Airbnb, Uber και άλλα νέα επαναστατικά μοντέλα οικονομίας συνεργασίας, παραμένουν χωρίς Ενιαίο Ευρωπαϊκό Νομοθετικό πλαίσιο όπως απάντησε στην Εύα Καϊλή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σε καθεστώς ασάφειας όσοι έχουν επενδύσει σε νέες μορφές οικονομίας μέσω των νέων εφαρμογών του διαδικτύου για ένα συμπληρωματικό εισόδημα.
Σε ερώτηση που κατέθεσε η ευρωβουλευτής των S&D Εύα Καϊλή σχετικά με τη ραγδαία ανάπτυξη της οικονομίας διαμοιρασμού (sharing economy) στον ευρωπαϊκό χώρο και την ανάγκη νομοθετικών παρεμβάσεων για τη θέσπιση ενιαίων κανόνων στην εφαρμογή της στην Ε.Ε. απάντησε η Επίτροπος για την Εσωτερική Αγορά, τη Βιομηχανία, την Επιχειρηματικότητα και τα Μ.Μ.Ε. Ε.Μπιενκόφσκα.
H Επίτροπος, ενώ στο πρώτο μέρος της απάντησής της αναγνωρίζει ότι οι ηλεκτρονικές αυτές εφαρμογές, με το νέο άμεσο σύστημα συναλλαγών και παροχής υπηρεσιών που εισάγουν, δημιουργούν ζητήματα στην ενιαία εφαρμογή του ενωσιακού δικαίου, δε φαίνεται να θεωρεί κρίσιμη την ουσιαστική ρύθμιση μιας νέας κατάστασης που δημιουργεί κοινωνικές και οικονομικές στρεβλώσεις και προκαλεί αντιδράσεις μεταξύ νέων και παραδοσιακών παρόχων. Αντιθέτως, αναφέρει πως προτιμά την απλή παράθεση συμβουλών και συστάσεων, η οποία ωστόσο δεν απαντά στο πρόβλημα και πιθανό να οδηγήσει στη μερική ή πλήρη απαγόρευση των νέων επιχειρηματικών μοντέλων τύπου Uber ή Airbnb, όπως ήδη συμβαίνει σε ορισμένα κράτη-μέλη, προκαλώντας ισχυρό πλήγμα σε χιλιάδες Ευρωπαίους πολίτες που στηρίζουν πλέον το εισόδημά τους σε αυτά.
Θέτει ,λοιπόν, η Επιτροπή ως στόχο να εφαρμοστεί ορθά το ισχύον νομικό πλαίσιο, παραγνωρίζοντας ότι η οικονομία διαμοιρασμού δεν μπορεί να τεθεί στην ίδια νομική βάση με την παραδοσιακή παροχή υπηρεσιών και αγαθών, καθώς όπως τονίζει η Ευρωβουλευτής κ.Καϊλή στην ερώτησή της, η αγορά αυτή είναι εξαιρετικά πιθανό να κυριαρχεί στο μέλλον στις συναλλακτικές σχέσεις μεταξύ των πολιτών της Ε.Ε. και εισάγει ένα νέο οικονομικό περιβάλλον, άμεσης, αποκλειστικά σχεδόν ηλεκτρονικής και πιθανότατα πιο οικονομικής σύναψης συμφωνιών και παροχής υπηρεσιών, η οποία προκαλεί αντιδράσεις στους παραδοσιακούς παρόχους αλλά και πιθανές ανταγωνιστικές ανισότητες.
Σε ότι αφορά το υποερώτημα σχετικά με την ενιαία εφαρμογή στη λειτουργία των υπηρεσιών αυτών κατά την τουριστική περίοδο τουλάχιστον στις δημοφιλείς χώρες του Νότου, η Επίτροπος, στο ίδιο μήκος κύματος, απάντησε πως με στόχο την αποφυγή ανισορροπιών οργανώνονται σεμινάρια για κράτη μέλη και φορείς με στόχο την προώθηση των βέλτιστων πρακτικών κυρίως στη βραχυπρόθεσμη μίσθωση τουριστικών καταλυμάτων.
Σχετικά με την απάντηση της Επιτρόπου, η Ελληνίδα ευρωβουλευτής δήλωσε: «Πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στο πως θα προχωρήσουμε σε νομοθετικό επίπεδο πανευρωπαϊκά, καθώς η οικονομία διαμοιρασμού αποκτά κοινωνικές προεκτάσεις ιδιαίτερα σε χώρες που έχουν πληγεί από την κρίση όπως η Ελλάδα. Πόσο εύκολα μπορούμε να απαγορεύσουμε σε μια οικογένεια που επιθυμεί να βγάλει κάποιο επιπλέον εισόδημα χρησιμοποιώντας την τεχνολογία για να νοικιάσει μέσω airbnb το σπίτι της σε ένα νησί που δεν θα κατοικήσει, διότι δεν έχει την δυνατότητα να πάει διακοπές; Η σε έναν νέο που μπορεί να μεταφέρει κόσμο με τον αυτοκίνητό του για να καλύψει τα έξοδα των σπουδών του; Καθώς οι δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία στους πολίτες αναπτύσσεται ραγδαία, καθίσταται άμεση ανάγκη να βρούμε μια χρυσή τομή μεταξύ των επαγγελματικών συμφερόντων ενός κλάδου και του δικαιώματος των πολιτών – ιδιαίτερα αυτών που προέρχονται από ευπαθείς κοινωνικές ομάδες – να αυξάνουν το εισόδημά τους με τα υλικά μέσα που διαθέτουν. Χρειάζεται ένα εναρμονισμένο νομοθετικό πλαίσιο που θα ρυθμίζει το χάος που ισχύει αυτή τη στιγμή όσον αφορά τις δυνατότητες των πολιτών για επιπλέον εισόδημα.»
Ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης.
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-002431/2017
προς την Επιτροπή
Άρθρο 130 του Κανονισμού
Eva Kaili (S&D)
Θέμα: Η ανάγκη ενός θεσμικού πλαισίου για την “οικονομία διαμοιρασμού”
Τα τελευταία χρόνια τεράστιο έδαφος έχει κερδίσει σε ΗΠΑ και Ε.Ε. η λεγόμενη «οικονομία διαμοιρασμού» (sharing economy) η οποία αφορά τη δυνατότητα των πολιτών να μοιράζονται μέσω online εφαρμογών αγαθά και υπηρεσίες όπως συμμετοχική διαμονή σε δωμάτια και κοινή χρήση οχημάτων. Η αύξηση των υπηρεσιών αυτών στην αγορά είναι ραγδαία και δημιουργεί αντιδράσεις στους παραδοσιακούς παρόχους τέτοιων υπηρεσιών (ξενοδόχους, οδηγούς ταξί) που οδηγούν σε διαφορετική αντιμετώπιση στα κράτη μέλη της Ε.Ε.. Επομένως είναι σημαντικό, δεδομένου πως αναφερόμαστε σε ένα είδος υπηρεσιών που θα κυριαρχεί πιθανότατα στο μέλλον, να υπάρξει ένα ενιαίο δεσμευτικό πλαίσιο για τις εφαρμογές αυτές, που θα διασφαλίζει τον έλεγχο και τα λογικά φορολογικά έσοδα του κράτους ώστε να μη δημιουργούνται ανταγωνιστικές ανισορροπίες αλλά και θα αποτρέπει φαινόμενα απαγόρευσης των υπηρεσιών αυτών όπως συμβαίνει σε κάποιες χώρες.
Ερωτάται η Επιτροπή:
Θα υπάρξει, ενόψει και της τουριστικής περιόδου, συνεργασία ειδικά με τα κράτη του Νότου για ενιαία εφαρμογή βασικών κανόνων για τη λειτουργία των υπηρεσιών αυτών;
Υπάρχει στόχευση για ένα ενιαίο ευρωπαϊκό ρυθμιστικό πλαίσιο που θα επιλύει τα κρίσιμα ζητήματα και θα διευκολύνει τις εταιρίες οι οποίες δεν θα χρειάζεται να αντιμάχονται 28 διαφορετικές ρυθμιστικές αρχές;
Ακολουθεί η απάντηση της Επιτρόπου καςBienkowska.
Η συνεργατική οικονομία εγείρει συχνά ζητήματα σχετικά με την εφαρμογή των υφιστάμενων ενωσιακών νόμων καθώς αμβλύνει τις παγιωμένες διαφορές μεταξύ καταναλωτών και παρόχων, μισθωτών και αυτοαπασχολούμενων ή επαγγελματικής και μη επαγγελματικής παροχής υπηρεσιών. Η Επιτροπή, για να εξασφαλίσει σαφήνεια ως προς τους εφαρμοστέους κανόνες, εξέδωσε, στις 2 Ιουνίου 2016, την ανακοίνωση με τίτλο «Ευρωπαϊκή ατζέντα για μια συνεργατική οικονομία» . Η Επιτροπή επέλεξε να μην υποβάλει νομοθετική πρόταση της ΕΕ σ’ αυτό το στάδιο, αλλά να παράσχει νομική καθοδήγηση και συστάσεις πολιτικής στα κράτη μέλη, τους φορείς της αγοράς και τους πολίτες, με στόχο να προωθήσει την ισόρροπη ανάπτυξη της συνεργατικής οικονομίας. Επειδή η συνεργατική οικονομία εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς, η Επιτροπή ανήγγειλε ότι θα εξακολουθήσει να παρακολουθεί την οικονομική ανάπτυξη και το μεταβαλλόμενο ρυθμιστικό περιβάλλον της εν λόγω οικονομίας. Με βάση τα αποτελέσματα της παρακολούθησης, η Επιτροπή θα αξιολογήσει την ενδεχόμενη ανάγκη για περαιτέρω ενέργειες.
Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας παρακολούθησης, η Επιτροπή συμμετέχει επί του παρόντος σε περιοδικές έρευνες, μελέτες και διαλόγους με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Επιπλέον, εξακολουθεί να εντοπίζει και να προωθεί την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών, καθώς και με ιδιωτικούς φορείς.
Ταυτόχρονα, σε μια προσπάθεια να μειωθεί ο ρυθμιστικός κατακερματισμός στην ενιαία αγορά, η Επιτροπή εγκαινίασε, στις 14 Φεβρουαρίου 2017, μια σειρά σεμιναρίων για τα κράτη μέλη και τους ενδιαφερόμενους φορείς, προκειμένου να παρουσιάσει και να συζητήσει τις ρυθμιστικές πρακτικές, με έμφαση στις συνεργατικές υπηρεσίες βραχυπρόθεσμης εκμίσθωσης τουριστικών καταλυμάτων. