Οι εν λόγω χώρες έχουν ήδη θεσπίσει εθνικά μέτρα με σκοπό την αντιμετώπιση της απειλής για τη δημόσια τάξη και την εσωτερική ασφάλεια που προκύπτει από τις δευτερογενείς μετακινήσεις παράτυπων μεταναστών. Το σημερινό σχέδιο σύστασης προτείνει να επεκταθούν τα μέτρα αυτά, σύμφωνα με τον κώδικα συνόρων του Σένγκεν, καθώς παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί στην Ελλάδα δεν κατέστη δυνατόν να αντιμετωπιστούν εντός της τρίμηνης προθεσμίας με αποτελεσματικό και ολοκληρωμένο τρόπο όλες οι σοβαρές ελλείψεις που εντοπίστηκαν.
Ο πρώτος Αντιπρόεδρος Φρανς Τίμερμανς δήλωσε σχετικά: «Οι ελληνικές αρχές έχουν καταβάλει τεράστιες προσπάθειες και έχει σημειωθεί πραγματική πρόοδος στην πράξη. Επιπλέον, η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας έχει μειώσει θεαματικά τις αφίξεις στην Ελλάδα. Ωστόσο, εξακολουθεί να υπάρχει σημαντική μεταναστευτική πίεση στα εξωτερικά μας σύνορα, καθώς και μεγάλος αριθμός μεταναστών στην Ελλάδα. Κατά συνέπεια, όσο εξακολουθούν να υφίστανται σοβαρές ελλείψεις στη διαχείριση των συνόρων, θα πρέπει να διατηρηθούν ορισμένα μέτρα ελέγχου στα εσωτερικά σύνορα. Έχουμε έναν σαφή χάρτη πορείας για την αποκατάσταση έως τον Νοέμβριο της κανονικής λειτουργίας του χώρου Σένγκεν, την οποία πρέπει να πραγματοποιήσουμε με ομαλό τρόπο. Διαφυλάσσουμε τον χώρο Σένγκεν με την εφαρμογή των κανόνων που τον διέπουν».
Ο Επίτροπος Μετανάστευσης και Εσωτερικών ΥποθέσεωνΔημήτρης Αβραμόπουλος δήλωσε: «Ο χώρος Σένγκεν αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και παραμένει αμετάβλητη η απώτερη επιδίωξή μας να αποκατασταθεί η ομαλότητα στον χώρο Σένγκεν. Εν τω μεταξύ, καθώς εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε ελλείψεις στα εξωτερικά μας σύνορα, οφείλουμε να λάβουμε προσωρινά μέτρα για να επιτραπεί κατ’ εξαίρεση η παράταση των ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα. Η Ελλάδα ειδικότερα, καθώς και οι χώρες κατά μήκος της διαδρομής των Δυτικών Βαλκανίων, εξακολουθούν να φιλοξενούν μεγάλο αριθμό αιτούντων άσυλο και παράτυπων μεταναστών, που μπορεί να παρουσιάζουν κίνδυνο δευτερογενών μετακινήσεων. Η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο και ακολουθεί σωστή πορεία, η δε Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει συνεχή και ολοκληρωμένη στήριξη στις ελληνικές αρχές».
Από τη στιγμή που επισημάνθηκαν στην έκθεση αξιολόγησης Σένγκεν του Νοεμβρίου 2015 σοβαρές ελλείψεις στη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων της Ελλάδας, έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στην αντιμετώπιση πολλών από τα ζητήματα αυτά — ιδίως χάρη στη σημαντική βελτίωση της διαδικασίας καταγραφής των παράτυπων μεταναστών, τόσο όσον αφορά τον εξοπλισμό όσο και τους ανθρώπινους πόρους. Η αρχική εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας καθώς και οι εν εξελίξει επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ και του Frontex οδήγησαν επίσης σε δραστική μείωση του αριθμού των παράτυπων μεταναστών και αιτούντων άσυλο που διασχίζουν το Αιγαίο προς την Ελλάδα.
Ωστόσο, επί του παρόντος, τα πορίσματα της Επιτροπής —που βασίζονται επίσης σε επίσκεψη αξιολόγησης Σένγκεν στην Ελλάδα από τις 10 έως τις 16 Απριλίου— δείχνουν ότι λόγω ορισμένων συνεχιζόμενων ελλείψεων εξακολουθεί να υπάρχει κίνδυνος σημαντικών δευτερογενών μετακινήσεων, εξαιτίας των οποίων ορισμένα κράτη μέλη επανέφεραν προσωρινά τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα. Επιπλέον, πρέπει ακόμη να επιβεβαιωθεί η διατηρησιμότητα της σημαντικής μείωσης των αριθμών που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων.
Η συνολική λειτουργία του χώρου Σένγκεν εξακολουθεί επομένως να κινδυνεύει και, ως εκ τούτου, με βάση τις πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της, η Επιτροπή πρότεινε στο Συμβούλιο να εκδώσει σύσταση προς τα κράτη μέλη που διενεργούν επί του παρόντος ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα, καλώντας τα να εξακολουθήσουν να πραγματοποιούν στοχοθετημένους και αναλογικούς ελέγχους σε συγκεκριμένα σύνορα για περιορισμένο χρονικό διάστημα έξι μηνών προκειμένου να αντιμετωπιστεί η σοβαρή απειλή που έχει διαπιστωθεί. Τα εν λόγω κράτη μέλη θα πρέπει κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου να επανεξετάζουν τακτικά τους ελέγχους και να τους προσαρμόζουν στο επίπεδο της διαπιστωθείσας απειλής.
Συγκεκριμένα, η Επιτροπή προτείνει στο Συμβούλιο να συστήσει σε 5 χώρες να διατηρήσουν τους ακόλουθους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα για έξι επιπλέον μήνες:
η Αυστρία, στα αυστρο-ουγγρικά και τα αυστρο-σλοβενικά χερσαία σύνορα·
η Γερμανία, στα γερμανο-αυστριακά χερσαία σύνορα·
η Δανία, στους δανικούς λιμένες στους οποίους εκτελούνται δρομολόγια οχηματαγωγών πλοίων προς τη Γερμανία και στα δανο-γερμανικά χερσαία σύνορα·
η Σουηδία, στους σουηδικούς λιμένες στη νότια και τη δυτική αστυνομική περιφέρεια και στη γέφυρα του Öresund·
η Νορβηγία, στους νορβηγικούς λιμένες στους οποίους εκτελούνται δρομολόγια οχηματαγωγών πλοίων προς τη Δανία, τη Γερμανία και τη Σουηδία.
Αυτά τα μέτρα, που προβλέπονται από τον κώδικα συνόρων του Σένγκεν, αποτελούν ασφαλιστική δικλείδα για τη συνολική λειτουργία του χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα. Στόχος της Επιτροπής είναι να αποκατασταθεί η φυσιολογική λειτουργία του χώρου Σένγκεν και να αρθούν όλοι οι έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα, έως το τέλος του 2016, σύμφωνα με τον χάρτη πορείας «Αποκατάσταση του χώρου Σένγκεν».
Σένγκεν: Πρόσθετα μέτρα για την άρση των προσωρινών ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα
