Oι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Πελοπόννησο

Ο Εντεταλμένος Σύμβουλος Πελοποννήσου Απόστολος Ε. Παπαφωτίου ως εκπρόσωπος του Περιφερειάρχη κ. Πέτρου Τατούλη και της Περιφέρειας Πελοποννήσου συμμετείχε στη Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών (COP21) για την Κλιματική Αλλαγή, στο Παρίσι από 2 έως 6 Δεκεμβρίου 2015.

Παρουσιάστηκαν τα δημιουργούμενα προβλήματα της Περιφέρειας Πελοποννήσου από τις επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής, σε Πρόγραμμα του Δικτύου Παρακτίων Περιφερειών Ευρώπης (CPMR) και της Περιφέρειας της Βρεττάνης (Γαλλίας), υπό την ονομασία «7 θάλασσες, 3 ωκεανοί, μία Ευρώπη».

Υπήρξε, σε επίπεδο Ευρωπαϊκών Περιφερειών, γενική ενημέρωση και συζήτηση σχετικά με τις σοβαρές επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής, τα έντονα φαινόμενα, όπως πλημμύρες, διάβρωση των ακτών, ξηρασία, ισχυρές καταιγίδες κ.λ.π.. Λόγω των σοβαρών κινδύνων που αντιμετωπίζουν στις οικονομίες τους, αλλά και για την κοινωνική συνοχή, πολλές Περιφέρειες, μεταξύ αυτών και η Περιφέρεια Πελοποννήσου, έχουν ήδη θέσει σε εφαρμογή σχετικές δράσεις για την ομαλή προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή.
 

Αναφέρθηκαν όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Πελοπόννησος στη ξηρά και στη θάλασσα. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο πρόβλημα της διάβρωσης των ακτών ως αποτέλεσμα της Κλιματικής Αλλαγής σε όλη την Πελοπόννησο, με ειδική όμως αναφορά στον Κορινθιακό Κόλπο, λόγω των γεωμορφολογικών χαρακτηριστικών που έχει. Το βάθος του Κόλπου είναι περίπου 940 μ. και η πληθώρα των ρηγμάτων που υπάρχουν στο χερσαίο χώρο και στο βυθό της θάλασσας δημιουργούν ένα έντονο τεκτονικό περιβάλλον με σεισμικές εκφράσεις και αποτυπώσεις.

Ο Εντεταλμένος Σύμβουλος Πελοποννήσου Απόστολος Ε. Παπαφωτίου στην εισήγηση του ανέφερε ότι η Περιφέρεια Πελοποννήσου από την αρχή της θητείας της επεμβαίνει στο πρόβλημα και σε επίπεδο μελέτης και σε επίπεδο έργων. Συνεργάζεται με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Ε.Μ.Π.) και ειδικά με το Εργαστήριο Λιμενικών Έργων, το οποίο μελετάει τον Κορινθιακό Κόλπο, επί αρκετές δεκαετίες και είναι γνώστης  και κάτοχος μέσων και αντίστοιχων δεδομένων της εξέλιξης χρονικά και από άποψη μεγέθους των φαινομένων της διάβρωσης και της επίδρασης αυτής στο περιβάλλον.
 

Η Κλιματική Αλλαγή εκφράζεται ήδη στον Κορινθιακό κόλπο:

• Με την έντονη αύξηση ρυθμού διάβρωσης κατά μήκος της νότιας ακτής του.
• Με τη συχνή εμφάνιση κατολισθικών φαινομένων των πρανών του θαλασσίου μετώπου.
• Με την αύξηση συχνότητας ακραίων καιρικών φαινομένων. Ήδη το 2014 μετρήθηκαν δύο φορές άνεμοι έντασης περίπου 12Bf ενώ το 2013 μετρήθηκε ιδίας έντασης, άνεμος.
• Με τις καταστρεπτικές πλημμύρες, τις έντονες βροχοπτώσεις και χαλαζοπτώσεις.
• Σημαντικές δευτερεύουσες επιπτώσεις στο παράκτιο περιβάλλον. Παρατηρήθηκαν μεγάλα τμήματα της Παλαιάς Εθνικής Οδού Κορίνθου-Πατρών (Π.Ε.Ο.) να υποσκάπτονται από τους κυματισμούς και να καταστρέφονται.
• Γενικά υπάρχει μία δυσμενής αυξητική παράκτια εξέλιξη πολλών μηχανισμών και φαινομένων λόγω της Κλιματικής Αλλαγής.
• Ιδιαίτερα στον Κορινθιακό Κόλπο παρατηρείται επαλληλία φορτίσεων και καταπονήσεων των ακτών, λόγω του συνδυασμού φαινομένων όπου το καθένα επιταχύνει την εμφάνιση του άλλου και μεγεθύνει την ένταση του.
• Ακόμη, οι πιθανοί σεισμοί μπορούν να κάνουν την εμφάνιση και αποτύπωση των φαινομένων αυτών πιο καταστρεπτική.

