Ενδημικά, σπάνια και απειλούμενα είδη στον Πάρνωνα

Μία νέα έκδοση του Φορέα Διαχείρισης όρους Πάρνωνα και Υγροτόπου Μουστού βρίσκεται σε έντυπη και ηλεκτρονική κυκλοφορία από τις αρχές του 2016. Η έκδοση με τίτλο “Οδηγός χλωρίδας προστατευόμενης περιοχής όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού – Ενδημικά, σπάνια και απειλούμενα είδη” (ISBN: 978-960-99424-3-0) πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Έργου «Παραγωγή υλικών ενημέρωσης – ευαισθητοποίησης» για την υλοποίηση του Υποέργου 11 της Πράξης «Προστασία και διατήρηση της βιοποικιλότητας του όρους Πάρνωνα και υγροτόπου Μουστού» του Άξονα Προτεραιότητας 9 «Προστασία Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας», του ΕΠ «ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 2007-2013» και κυκλοφορεί σε δύο ξεχωριστές γλώσσες: ελληνικά με τον παραπάνω τίτλο και αγγλικά με τον τίτλο “Plant Guide to Mount Parnon and Moustos wetland protected area. Endemic, rare and threatened species” (ISBN: 978-960-99424-4-7). Συγγραφείς του βιβλίου είναι ο Θεοφάνης Κωνσταντινίδης, Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Βιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και ο Ελευθέριος Καλπουτζάκης, γεωπόνος και διδάκτορας του ίδιου Πανεπιστημίου. Οι δύο εκδόσεις, εκτός της έντυπης μορφής τους, έχουν επίσης αναρτηθεί ηλεκτρονικά μέσω της ιστοσελίδας: http://www.fdparnonas.gr/downloads/publications/.

H έντυπη μορφή της έκδοσης παρουσιάζεται σε βιβλίο μεγέθους 14 x 21 cm με σκληρό εξώφυλλο και περιλαμβάνει 309 σελίδες. Στις πρώτες 52 σελίδες του έργου, μαζί με τους χαιρετισμούς και τον πρόλογο, παρουσιάζεται μία εισαγωγή του Φορέα Διαχείρισης και του έργου που επιτελεί, ένας χάρτης της εξεταζόμενης περιοχής, καθώς και γενικά στοιχεία σχετικά με την τοπογραφία και τη γεωμορφολογία του όρους Πάρνωνα και των υγροτοπικών παραθαλασσίων οικοσυστημάτων στους ανατολικούς του πρόποδες. Οι σελίδες 27-29 αφιερώνονται σε μία σύντομη ιστορική ανασκόπηση των προηγούμενων βοτανικών που επισκέφθηκαν την περιοχή και των σημαντικών φυτών που ανακάλυψαν. Στη συνέχεια, ένα κεφάλαιο (σελ. 30-41) αφιερώνεται στην εποπτεία της χλωρίδας και της φυτογεωγραφίας της περιοχής, με έμφαση στα τοπικά ενδημικά φυτά του Πάρνωνα και των γειτονικών περιοχών. Μία συνοπτική εξέταση των ενοτήτων βλάστησης και των τύπων οικοτόπων της εξεταζόμενης περιοχής παρουσιάζεται στο επόμενο κεφάλαιο (σελ. 42-52).
 

Οι υπόλοιπες σελίδες του έργου αφιερώνονται σχεδόν στο σύνολό τους στην αναλυτική παρουσίαση 150 ειδών και υποειδών της χλωρίδας του Πάρνωνα και του υγροτόπου Μουστού, αρχειοθετημένων καταρχήν στις δύο μεγάλες κατηγορίες των χερσαίων φυτών (Γυμνόσπερμα – Αγγειόσπερμα) και στη συνέχεια αλφαβητικά κατά οικογένειες, γένη, είδη και υποείδη. Τα είδη και υποείδη έχουν επιλεγεί με συγκεκριμένα κριτήρια: είτε είναι σπάνια, τοπικά ή ενδημικά φυτά της Ελλάδας, είτε είναι φυτά με ιδιαίτερο φυτογεωγραφικό ενδιαφέρον είτε, τέλος, πρόκειται για φυτά με πολύ μικρούς και κινδυνεύοντες πληθυσμούς στην χώρα. Για κάθε είδος ή υποείδος παραθέτεται το επιστημονικό όνομα, μία βοτανική περιγραφή, η περίοδος ανθοφορίας του, η γεωγραφική του εξάπλωση τόσο στην περιοχή μελέτης (Πάρνωνας και Μουστός) όσο και στην υπόλοιπη έκταση κατανομής του, ο βιότοπος και τέλος η κατάσταση των πληθυσμών του στην ευρύτερη περιοχή του Πάρνωνα. Επιπλέον, κάθε φυτό συνοδεύεται από πρωτότυπο φωτογραφικό υλικό που επιτρέπει την αναγνώρισή του στο πεδίο. Στο τελευταίο τμήμα του έργου (σελ. 305-309) παραθέτεται ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία σχετική με την χλωρίδα της περιοχής ή την ταξινομική των φυτών που παρουσιάζονται.

Ο Οδηγός Χλωρίδας του όρους Πάρνωνα και του υγροτόπου Μουστού συνοψίζει δεδομένα περισσότερων των 10 ετών έρευνας της χλωρίδας της περιοχής από τους συγγραφείς και προσφέρει πλήρως αξιόπιστα στοιχεία για 150 είδη και υποείδη φυτών. Αν και ο αριθμός των αυτοφυών φυτών που πραγματεύεται είναι σχετικά μικρός συγκρινόμενος με τα 1.300 ή περισσότερα είδη και υποείδη της χλωρίδας της περιοχής, εντούτοις αποτελεί πολύτιμο βοήθημα για οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για τη χλωριδική ποικιλότητα του Πάρνωνα και του Μουστού διότι πραγματεύεται κατά προτεραιότητα τα τοπικά είδη και τα φυτά που χρειάζονται προστασία. Ο Οδηγός μπορεί να χρησιμοποιηθεί εξίσου καλά, τόσο από τον επαγγελματία βοτανικό όσο και τον φυσιολάτρη. Μπορεί να εισαγάγει στον βοτανικό πλούτο της περιοχής έναν απλό επισκέπτη αλλά επίσης να χρησιμοποιηθεί από εξειδικευμένους επαγγελματίες με σκοπό τη διατήρηση και τη διαχείριση των σπάνιων φυτών. Τέλος, ο Οδηγός αποτελεί την πρώτη ουσιαστική και τεκμηριωμένη καταγραφή και φωτογραφική απεικόνιση της χλωριδικής ποικιλότητας του όρους Πάρνωνα και του υγροτόπου Μουστού, έναν πολύτιμο φυσικό πόρο και κληροδότημα για τις επόμενες γενεές.