Με σημαντική επιτυχία πραγματοποιήθηκε στο Ναύπλιο η ημερίδα του Ιδρύματος Hanns Seidel με τίτλο «Αγροτικοί Συνεταιρισμοί: Πόσο αξιοποιούνται οι δυνατότητές τους;» στο πλαίσιο της 6ης Ελληνογερμανικής Συνέλευσης.
Αναδείχθηκαν οι αδυναμίες του ελληνικού συνεταιριστικού χώρου, οι προκλήσεις, οι δυνατότητες, ο ρόλος του κράτους και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά και οι βέλτιστες πρακτικές από το εξωτερικό που μπορούν να εφαρμοστούν στη χώρα μας.
Ο σύμβουλος του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, Αλέξης Μπακούρος, παρουσίασε την πολιτική του Υπουργείου, τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που έχουν ληφθεί αλλά και εκείνες που σχεδιάζονται προκειμένου να αναβαθμιστεί η συνεταιριστική παραγωγή η οποία όπως επισήμανε είναι ασύγκριτα περιορισμένη σε σχέση με άλλες χώρες όπως η Γερμανία. Εκπροσωπεί μόνον το 11,3% της αγροτικής παραγωγής, με τζίρο 1,2 δισ. Ευρώ όταν σε άλλες χώρες ξεπερνά το 60%. Διαπίστωσε ότι λανθασμένες πρακτικές του παρελθόντος έχουν σωρεύσει μεγάλα χρέη στους συνεταιρισμούς, αλλά και ότι στη χώρα μας δεν υπάρχει συνεργατική νοοτροπία. Τόνισε ότι με το νέο νομοθετικό πλαίσιο επιχειρείται να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να αναδειχθούν οι υγιείς δυνάμεις που μπορούν να συνεισφέρουν ουσιαστικά, αφήνοντας πίσω τους λεγόμενους «συνεταιρισμούς σφραγίδα». Προανήγγειλε επίσης νέες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης σχετικά με τον σημαντικό θεσμό των δημοπρατηρίων.
Από την πλευρά του, ο Δήμαρχος Ευρώτα Γιάννης Γρυπιώτης τόνισε τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Τοπική Αυτοδιοίκηση, διασυνδέοντας μονάδες παραγωγών και την ανάγκη ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας, καθώς στη χώρα μας οι συνεταιρισμοί αναπτύχθηκαν χωρίς μελέτες βιωσιμότητας. Επισήμανε ότι δεν υπάρχει ολοκληρωμένος σχεδιασμός, ενώ παρατηρείται αδιαφορία για τις βασικές αρχές σεβασμού του φυσικού περιβάλλοντος. Ανέδειξε την αδιαφάνεια του εργασιακού καθεστώτος, γεγονός που πλήττει -ανάμεσα στα άλλα- και το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας. Κάλεσε, τέλος, τους φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης να συμβάλλουν στη διασύνδεση των συνεταιρισμών, τη δημιουργία δημοπρατηρίων και την εξωστρέφεια της αγροτικής παραγωγής.
Ο Πρόεδρος Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Κιάτου Κώστας Παπαβασιλείου κατέθεσε παραδείγματα επιτυχημένων πρακτικών και συμπερασμάτων από τη δράση των συνεταιρισμών, διαπιστώνοντας ότι ο σφιχτός εναγκαλισμός τους -στο παρελθόν- με τα κόμματα, έπληξε την αξιοπιστία και την αποτελεσματικότητά τους.
Εκτίμησε ότι πρέπει να επιδιωχθεί η ανασυγκρότηση του κλάδου και να αναπτυχθεί επιχειρηματική δραστηριότητα κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας τροφίμων, από τα αγροτικά εφόδια, έως τον τελικό καταναλωτή.
Πρέπει να αποκατασταθούν δίκαιες τιμές στην αγορά που να μην αδικούν ούτε τον παραγωγό, ούτε τον καταναλωτή. Κυρίως όμως να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στον θεσμό του συνεταιρισμού, να αποκατασταθεί η τρωθείσα εικόνα του και να υπάρξει καθετοποίηση της παραγωγής.
Βέλτιστες πρακτικές και παραδείγματα από τη Βαυαρία κατέθεσε ο Franz Breiteneicher Εκτελεστικός Διευθυντής της Raiffeisen Erdinger Land.
Τόνισε τη σημασία του να υπάρχει μια ολοκληρωμένη συνεταιριστική δομή, υπευθυνότητα από τα μέλη των συνεταιρισμών και αυτοδιοίκηση. Τα μέλη οφείλουν να αισθάνονται την «ιδιοκτησία» του συνεταιρισμού τους και να προκύπτει ένα ξεκάθαρο κέρδος που να επιστρέφει στους ίδιους. Υπογράμμισε τη σημασία μείωσης της εξάρτησης από τους μεγάλους ομίλους προκειμένου να προστατευθούν και οι παραγωγοί και οι καταναλωτές.
