Σε μια παράφραση του γνωστού λαϊκού άσματος συμπυκνώνεται η ουσία της διάταξης που πέρασε η κυβέρνηση με την οποία αίρεται η απαγόρευση συμμετοχής βουλευτών και υπουργών σε offshore. Φορολογικοί παράδεισοι ανά τον κόσμο είναι έτοιμοι να υποδεχθούν πλέον άφθονο χρήμα.
Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα της κρίσης η υπερφορολόγηση των πάντων δένει τα χέρια της πραγματικής οικονομίας. Οι πρόσφατες αυξήσεις του Φ.Π.Α στο 24%,οι αυξήσεις σε άμεσους και έμμεσους φόρους, οι υπέρογκες εισφορές και μια δέσμη φορολογικών μέτρων καθιστούν επίκαιρη την κουβέντα περί μιας δικαιότερης και προοδευτικής φορολογίας. Η κουβέντα ξεκινά από θεμελίωσης της δημοκρατίας στις κοινωνίες. Πώς μπορεί, ένας κυρίαρχος λαός, να αποφασίσει δημοκρατικά, τι μέρος των πόρων του επιθυμεί να διατίθενται για την επίτευξη κοινών στόχων όπως, η παιδεία, η υγεία, η συνταξιοδότηση, η μείωση της ανισότητας, η ανεργία, η διατηρήσιμη ανάπτυξη κλπ., κλπ; Προφανώς, το ποια ακριβώς θα είναι η δομή ενός φορολογικού συστήματος παραμένει στο κέντρο της πολιτικής διαμάχης σε όλες τις κοινωνίες. Ομοφωνία για το ποιος πρέπει να πληρώνει πόσα, πότε, στο όνομα ποιας αρχής, δεν είναι απλός στόχος για να επιτευχθεί εύκολα, δεδομένου ότι οι άνθρωποι διαφέρουν κατά τόσους πολλούς τρόπους. Ειδικότερα, διαφέρουν στο πόσα κερδίζουν και στο πόσα κατέχουν. Σε όλες τις κοινωνίες, κάποιοι κερδίζουν πολλά, άλλοι κληρονομούν πολλά, άλλοι και τα δύο, με αποτέλεσμα τη ανισότητα στην κατοχή πλούτου.
Χωρίζοντας τους φόρους που πληρώνουμε σε έμμεσους (φόρο στο εισόδημα,στο κεφάλαιο,στην κατάλωση),σε άμεσους που πληρώνουμε στην καθημερινότητα μας και σε εισφορές (περίθαλψη,υγεία και πρόνεια,επιδόματα) γεννιέται η ανάγκη για το πώς θα διαχυθούν προοδευτικά σε μια κοινωνία. Αναλογικός λέγεται ο φόρος, όταν ο φορολογικός συντελεστής είναι ο ίδιος , ανεξάρτητα από το μέγεθος της φορολογικής βάσης. Προοδευτικός φόρος είναι εκείνος του οποίου ο φορολογικός συντελεστής αυξάνει, καθώς αυξάνεται η φορολογική βάση.
Η προοδευτική φορολόγηση μέθοδος μείωσης της ανισότητας αφού συνδυάζει την κοινωνική δικαιοσύνη (δηλαδή τη «δικαιοσύνη στη διανομή του πλούτου, των ευκαιριών και των προνομίων σε μία κοινωνία») με τις ατομικές ελευθερίες. Είναι ένα κρίσιμο συστατικό κάθε φορολογικού συστήματος ανά τα χρόνια. Έπαιξε κεντρικό ρόλο στη μεταμόρφωση της δομής της ανισότητας στον εικοστό αιώνα και παραμένει σημαντική για τη βιωσιμότητα του κοινωνικού κράτους στο μέλλον. Αλλά η προοδευτική φορολόγηση απειλείται σήμερα σοβαρά, τόσο φιλοσοφικά (επειδή ποτέ οι διάφορες λειτουργίες της δεν αξιολογήθηκαν αρκούντως διεξοδικά) όσο και πολιτικά (επειδή ο φορολογικός ανταγωνισμός επιτρέπει ολόκληρες κατηγορίες εισοδήματος να εξαιρούνται από τον κοινό κανόνα). Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει ήδη αρκετή παγκόσμια και πολλή Ελληνική εμπειρία: Κακή ή επιλεκτική εφαρμογή, των κανόνων της δημοκρατίας, του κοινωνικού κράτους, του άρρωστου συνδικαλισμού κάνει πολλούς να στρέφονται εναντίον της ίδιας της δημοκρατίας, του ίδιου του κοινωνικού κράτους, του ίδιου του κράτους δικαίου ,στον οποίο δεν έχουν εμπιστοσύνη!
Στην Ελλάδα του 2016,έχει γίνει μια σαφής επιλογή. Οι φορολογικοί συντελεστές ανεβαίνουν συνεχώς εξαθλιώνοντας την πραγματική οικονομία και την ίδια στιγμή διατηρεί τις παθογένειες του παρελθόντος που κρατούν την ελληνική οικονομία στάσιμη. Την ίδια στιγμή τεράστια ελληνικά κεφάλαια διατηρούνται σε offshore ή καταθέσεις στο εξωτερικό. Τα βήματα που χρειάζεται να ακολουθήσει ένας εκατομμυριούχος για να φοροδιαφύγει είναι εξαιρετικά εύκολα, λέει ο καθηγητής- ερευνητής. Πρώτα ιδρύει μια εταιρεία βιτρίνα στα νησιά Κέιμαν για να εξασφαλίσει την ανωνυμία. Μέσω αυτής της εταιρείας ανοίγει ένα τραπεζικό λογαριασμό στην Ελβετία. Με βάση αυτόν τον λογαριασμό αγοράζει μετοχές σε κάποιο επενδυτικό ταμείο του Λουξεμβούργου και εισπράττει τα μερίσματα στον ίδιο λογαριασμό. Το εισόδημα αυτό δεν φορολογείται ούτε στο Λουξεμβούργο, ούτε στην Ελβετία, ούτε στα νησιά Κέιμαν. Το κυριότερο είναι πως δεν φορολογείται ούτε στην χώρα το κατόχου του, εφόσον δεν δηλώνεται. Αποτέλεσμα, τα δημόσια ταμεία να στερούνται φορολογικών εσόδων και να αναγκάζονται οι κυβερνήσεις είτε να κόψουν κάποιες κοινωνικές δαπάνες, είτε να φορολογήσουν τα μικρά και μεσαία εισοδήματα.
Συμπερασματικά, η Ελλάδα κλέβει τον ίδιο της τον εαυτό .Η κυβέρνηση αντί να αναλάβει τις ευθύνες της μπροστά στο φαινόμενο αυτό που συμπιέζει τον απλό Έλληνα πολίτη, διευκολύνει υπουργούς και βουλευτές να συμμετέχουν νόμιμα σ αυτό το παιχνίδι ,ασκώντας με ασφάλεια πολιτική τη στιγμή που το εισόδημα των Ελλήνων υπερφορολογείται. Και όσο δεν τίθενται τα πραγματικά προβλήματα και δεν υπάρχει η βούληση για λύσεις, τα ηθικά πλεονεκτήματα θα πεθαίνουν στη συνείδηση των πολιτών και θα ζουν σε φορολογικούς παραδείσους.
* Ο Παναγιώτης Ψυχογυιός είναι οικονομολόγος – λογιστής, Μέλος της πανελλαδικής αντιπροσωπείας του οικονομικού επιμελητηρίου Ελλάδας