Ανδρέας Μιχαλόπουλος: Ένα άλλο είδος πολιτικού!
Στην πολυτάραχη ζωή της μετεπαναστατικής Ελλάδας υπήρξαν κάποιοι άνθρωποι που άφησαν ανεξίτηλη τη σφραγίδα τους, είτε με τις ιδέες τους , είτε με το έργο τους, στις τοπικές κοινωνίες που έζησαν αλλά και στη χώρα τους. Ένας τέτοιος και όχι πολύ γνωστός θα έλεγα, ήταν ο Ανδρέας Μιχαλόπουλος, μεγάλη φυσιογνωμία της Βοστίτσας (όπως λεγόταν τότε το Αίγιο), πνεύμα ανήσυχο και δημιουργικό, με φιλελεύθερες ιδέες και πράξεις.
Απόγονος εύπορης οικογένειας ο Ανδρέας Μιχαλόπουλος, γεννήθηκε, μάλλον το 1829 ή το 1830, και έμαθε τα πρώτα του γράμματα στο ελληνικό σχολείο Αιγίου. Από δασκάλους έμαθε Γαλλικά και Ιταλικά, μελέτησε φιλοσοφικά συγγράμματα και μελέτες, ενώ έγραφε και στίχους. Το 1853 που εξερράγη ο Κριμαϊκός πόλεμος, νεότατος ακόμα συγκρότησε αντάρτικη ομάδα, με την οικονομική βοήθεια του Σωτήρη Παναγιωτόπουλου και πήγε στην περιοχή Πέτα της Ηπείρου, όπου είχαν αρχίσει και μαζεύονταν αντάρτικες ομάδες από όλη την Ελλάδα συγκροτημένες από τους επιζώντες οπλαρχηγούς της επανάστασης κυρίως με σκοπό να απελευθερωθούν και τα υπόλοιπα υπόδουλα ακόμα τμήματα της Ελλάδας. Η επέμβαση των Ευρωπαϊκών δυνάμεων όμως και η κατάληψη του Πειραιά από τον Γαλλικό στρατό σταμάτησε την κίνηση αυτή και η ομάδα του Μιχαλόπουλου επέστρεψε άπρακτη στο Αίγιο. Αυτή η κίνηση όμως άνοιξε την πόρτα στον Μιχαλόπουλο να αναμιχθεί πρώτα με τα τοπικά κοινά και μετά με την κεντρική πολιτική σκηνή.
Από το 1857-1858 διορίστηκε αστυνόμος Αιγίου και ανεμείχθη στην κίνηση της έξωσης του Όθωνα, ενώ το 1862 εξελέγη πληρεξούσιος της Εθνικής Συνέλευσης. Την ίδια χρονιά εξέδωσε το βιβλίο «Δοκίμιο Αναθεωρήσεως του Κοινωνικού Οργανισμού» το οποίο το μοίραζε δωρεάν. Όσο και αν έψαξα δεν τα βρήκα, αλλά σύμφωνα με τον ιστορικό του Αιγίου Αρίστο Σταυρόπουλο, πρόκειται για καταπληκτικό και προφητικό βιβλίο για όσα επρόκειτο να ακολουθήσουν όχι μόνο στην Ελλάδα , αλλά στον κόσμο ολόκληρο.
Σύμφωνα με τον Α. Σταυρόπουλο ο οποίος στο μνημειώδες έργο «Ιστορία της πόλεως του Αιγίου» κάνει μια εκτενή αναφορά στο δοκίμιο του Α. Μιχαλόπουλου, πρόκειται για «ένα συνονθύλευμα των ιδεών των προδρόμων της Γαλλικής επανάστασης, κυρίως του Ρουσσώ, του Μοντεσκιέ και των ιδεών του Σάιν-Σιμόν και του Φουριέ».