Πρότεινε οι συμπράξεις να υπερβούν τα στενά όρια της αγροτικής παραγωγής και να επιδιωχθούν συνεργασίες των συνεταιρισμών και με άλλους φορείς όπως για παράδειγμα οι τουριστικές επιχειρήσεις, προκειμένου να υπάρξει καλύτερος συντονισμός την προβολής και της προώθησης των τοπικών προϊόντων. Στην ίδια κατεύθυνση, τόνισε τη σημασία να υπάρχουν συνεργασίες marketing με δημιουργία «τοπικής μάρκας παραγωγής» ώστε να είναι ευκολότερη η αναγνώριση των προϊόντων. Για παράδειγμα ανέφερε ότι η Πελοπόννησος θα μπορούσε να έχει ένα κοινό brand για τα προϊόντα της. Αυτό θα διευκολύνει τις εξαγωγές και την κατοχύρωση της ποιότητάς τους.
Το συνεταιριστικό μοντέλο του Νοτίου Τυρόλου στην Ιταλία παρουσίασε ο Konrad Palla από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Raiffeisenverband. Ανέφερε ότι ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα του μικρού κλήρου και της μικρής παραγωγής είναι οι συνεταιρισμοί. Μόνον έτσι μπορεί να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα. Υπογράμμισε ότι οι γεωργοί δεν πρέπει να παράγουν μόνο τρόφιμα, αλλά να φροντίζουν το περιβάλλον και να διασφαλίζουν την αειφορία. Με δεδομένο ότι στο νότιο Τυρόλο παράγεται το 5% της συνολικής παραγωγής σε μήλα στην Ε.Ε., ο κ. Palla χαρακτήρισε ζωτικής σημασίας την καινοτομία όχι μόνο στην παραγωγή, αλλά και στη συντήρηση, την τυποποίηση και τη διάθεση των προϊόντων. Ανέφερε ως παράδειγμα ότι στο Τυρόλο έχει αξιοποιηθεί μια ειδική τεχνολογία συντήρησης σε ψυγεία που διατηρούν για μήνες, απολύτως φρέσκα τα μήλα. Έτσι ελέγχεται η ροή στην αγορά, διασφαλίζοντας ότι οι τιμές δεν πέφτουν υπερβολικά, λόγω της απότομης μεγάλης προσφοράς. Με αυτόν τον τρόπο, οι παραγωγοί δεν είναι «έρμαια των αγορών» αλλά έχουν τον δικό τους λόγο στη διαμόρφωση της τιμής των προϊόντων τους. Κατέληξε λέγοντας ότι η επένδυση στην ποιότητα αποφέρει μεγαλύτερα έσοδα για τους συνεταιρισμούς απ΄ ότι η επένδυση στην ποσότητα.
Στον εναρκτήριο χαιρετισμό που απηύθυνε ο Ludwig Mailinger, Προϊστάμενος της Διεύθυνσης των Γραφείων Ουάσιγκτον, Βρυξελλών, Μόσχας και Αθήνας του Ιδρύματος Hanns Seidel επεσήμανε τον ρόλο που έχουν διαδραματίσει ιστορικά οι συνεταιρισμοί στην ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής στην Ευρώπη και εξήγησε ότι γι’ αυτόν τον λόγο δόθηκε έμφαση στην ανάδειξη βέλτιστων διεθνών πρακτικών που θα μπορούσαν να συμβάλλουν και στην ενίσχυση των ελληνικών συνεταιρισμών.
Το Ίδρυμα Hanns Seidel δραστηριοποιείται στη χώρα μας από το 2012 έχει επιδείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας μεταξύ του γερμανικού και του ελληνικού αγροτικού τομέα, με προγράμματα επισκέψεων κλπ, ενώ συνολικά έχει αναπτύξει διαύλους συνεργασίας σε πολιτικό και τεχνοκρατικό επίπεδο.
Ολοκληρώνοντας την ημερίδα ο συντονιστής της συζήτησης, δημοσιογράφος Παναγιώτης Κακολύρης ανέφερε συμπερασματικά ότι με δεδομένες τις δυσκολίες και τις ιδιαιτερότητες της αγροτικής παραγωγής στη χώρα μας, ο εκσυγχρονισμός του συνεταιριστικού μοντέλου είναι επιβεβλημένος ώστε η αξιοποίηση του πρωτογενούς τομέα να λειτουργήσει ως μοχλός ανάπτυξης της χώρας και πρότεινε την ακόμα πιο συστηματική ενημέρωση των αγροτών για τα θέματα της παραγωγής αξιοποιώντας τις δυνατότητες των ψηφιακών μέσων.
Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 5 Νοεμβρίου στον συνεδριακό χώρο «Φουγάρο» στο Ναύπλιο.