Με διάταγμα του Βασιλιά Όθωνα το 1838 ορίστηκε σαν ημερομηνία έναρξης της επανάστασης η 25 Μαρτίου 1821, ανήμερα του Ευαγγελισμού, ώστε η επέτειος να συμβολίζει την ενότητα κράτους και εκκλησίας. Αν λάβουμε υπόψη μας ότι οι πρωταγωνιστές των γεγονότων στην πλειοψηφία τους ζούσαν και συμφώνησαν γι’ αυτό το διάταγμα του Όθωνα, η ημερομηνία έγινε αποδεκτή από όλους και όλοι κατανόησαν ότι όλα τα προεπαναστατικά γεγονότα έπρεπε να συγκεντρωθούν σε μια κοινά αποδεκτή ημερομηνία.
Επειδή η επανάσταση δεν ξεκίνησε μια συγκεκριμένη ημέρα και ώρα, αλλά προηγήθηκαν πολλά και σημαντικά προεπαναστατικά γεγονότα, η συγκέντρωση όλων αυτών σε μια ημερομηνία πολύ κοντά στον επίσημο ξεσηκωμό κρίθηκε ομόφωνα απαραίτητη.
Η αμφισβήτηση της ημερομηνίας από νεώτερους ιστορικούς, που ξεκίνησε πριν κάποια χρόνια, δεν εξυπηρέτησε τίποτα και δεν ανατρέπει το γεγονός που είναι αδιαμφισβήτητο: η επανάσταση του 1821 έγινε, με όλα τα καλά και τα κακά της, απαραίτητα της ιδιοσυγκρασίας των Ελλήνων, και οδήγησε στην απελευθέρωση μας από τους τούρκους και την ίδρυση του Ελληνικού κράτους, που υπάρχει μέχρι σήμερα!…
Δύο από τα πιο σημαντικά προεπαναστατικά γεγονότα συνέβησαν στην περιοχή μας, που έπαιξε μεγάλο ρόλο στην απελευθέρωση του γένους:
Το πρώτο είναι η μυστική συνέλευση της Βοστίτσας στις 26-27-28 Ιανουαρίου 1821, σύσκεψη δηλαδή των τοπικών κοτσαμπατζήδων και του Παλαιών Πατρών Γερμανού με τον απεσταλμένο της φιλικής εταιρίας Γρηγόριο Δικαίο ή Παπαφλέσσα, που επαναλήφθηκε σε διαφορετικά μέρη της περιοχής 3-4 φορές και που σηματοδότησε την έναρξη της επανάστασης, που η Φιλική Εταιρεία ετοίμαζε πολύ καιρό μυστικά στο εξωτερικό. Παρά τις κάποιες διαφωνίες των τοπικών παραγόντων με τις εμπρηστικές υπέρ της γρήγορης έναρξης της επανάστασης δηλώσεις του Παπαφλέσσα, η συνέλευση της Βοστίτσας άναψε την σπίθα της εξέγερσης που δεν άργησε να ξεσπάσει…
Το δεύτερο τοπικό γεγονός μεγάλης ιστορικής σημασίας είναι η συγκρότηση του έμμισθου ένοπλου τμήματος του Ανδρέα Λόντου (που ήταν παρών και στη συνέλευση), η πορεία του από τα κτήματα του στο Διακοπτό μέχρι το Αίγιο, η πανικόβλητη φυγή των λίγων Τούρκων της πόλης με καΐκια για την Ρούμελη και η είσοδος του Λόντου στην ελεύθερη πόλη… Το Αίγιο δηλαδή απελευθερώθηκε αναίμακτα στις 21 Μαρτίου 1821 πριν γίνει η επίσημη έναρξη της επανάστασης, δύο ημέρες μετά από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό στα Ψηλαλώνια της Πάτρας…
Το ίδιο βράδυ που ο Λόντος μπήκε με τους άνδρες του στο ελεύθερο Αίγιο, αναχώρησε για την Πάτρα όπου την επόμενη ήταν παρών στην ύψωση του λαβάρου στα Ψηλαλώνια… Συγχρόνως ξεσηκώθηκαν τα Καλάβρυτα, η Καλαμάτα και όλος ο Μωριάς. Η επανάσταση ξεκίνησε!…
Τα δύο αυτά τοπικά, μεγάλης ιστορικής σημασίας γεγονότα, η Μυστική Συνέλευση 26, 27, 28 Ιανουαρίου 1821 και η απελευθέρωση του Αιγίου στις 21 Μαρτίου 1821 αποτέλεσαν αιτία σύγκρουσης σημαντικών ιστορικών παραγόντων, που αντί να προβάλλον, συσκότιζαν τον ρόλο της πόλης στην έναρξη του αγώνα. Επιτέλους, ήρθε η ώρα όλα αυτά να ξεκαθαριστούν και το Αίγιο να πάρει την θέση που του αναλογεί στην Ελληνική Ιστορία.
Βοήθησαν πολύ σε αυτό, η τοπική Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία, οι μεταπολιτευτικές δημοτικές αρχές και οι επώνυμοι συμπολίτες με γνώσεις, ενδιαφέροντα και αγάπη για τον τόπο τους. Τώρα είναι η ώρα και η ιστορική στιγμή, να παρθεί μία απόφαση, όπως αυτή του 1838, ώστε τα δύο αυτά γεγονότα να καθιερωθούν σαν ενιαία επίσημη τοπική εορτή εθνικού χαρακτήρα. Ήδη το Δ.Σ. Αιγίου με την υπ’ αριθμ. 453/18-12-1998 ομόφωνη απόφαση του καθιερώνει την 26η Ιανουαρίου σαν τοπική εορτή! Πρόσφατα σε εκδήλωση για αυτή την απόφαση τέθηκε και η άποψη να ενωθούν οι δύο επέτειοι σε μία κοινή! Σε ποια ημερομηνία και με ποιο σκεπτικό, υπάρχουν εισηγήσεις και από την υπερδραστήρια πρόεδρο της ΙΛΕΑ Β. Μπεντεβή και από άλλους ιστορικούς, ενώ ανάλογο ενδιαφέρον, δείχνει και η σημερινή Δημοτικό Αρχή.
Το Αίγιο πρέπει επιτέλους να πάρει την θέση που του αρμόζει στην Ελληνική ιστορία. Όπως και ολόκληρη η Αχαΐα, η Πάτρα και τα Καλάβρυτα. Γιατί ο αγώνας της ανεξαρτησίας ξεκίνησε από εδώ. Το παραδέχονται ακόμα και οι Τούρκοι ιστορικοί που τελευταία άρχισαν να αξιοποιούν δικό τους αρχειακό υλικό. Η θέληση υπάρχει. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν. Η τοπική κοινωνία έχει τον λόγο…
* Ο Φάνης Ζουρόπουλος είναι τ. πρόεδρος της Ε.Ι.Ε.Τ. και εκτελεστικός πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων (Ε.Ε.Δ.)
zourop@otenet.gr