Σύμφωνα με τον Σταυρόπουλο ο Μιχαλόπουλος είναι ο πρώτος έλληνας σοσιαλιστής, που «αποπειράται να προσαρμόσει τις νέες θεωρίες στο κρατούν συντηρητικόν κοινωνικό σύστημα εις την Ελλάδα, δι’ αναδιοργανώσεως της κοινωνίας, ομαλής και ακινδύνου, άνευ αίματος και ανατροπών, άνευ διαταράξεως των κειμένων και σχεδόν ειπείν ανεπαίσθητου»…
Εκτιμά επίσης ότι ο Α. Μιχαλόπουλος είναι ο πρώτος από τους σοσιαλιστές που αργότερα αποχώρησαν από τα κομμουνιστικά κόμματα μετά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο και τη διάλυση της Β’ Διεθνούς, επιδιώκοντες δια της πειθούς και μόνο την επικράτηση των ιδεών τους…Ενώ επισημαίνει, ότι μέσα από τις βαθυστόχαστες αναλύσεις του, προμάντευε την εμφάνιση του ανατρεπτικού κομμουνισμού, σαν κάτι νέο που «εγκυμονείτο εν τω κόσμω», το οποίο θα αντικαθιστούσε «τις γερασμένες κοινωνίες», για να καταλήξει ότι παρά την προσήλωση του στις Δημοκρατικές διαδικασίες «παραμένει ο πρώτος Αιγιεύς σοσιαλιστής και διεθνιστής της απελευθερωθείσας Ελλάδος»!…
Το 1865 ο Α. Μιχαλόπουλος έχοντας μπει για τα καλά στην πολιτική, εκδίδει την εβδομαδιαία εφημερίδα «Φιλόδημος» και το ίδιο έτος βάζει υποψηφιότητα και εκλέγεται βουλευτής. Παράλληλα γράφει μυθιστορήματα, ποιήματα και ελεγείο στον αποθανόντα φίλο του στο Μεσολόγγι Ζαφ. Βάλβη, ενώ τα πύρινα άρθρα του κατά της αισχροκέρδειας των μεταπρατών ξεπερνούν τα όρια της επαρχίας και έχουν πανελλαδική απήχηση. Εκλέγεται και πάλι βουλευτής μέχρι το 1871 όταν αποτυγχάνει και θέτει υποψηφιότητα για Δήμαρχος, κόντρα στους συνασπισμένους προύχοντες Κων. Θεοδωρου και Ιωάννη Μεσσηνέζη. Ο προεκλογικός αγώνας ήταν τόσο άγριος που οπαδοί των Θεοδώρου και Μεσσηνέζη σπάζουν τα γραφεία του «Φιλόδημου» και πυρπολούν τα πιεστήρια…Δεν το βάζει όμως κάτω. Αγοράζει νέες τυπογραφικές εγκαταστάσεις και τις εγκαθιστά στο ισόγειο του σπιτιού του και εκδίδει νέα εβδομαδιαία εφημερίδα την «Νέμεσιν», συνεχίζοντας την μαχητική του αρθρογραφία για τα τοπικά αλλά και τα γενικά ζητήματα . Σε ένα σκληρό άρθρο του στις 10 Μαρτίου 1872 γράφει απευθυνόμενος στους πολιτικούς του αντιπάλους τον εξής αμίμητο περί της πολιτικής χαρακτηρισμό: «Η πολιτική σήμερον είναι το παίγνιον, είς το οποίο οι πονηρότεροι και φαυλότεροι κερδίζουν»…Σύρεται εις στα δικαστήρια όπου απαλλάσσεται από κάθε κατηγορία, αλλά οι αντίπαλοί του, του καίνε και πάλι το τυπογραφείο….
Αποφασίζει να εγκαταλείψει την διεκδίκηση της βουλευτικής έδρας και αφοσιώνεται στα Δημοτικά πράγματα. Μετά από μια ακόμα θυελλώδη προεκλογική περίοδο κόντρα στους «παλληκαράδες» του Θεοδώρου και του Μεσσηνέζη εκλέγεται τελικά Δήμαρχος στις 5 Μαΐου του 1874 με πλήρες πρόγραμμα εξυγίανσης της πόλης.
Πράγματι, έφτιαξε τον δρόμο που συνδέει την πάνω πόλη με το λιμάνι, ίδρυσε δημοτική αγροφυλακή, γιατί η κλεψιά πήγαινε σύννεφο, έφτιαξε φυλακές και νοσηλευτήριο για τους ασθενείς από την επιδημία της ευλογιάς που θέριζε την πόλη και μοίρασε τα φάρμακα δωρεάν, πληρώνοντας τα από την τσέπη του.
Όμως επειδή δεν μπορούσε να εκπληρώσει όλες τις υποσχέσεις που είχε δώσει στον Αιγιώτικο λαό μετά από τρία χρόνια, το 1877 παραιτήθηκε, παρότι η θητεία του έληγε το 1878!…(Υπάρχει άλλο παράδειγμα έλληνα πολιτικού μέχρι σήμερα, που παραιτήθηκε επειδή δεν μπόρεσε να εκπληρώσει τις προεκλογικές του υποσχέσεις;).
Μέχρι το 1884 που πέθανε ασχολήθηκε με την συγγραφή ποιημάτων και πολιτικών κειμένων, πολλά από τα οποία τύπωσε αλλά δυστυχώς σήμερα δεν υπάρχει κανένα τουλάχιστον στο Δήμο ή στα τοπικά αρχεία.
Τέτοιες προσωπικότητες στα δημόσια πράγματα της χώρας μας έχουμε πολλά χρόνια να ξαναδούμε και μάλλον δεν θα ξαναδούμε ποτέ. Το γιατί το είπε ο ευπατρίδης Ανδρέας Μιχαλόπουλος, ο εξ Αιγίου ορμώμενος το 1872 και δυστυχώς ισχύει ακόμα, αρκετά μάλιστα επαυξημένο: «Η πολιτική σήμερον είναι το παίγνιον εις το οποίο οι πονηρότεροι και φαυλότεροι κερδίζουν».
* Ο Φάνης Ζουρόπουλος είναι εκτελεστικός Πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και Τ. Πρόεδρος της Ένωσης Επαρχιακού Τύπου.
