Τα βαλαν με τον Ιούδα…

Αναβίωσε και φέτος το έθιμο της εκτέλεσης του Ιούδα με καραμπίνες στην Ασίνη, ένα σπάνιο και συνάμα βίαιο έθιμο με στοιχεία αντισημιτισμού, το οποίο επιβιώνει στις μέρες μας, όχι μόνο στην Αργολίδα αλλά και σε αρκετές ακόμα περιοχές της Ελλάδας, με παραλαγές ως προς την εκτέλεσή του αλλά με το ίδιο πάντα σκεπτικό: Το σκιάχτρο του Ιούδα (Εβραίος) πρέπει να διαπομπευθεί γινόμενο στόχος πυροβολισμών και πετροβολήματος, πριν τεθεί στην πυρά.
 

Φέτος είδαμε το κάψιμο του Ιούδα στη θάλασσα και παραδίπλα, στο Τολό, αν και παραλίγο να ξεμείνουν από ομοίωμα, αφού κάποιοι το κλέψανε (!!!), άγνωστο για ποιό λόγο… Οι διοργανωτές πάντως δεν πτοήθηκαν και κατασκεύασαν άλλο μέσα σε χρόνο ρεκόρ ώστε να πραγματοποιηθεί το έθιμο, μάλιστα σήκωσαν και πανό, στέλνοντας στους κλέφτες «φιλάκια».
 

Το έθιμο περιγράφει ως εξής ο λαογράφος Γεώργιος Μέγας: «Ως πνεύμα κακόν ο Ιούδας πρέπει να καή, να εξαφανισθή και πραγματικώς εις πλείστα μέρη της Ελλάδος κατά την Μεγ. Παρασκευήν ή κατ’ αυτήν την ημέραν του Πάσχα ή και την επομένην ανάπτονται πυραί (φανοί, οφανοί, ορφανοί, αρφανοί κ.τ.τ.) και παραδίδεται εις τας φλόγας το ομοίωμα του Ιούδα. Αλλ’ όπως ο διάβολος εις το πνεύμα του λαού μας έγινε πρόσωπον κωμικόν, το οποίον και πολλαχώς σατυρίζεται, ούτω και ο Ιούδας…»
 

Οσοι επιμένουν στη διατήρηση του εθίμου επικαλούνται δύο επιχειρήματα: Αφενός, λένε, πρόκειται για παράδοση, για ένα παμπάλαιο έθιμο. Και κατά δεύτερο λόγο δεν πρόκειται εδώ για Εβραίους, αλλά για τον Ιούδα, ο οποίος έτυχε να είναι Εβραίος. Κατά συνέπεια, στο πρόσωπό του δεν τιμωρούνται οι ομοεθνείς του αλλά οι «προδότες», οι «αγνώμονες», οι «αμαρτωλοί», οι «αποστάτες». Αυτό όμως έρχεται σε κόντρα με τα όσα γράφει ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στο διήγημα του «Παιδική Πασχαλιά», αλλά και με τις υποσημειώσεις της λαογραφικής μελέτης του Γεώργιου Μέγα, όπου γίνεται σαφές ότι λέγοντας Ιούδα εννοούμε Εβραίο…