Μεγάλη ανησυχία επικρατεί στα κέντρα αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενόψει του κρίσιμου δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου στη Βρετανία. Ανήσυχη είναι και η Ουάσιγκτον παρά το ότι ο Μπάρακ Ομπάμα έχει από καιρό προειδοποιήσει ότι εάν η Βρετανία βγει από την Ε.Ε. θα πρέπει να περιμένει «στο πίσω μέρος της ουράς» για να συνάψει νέες συμφωνίες με τις ΗΠΑ… Μια παρόμοια σκληρή προειδοποίηση έκανε προχθές και ο Γερμανός υπουργός οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μιλώντας στο περιοδικό Der Spiegel. «Το μέσα σημαίνει μέσα, το έξω σημαίνει έξω» δήλωσε ο Σόιμπλε καθιστώντας σαφές ότι αν οι πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου επιλέξουν την έξοδο από την Ε.Ε., να μην τρέφουν την ψευδαίσθηση ότι θα απολαμβάνουν τα ίδια προνόμια που έχουν σήμερα η Ελβετία και η Νορβηγία, οι οποίες είναι εκτός Ε.Ε. αλλά συμμετέχουν στην ενιαία αγορά. Και οι δύο δηλαδή, «κτυπούν το σαμάρι, για να ακούσει ο γάιδαρος»!… Περισσότερο ανήσυχος από όλους όμως είναι ο Βρετανός Πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος έχει την μεγάλη ευθύνη γιατί οδήγησε τα πράγματα στο δημοψήφισμα, και τώρα τρέμει μήπως επικρατήσει το Brexit…
Οι δημοσκοπήσεις δικαιολογούν την μεγάλη ανησυχία του μια και «ναι» και «όχι» βρίσκονται πολύ κοντά, στα όρια του στατιστικού λάθους. Ο λαϊκισμός δυστυχώς δεν αποτελεί αποκλειστικό φαινόμενο της Ελλάδας, κερδίζει έδαφος σε ολόκληρη την Ευρώπη και ειδικά στο Ηνωμένο Βασίλειο, που ενισχύεται από τις ιδιαιτερότητες και τα μεγαλεία του παρελθόντος…
Είναι άγνωστο πόσοι Βρετανοί πολίτες αντιμετωπίζουν με πολιτικούς όρους το δημοψήφισμα, αν δηλαδή ψηφίσουν να παραμείνουν στην Ε.Ε. με το ειδικό καθεστώς που έχουν εξασφαλίσει, ή αν θέλουν να επιστρέψουν στο «ένδοξο» παρελθόν τους, τότε που είχαν το δικαίωμα να κρατούν αποστάσεις και να παρεμβαίνουν στις Ευρωπαϊκές εξελίξεις όταν θεωρούσαν ότι απειλούντο τα συμφέροντα τους… Τότε όμως ο ήλιος δεν έδυε ποτέ στο βασίλειο τους, ενώ σήμερα;…
Από την άλλη πλευρά είναι σίγουρο ότι το Brexit θα δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα στην Ε.Ε., παρά τις διαβεβαιώσεις του Σόιμπλε και πάλι στο Spiegel, ότι «έχουμε προετοιμασθεί για όλα τα σενάρια». Παρότι δείχνει ότι προτιμά την παραμονή της Βρετανίας στην Ε.Ε., το θέτει ξεκάθαρα: «Αν ψηφίσουν το «έξω», θα βρεθούν «έξω» και η Ε.Ε. θα μάθει να ζει με αυτό. Στους Βρετανούς εναπόκειται να δουν μετά τι θα κάνουν εκτός Ε.Ε.» δήλωσε…
Ας δούμε όμως τι θα γίνει αν οι Βρετανοί στις 23 Ιουνίου προτιμήσουν το ΟΧΙ:
Υπάρχει ο φόβος να ενισχυθεί ο αντιευρωπαϊσμός, οι εθνικιστικές τάσεις και οι φυγοκεντρικές δυνάμεις. Πρόσφατη δημοσκόπηση σε οκτώ ευρωπαϊκές χώρες δείχνει ότι το 45% των πολιτών θέλει τη διεξαγωγή ανάλογων δημοψηφισμάτων, και το ένα τρίτο από αυτούς δηλώνει ότι θέλει να φύγει από την Ενωμένη Ευρώπη. Με λίγα λόγια, τόσο το Βερολίνο όσο και το Παρίσι θέλουν να μείνει το Ηνωμένο Βασίλειο, φοβούνται «το άγνωστο» που μπορεί να προκύψει από την ενδεχόμενη έξοδό του, αλλά είναι επίσης άγνωστο πως θα συμπεριφερθούν αν γίνει το Brexit. Μεγάλο θέμα είναι και οι οικονομικές επιπτώσεις, αν οι Άγγλοι αποφασίσουν να πορευτούν μόνοι τους. Όλοι σχεδόν οι αναλυτές και παράγοντες προβλέπουν ότι οι επιπτώσεις θα είναι αρνητικές για την οικονομία της Βρετανίας. Το Σίτι θα κινδυνεύσει να χάσει την προνομιακή του λειτουργία, εταιρείες θα μετεγκατασταθούν σε ευρωπαϊκές χώρες για να μην χάσουν τις δυνατότητες που τους προσφέρει η ευρωπαϊκή ένωση. Η Βρετανία έχει ήδη υποβαθμίσει την παραγωγική οικονομία για χάρη της χρηματοπιστωτικής οικονομίας και των αντίστοιχων υπηρεσιών, και θα χρειαστεί χρόνο για να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες, αφού θα γίνουν και πολλές διαπραγματεύσεις με τους πρώην εταίρους της, και θα χαθούν πολλές θέσεις εργασίας. Εκτιμάται ότι το σοκ θα το υποστεί και η Ευρώπη, αλλά βραχυπρόθεσμο και πιο επιφανειακό, οπότε θα συνέλθει το τέλος του 2017. Εκτός αν η έξοδος της Βρετανίας αποδειχθεί η αρχή του ξηλώματος του πουλόβερ της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης!…
Στην Ελλάδα ποιες θα είναι οι επιπτώσεις; Σαφώς και ένα όπλο στη βρώμικη προπαγάνδα της εθνικολαϊστικής κυβέρνησης των Συριζανέλ που θα το χρησιμοποιήσει ανάλογα με το πώς θα ξημερώσει για αυτήν η 24η Ιουνίου;
Όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα πάντως, είναι μια ιστορική στιγμή που θα αποδειχθεί σταθμός για την Ευρώπη, η ηγεσία της οποίας κλυδωνίζεται ανάμεσα στις απειλές και τα κτυπήματα που δέχεται από πολλές πλευρές, στριμωγμένη στο καναβάτσο…
* Ο Φάνης Ζουρόπουλος είναι τ. πρόεδρος της Ε.Ι.Ε.Τ. και εκτελεστικός πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων (Ε.Ε.Δ.)
zourop@otenet.gr