Οι σχέσεις της ΕΕ με την Τουρκία έχουν “ιδιαίτερη σημασία”, όχι μόνο λόγω της “επιτακτικής ανάγκης” για την εξεύρεση πολιτικής λύσης στη συριακή σύγκρουση, και της ανάγκης για αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και της τρομοκρατίας, δήλωσε ο Νικολά Σμιτ μιλώντας εκ μέρους της προεδρίας του Συμβουλίου. Τόνισε ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να ενισχύσουν τους ελέγχους στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και να εφαρμόσουν τις αποφάσεις σχετικά με την μετεγκατάσταση των αιτούντων άσυλο εντός της ΕΕ.
Απαντώντας στους ευρωβουλευτές, ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς επέμεινε ότι η συμφωνία είχε ως στόχο να βοηθήσει αυτούς που έχουν ανάγκη, επιτρέποντας στους Σύρους να εργάζονται νόμιμα στην Τουρκία και να στέλνουν τα παιδιά τους σε σχολεία εκεί, αλλά και βελτιώνοντας την ιατρική περίθαλψη για τους πρόσφυγες. Η προσφορά βοήθειας στους πρόσφυγες στην Τουρκία είναι η “οικονομικότερη λύση για τους Ευρωπαίους φορολογούμενους ” και “βγάζει τους λαθρέμπορους από την όλη εξίσωση”, δήλωσε ο ίδιος, τονίζοντας ότι το άνοιγμα των κεφαλαίων 23 και 24 στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις αποτελεί την καλύτερη δυνατή λύση για να βοηθηθούν οι Τούρκοι στη βελτίωση του ιστορικού τους σχετικά με το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
“Η σύνοδος πραγματοποιήθηκε διότι έχουμε ένα μεγάλο πρόβλημα με τους πρόσφυγες κατά μήκος των δυτικών Βαλκανίων. Αλλά πρέπει να παραδεχτούμε ότι η κατάσταση είναι τόσο προβληματική, διότι ένα κράτος μέλος της ΕΕ, η Ελλάδα, δεν εφαρμόζει τους κανόνες του Σένγκεν για τα εξωτερικά σύνορα του χώρου Σένγκεν”, δήλωσε ο επικεφαλής της ομάδας του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέμπερ (Γερμανία). “Εάν χρησιμοποιούσαμε όλους τους συνοριοφύλακες που εκτελούν επί του παρόντος τα καθήκοντά τους εντός της ΕΕ στα μήκους 190 χιλιόμετρα σύνορα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, τότε θα είχαμε μία καλύτερη κατάσταση στην Ευρώπη”, πρόσθεσε ο ίδιος.
Ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, Τζιάνι Πιτέλα (Ιταλία), δήλωσε τα εξής: “Η συμφωνία με την Τουρκία είναι μια ευκαιρία για όλους, χωρίς να αποτελεί όμως λευκή επιταγή. Για την ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις πρέπει να ξεκινήσουν εκ νέου. Η Τουρκία χρειάζεται την ΕΕ, αλλά και εμείς χρειαζόμαστε την Τουρκία γιατί αποτελεί μία δύναμη σταθερότητας. Χωρίς τη συνεργασία με τη χώρα αυτή δεν θα μπορέσουμε να λύσουμε το πρόβλημα των προσφύγων. Υπάρχουν ωστόσο ανησυχητικά ζητήματα όπως η κατάσταση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στη χώρα αυτή”.
Ο επικεφαλής των ΕΣΜ, Σιαντ Καμάλ (Ηνωμένο Βασίλειο), χαιρέτισε τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Τουρκίας και ζήτησε να υπάρξει διαφάνεια. “Ας είμαστε ειλικρινείς απέναντι στους Τούρκους και απέναντι στους πολίτες της ΕΕ σχετικά με το τι συνεπάγεται αυτή η σύνοδος και ας εργαστούμε από κοινού για την επίτευξη μιας μακροπρόθεσμης λύσης αντί για την πραγματοποίηση βραχυπρόθεσμων υποσχέσεων που ποτέ δεν θα τηρηθούν”, δήλωσε ο ίδιος.
Ο επικεφαλής των Φιλελευθέρων, Γκι Βερχόφσταντ (Βέλγιο), τόνισε ότι είναι “λυπηρό το γεγονός ότι στα συμπεράσματα της συνόδου κορυφής δεν έγινε καμία αναφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα ή την ελευθερία του Τύπου στην Τουρκία” προσθέτοντας ότι “η Ελλάδα λέει όχι στην αποστολή συνοριοφυλάκων, μπλοκάροντας το μηχανισμό αυτό στο Συμβούλιο”. Ο Γκι Βερχόφσταντ ζήτησε να προσκληθεί ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας για να εξηγήσει ποιές είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει στην εξεύρεση λύσης.
Μιλώντας εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς, ο Κύπριος ευρωβουλευτής Τάκης Χατζηγεωργίου επέμεινε ότι η Επιτροπή πρέπει να “παρακολουθήσει στενά τον τρόπο με τον οποίον θα χρησιμοποιηθούν τα δισεκατομμύρια ευρώ που θα δοθούν στην Τουρκία ” και “να αντιδράσει άμεσα εάν η Τουρκία αρχίσει να στέλνει τους αιτούντες άσυλο πίσω στη Συρία”.
Την άποψη αυτή υπερασπίστηκε και η Ρεμπέκα Χαρμς (Γερμανία) μιλώντας εξ ονόματος της ομάδας των Πρασίνων δηλώνοντας τα εξής: “Η Τουρκία δεν αποτελεί αξιόπιστο εταίρο σε ό,τι αφορά τους πρόσφυγες. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε πιο δραστικά τα ζητήματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία”.
Οι Νάιτζελ Φαρατζ (Ηνωμένο Βασίλειο), μιλώντας για την ομάδα ΕΕΑΔ και ο Μαρσέλ Ντε Γκραφ (Ολλανδία), μιλώντας εκ μέρους της ομάδας Ευρώπη των Εθνών και της Ελευθερίας, επέκριναν την απελευθέρωση των θεωρήσεων ως μέρος της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας. “Θέλετε η Τουρκία να ενταχθεί στην ΕΕ;” ρώτησε ο Νάιτζελ Φαρατζ, ενώ ο Μαρσέλ Ντε Γκραφ προειδοποίησε για μια “νέα Οθωμανική Αυτοκρατορία” και μια “τουρκική εισβολή”.