο ήδη αυξημένο κόστος παραγωγής στην χώρα μας, στις επιβαρύνσεις από μέτρα των προηγούμενων μνημονίων τα οποία αποκρύπτονται (περικοπές συντάξεων ΟΓΑ, αύξηση εισφορών ΟΓΑ, μείωση επιστροφών ΦΠΑ, μείωση επιδότησης ΕΦΚ, αυξήσεις στο αγροτικό ρεύμα, κ.ά.), στα δομικά και διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής γεωργίας (μικρός κλήρος, ηλικιακή διάρθρωση, ανάγλυφο κ.ά.), στην απαξίωση των συνεταιριστικών και συνεργατικών δομών, στην αδύναμη διαπραγματευτική θέση των παραγωγών στην αλυσίδα παραγωγής/εμπορίας, στον έλεγχο του αγροδιατροφικού χώρου από καρτέλ και ολιγοπώλια, στις αθρόες εισαγωγές και ελληνοποιήσεις, στην αποδιάρθρωση της Διοίκησης και στην απαξίωση ερευνητικών και υποστηρικτικών δομών, στα κάθε λογής νέα χαράτσια από τις αιτήσεις ΟΣΔΕ έως τα έξοδα για το πιστοποιητικό ορθολογικής χρήσης γεωργικών φαρμάκων, στην υποθηκευμένη αγροτική γη είτε στην Πειραιώς είτε στον εκκαθαριστή της ΑΤΕ.
Τα αποτελέσματα είναι καταστροφικά, αν συνυπολογίσει κανείς τη συνεχώς μειούμενη αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών που πιέζει και από την πλευρά της ζήτησης τις τιμές προς τα κάτω, με αποτέλεσμα οι τιμές των προϊόντων για να είναι προσιτές στους εξαντλημένους οικονομικά καταναλωτές να γίνονται μη βιώσιμες για τους παραγωγούς.
Όλα τα παραπάνω διαμορφώνουν έναν κλοιό ασφυξίας στον αγροδιατροφικό κλάδο, οδηγώντας μεγάλο μέρος των μικρών και μικρομεσαίων παραγωγών στην φτωχοποίηση, στην υπερχρέωση, στην αδυναμία καλλιέργειας και στην εγκατάλειψη και συνολικά την αγροτική οικονομία στην αποεπένδυση και στην αφυδάτωσή της από την όποια ρευστότητα. Οι συνέπειες, όμως, είναι πολύ πιο γενικευμένες και αφορούν στην ένταση της διατροφικής εξάρτησης, στον διευρυμένο αποκλεισμό κοινωνικών στρωμάτων από την κατανάλωση εγχώρια παραγόμενων και ποιοτικών αγροδιατροφικών προϊόντων, δημιουργώντας όρους επισιτιστικής κρίσης και ευνοώντας την υποκατάστασή τους από φθηνότερα, εισαγόμενα και συχνά χαμηλής ποιότητας προϊόντα.
Έλεγχος γης, παραγωγής και τροφής
Τα μέτρα “για τους αγρότες” δεν χτυπούν μόνο μια τάξη, χτυπούν ό,τι είχε απομείνει όρθιο στην παραγωγή αυτής της χώρας, χτυπούν τη δυνατότητα ο τόπος αυτός να παράγει αλλά και τον έλεγχο του τι και από πού καταναλώνεται. Κι αυτή είναι η κρίσιμη διάσταση του ζητήματος, για την οποία το οικονομικό επιτελείο και η κυβέρνηση (λειτουργώντας ως λογιστές της τρόικας και απολογητές του μνημονίου) επιδεικνύουν επικίνδυνη άγνοια και αδιαφορία.
Τα πράγματα είναι πολύ πιο σοβαρά. Αφορούν τον έλεγχο της γης, της παραγωγής και της τροφής. Γιατί πλάι σε αυτούς που δεν μπορούν και δεν θα μπορούν να τα βγάλουν πέρα, υπάρχουν μεγάλα συμφέροντα του αγροδιατροφικού κλάδου που εποφθαλμιούν τη γόνιμη ελληνική γη, που διαθέτουν αρχικό κεφάλαιο και πρόσβαση στις τράπεζες, που έχουν άμεση πρόσβαση και δυνατότητες σε δίκτυα μεταποίησης και εμπορίας και οι οποίοι γνωρίζουν καλύτερα από τους ιθαγενείς πολιτικούς τόσο την αξία ελέγχου της τροφής όσο και τις δυνατότητες του τόπου μας.
Άλλωστε, πολλοί είναι εκείνοι που μιλούν για αγροτο-ιμπεριαλισμό ή για μια νέα μορφή αποικιοκρατίας παρακολουθώντας το αυξανόμενο ενδιαφέρον από hedge funds, κρατικά και ιδιωτικά επενδυτικά σχήματα για εξαγορά αγροτικής γης. Σύμφωνα, μάλιστα, με την Deutsche Bank από το 2000 στη γεωργία καταγράφονται συναλλαγές επενδυτών που υπερβαίνουν τα 830 εκ. στρ. γης και αντιστοιχεί στο 1,7% της γεωργικής έκτασης του πλανήτη. Ίσως, λοιπόν, η στοχοποίηση του αγροτικού χώρου από την πρόταση Γιούνκερ και όσα περιγράφονται στο 3ο Μνημόνιο να μην είναι απλά εισπρακτικές εμμονές τεχνοκρατών, αλλά να ανοίγουν το δρόμο για τις πολυπόθητες “επενδύσεις” στην χώρα, αφού βέβαια πάρουν τη γη μας…
* Ο Δημήτρης Κοδέλας είναι γεωπόνος, πρώην βουλευτής Αργολίδας του ΣΥΡΙΖΑ
Στην Βουλή ψηφίστηκε πριν λίγες μέρες η σταδιακή κατάργηση της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο. Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η τεράστια επιβάρυνση των Ελλήνων αγροτών συγκριτικά με τους αγρότες άλλων χωρών της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Νότου. Αλήθεια, τι διαπραγματεύτηκε η κυβέρνηση;
|
Χώρα |
ΜΕΙΩΜΕΝΟΣ ΕΦΚ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ (€/1000 lt) |
|
Ελλάδα |
*330,00 |
|
Ισπανία |
78,71 |
|
Γαλλία |
108,40 |
|
Ιρλανδία |
102,28 |
|
Πορτογαλία |
90,11 |
|
Σλοβενία |
167,92 |
|
Αγγλία |
129,59 |
|
*Τελική διαμορφωμένη τιμή με την εφαρμογή των μέτρων |
|