Το κατάφεραν και αυτό! Τώρα πια, ούτε απλός φούρνος, ή συνεργείο αυτοκινήτων, αλλά ούτε μια μεγάλη τουριστική επένδυση των 200 εκατ € στην Κρήτη ή την Εύβοια, έχουν ασφάλεια δικαίου σε θέματα αδειοδοτήσεων χρήσεων γης.
Το προηγούμενο Σάββατο, κατά την ομιλία μου στην Ολομέλεια της Βουλής για το νομοσχέδιο για τα νέα μνημονιακά μέτρα, ζήτησα την προσωπική παρέμβαση του κ. Τσίπρα, απαλλάσσοντας των ευθυνών τους (λόγω βαθιάς πολεοδομικής κι αναπτυξιακής άγνοιας), τους συναρμόδιους υπουργούς, για την εκπρόθεσμη τροπολογία που κατέθεσαν, με την οποία αλλάζει το θεσμικό πλαίσιο των χρήσεων γης της χώρας.
Η κυβέρνηση επέλεξε να προχωρήσει στην πλήρη κατάργηση του Κεφ. Β του Ν. 4269/2014 και την επιστροφή στο πλαίσιο της δεκαετίας του ´80. Η εξωφρενική αυτή κίνηση προκαλεί σοβαρότατες επιπτώσεις στο σχεδιασμό του χώρου και στην επιχειρηματικότητα, έγινε με πλήρη άγνοια των αρμόδιων διευθύνσεων του υπουργείου, χωρίς να έχει προηγηθεί ούτε δημόσιος, ούτε θεσμικός διάλογος, πόσο μάλλον δημόσια διαβούλευση.
Το ίδιο υπουργείο κατέθεσε στο πολυνομοσχέδιο, δύο ημέρες νωρίτερα, ένα επίσης εκτρωματικό κεφάλαιο για τους δασικούς χάρτες, απόδειξη ότι είχε τη δυνατότητα να φέρει και τη ρύθμιση για τις χρήσεις γης στο σώμα του νομοσχεδίου, ώστε να συζητηθεί και στις επιτροπές της Βουλής. Αντίθετα, επέλεξε να αιφνιδιάσει την Ολομέλεια, με εκπρόθεσμη υπουργική τροπολογία. Απλή τσαπατσουλιά και ιδεοληψία, ή σκόπιμη εξυπηρέτηση οικονομικών συμφερόντων;
Η τροπολογία αυτή φέρνει τα μπρος-πίσω στην οργάνωση και αξιοποίηση του χώρου και στην απλοποίηση και προώθηση της επιχειρηματικότητας, αφού ο πολεοδομικός – χωροταξικός σχεδιασμός είναι ένα σχέδιο από το οποίο εξαρτώνται όλα τα έργα που είτε σήμερα κατασκευάζονται, δημόσια και ιδιωτικά, μεγάλα και μικρά, σε ολόκληρη τη χώρα, είτε προγραμματίζονται για το μέλλον.
Τέτοια μεγάλα έργα αποτελούν τα Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης τόσο των Δημόσιων Ακινήτων (ΕΣΧΑΔΑ), όσο και των ιδιωτικών Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ), που θεσπίστηκαν με τους νόμους 3986/2011 και 4146/2013 αντίστοιχα.
Τα ΕΣΧΑΔΑ και τα ΕΣΧΑΣΕ αποτελούν σχέδια χρήσεων γης και χωροθέτησης των στρατηγικών επενδύσεων (Master Plan), τα οποία εγκρίνονται με Προεδρικό Διάταγμα αφού προηγηθεί Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), η οποία τίθεται σε δημόσια διαβούλευση. Η απόφαση έγκρισης της χωροθέτησης των επενδυτικών σχεδίων επέχει θέση βεβαίωσης καταλληλότητας κύριας χρήσης, έγκρισης σκοπιμότητας, έγκρισης βιωσιμότητας και έγκρισης καταλληλότητας του αντίστοιχου επενδυτικού σχεδίου. κατά τις κείμενες διατάξεις.
Σύμφωνα λοιπόν με το μέχρι την προηγούμενη βδομάδα θεσμικό πλαίσιο, κατά την έγκριση, αναθεώρηση ή τροποποίηση των σχεδίων αυτών, ανάλογα προσαρμόζονται οι χρήσεις τους. Πολλές δημόσιες και ιδιωτικές στρατηγικές επενδύσεις (π.χ. ο Αστέρας Βουλιαγμένης) έχουν βασιστεί στις νέες εκσυγχρονισμένες χρήσεις του 2014.