 
Αντιμετώπιση των επιπτώσεων γίνεται μέσω του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (Θ.Χ.Σ.) και της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης του Παρακτίου Χώρου (Ο.Δ.Π.Χ.), με έμφαση σε επιμέρους περιοχές της παράκτιας ζώνης με σημαντικό βαθμό επικινδυνότητας όπου χρήζουν άμεσης επέμβασης.

Παράλληλα προτάθηκε από τον κ. Παπαφωτίου o καθορισμός δεικτών τρωτότητας όλων των φαινομένων που οφείλονται στην Κλιματική Αλλαγή, έτσι ώστε να είναι επιλέξιμα έργα κατά προτεραιότητα, με υψηλούς δείκτες τρωτότητας. Η πρόταση αυτή μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλά μέρη της Πελοποννήσου και ιδιαίτερα στον Κορινθιακό Κόλπο.
 

Ακόμη παρουσιάστηκαν οι μέχρι σήμερα επεμβάσεις της Περιφέρειας Πελοποννήσου για τον περιορισμό επιπτώσεων της Κλιματικής Αλλαγής.

Τέλος τόνισε ότι σταθερή πολιτική της Περιφέρειας Πελοποννήσου για την αντιμετώπιση των αποτελεσμάτων της Κλιματικής Αλλαγής είναι η προστασία των παράκτιων οικοσυστημάτων, των οικιστικών συνόλων, η αξιολόγηση των υφισταμένων έργων υποδομής και η βελτίωση τους, η ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων, η διατήρηση του κοινωνικού ιστού των κατοικημένων περιοχών με αύξηση των οικονομικών δραστηριοτήτων και της ανάπτυξης της περιοχής.

Το Δίκτυο Περιφερειακών και Παράκτιων Περιφερειών της Ευρώπης (CPMR) αποτελεί το κλειδί για την αναδιάρθρωση της Πολιτικής Συνοχής, ώστε τελικά οι Περιφέρειες με ισοδύναμο επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης να τυγχάνουν παρόμοιας μεταχείρισης και έτσι να πραγματοποιηθεί η μετάβαση από τις λιγότερο στις περισσότερο ανεπτυγμένες Περιφέρειες.

Η παρουσία της Περιφέρειας Πελοποννήσου διαδραματίζει σημαντικό και αναγνωρίσιμο ρόλο στη Ευρώπη, υλοποιώντας τις πολιτικές της, προσδίδοντας μεγαλύτερη συνεκτικότητα, αποτελεσματικότητα και οικονομική αποδοτικότητα αξιοποιώντας και διαχειρίζοντας ορθά τους πόρους της. Δρα καταλυτικά στην αντιμετώπιση των προκλήσεων, με «έξυπνες», ευέλικτες και καινοτόμες Στρατηγικές. Είναι δραστήριο μέλος του Δικτύου Περιφερειακών και Παράκτιων Περιφερειών της Ευρώπης (CPMR) και των επιτροπών αυτής με ουσιαστική και δυναμική συμμέτοχη, με μεγάλες αξιώσεις σε όλα τα προγράμματα και τις δράσεις. Είναι σε θέση να αντιμετωπίσει και να ξεπεράσει τις σημερινές  δύσκολες συγκυρίες, με την εφαρμογή, τη διαμόρφωση και την ενίσχυση στρατηγικών συνεργασιών και έργων. Συμμετέχει στη διαμόρφωση και τον καθορισμό πολιτικών, αποφάσεων, πολλές εκ των οποίων εφαρμόζονται ήδη και άλλες θα εφαρμοστούν τα επόμενα χρόνια.