Τι θα πει η κυβέρνηση σε αυτούς τους επενδυτές «συγνώμη λίγους μήνες καθυστέρηση, για να επανασχεδιάσουμε τα Master Plans με τις χρήσεις που ίσχυαν το 1987»;
Για παράδειγμα, στη γενική κατηγορία «Τουρισμός Αναψυχή» δεν θα μπορούν πλέον να χωροθετούνται «Γραφεία, τράπεζες, ασφάλειες» γιατί ο σχεδιασμός του 1987 αυτό έκρινε σκόπιμο. Επίσης στα «Επιχειρηματικά Πάρκα» δεν θα χωροθετούνται «Εγκαταστάσεις ΑΠΕ, τράπεζες, ασφάλειες, πρωτοβάθμια περίθαλψη χωρίς νοσηλεία, συνεργεία συνήθων, μεγάλων και βαρέων οχημάτων & σκαφών, εμπορευματικοί σταθμοί, ελικοδρόμια, εμπορικά καταστήματα, υπεραγορές, πολυκαταστήματα, logistics, θερμοκοιτίδες επιχειρήσεων, κέντρα τεχνολογικής υποστήριξης επιχειρήσεων, διοίκηση, ξενοδοχεία, κέντρα διασκέδασης», γιατί πολύ απλά, το 1987 δεν υπήρχαν πολλές χρήσεις από αυτές και δεν υπήρχε ανάγκη πρόβλεψής τους. Πάμπολλα τέτοια παραδείγματα υπάρχουν.
Εξίσου σημαντικό, μια άλλη σοβαρή προσπάθεια πάταξης της γραφειοκρατίας και των φαινομένων «παρερμηνείας», δηλ. προσωπικής ερμηνείας του αρμόδιου υπαλλήλου (με όλα τα συμπαρομαρτούντα) κατά την αδειοδότηση των επιχειρήσεων, επίσης καταργήθηκε. Η αντιστοίχιση των χρήσεων γης με τους Κωδικούς Αριθμούς Δραστηριότητας (ΚΑΔ) του Αναπτυξιακού Νόμου και όλων των κατηγοριοποιήσεων του υπουργείου Οικονομικών, βρίσκονται ξανά στη διακριτική ευχέρεια του χειριστή του φακέλου! Χρυσές ευκαιρίες για κάποιους…
Επιπλέον, επιχειρείται μια μεταβατική διάταξη – χρησμός Πυθίας, που δεν βγάζει νόημα κανένα. Για όσα σχέδια χρήσεων γης (Γενικά Πολεοδομικά – ΓΠΣ, Σχέδια Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης – ΣΧΟΟΑΠ, Πολεοδομικές Μελέτες) έχει υποβληθεί πλήρης φάκελος στην «υπηρεσία» (ποια από όλες εννοεί ο ποιητής;), μπορούν να προχωρήσουν με τις χρήσεις του 2014, αλλά αν το επιθυμούν, μπορούν να χρησιμοποιήσουν το Π.Δ. του 1987. Τα σχέδια αυτά καταρτίζονται από τους δήμους με ανάθεση της μελέτης σε μελετητικά γραφεία. Ποια υπηρεσία λοιπόν; Ποιοι ενδιαφερόμενοι; Τι νοείται ως πλήρης φάκελος; Σε ποιο στάδιο; Επιπλέον, έχει ήδη γίνει ευρεία χρήση της καταργηθείσας πλέον μεταβατικής διάταξης του Ν. 4269/2014 και αρκετά ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ που ήταν σε εξέλιξη (π.χ. Δ.Ε. Αγχιάλου Π.Ε. Μαγνησίας, Δ.Ε. Κοιλάδας Δήμου Λάρισας, Π.Μ Ερμούπολης κ.ά.) έχουν ενσωματώσει τις νέες χρήσεις.
Συμπέρασμα: επειδή ορισμένοι συνεχίζουν απτόητοι να παίζουν με το μέλλον της χώρας, την προσέλκυση επενδύσεων, την πάταξη της διαφθοράς στο Δημόσιο, θα καταθέσουμε στο αμέσως επόμενο νομοσχέδιο εμπρόθεσμη τροπολογία, για επαναφορά των άρθρων του Ν.4269/14 για τις χρήσεις γης, ώστε όποιος υπουργός την απορρίψει, να αναφέρει στη Βουλή και τους λόγους της παράλογης αυτής πρωτοβουλίας. Οι πολιτικές ευθύνες είναι πάντα προσωποποιημένες και ο καθένας τις αναλαμβάνει.
* O καθηγητής Γιάννης Μανιάτης είναι πρ. υπουργός, βουλευτής Δημοκρατικής Συμπαράταξης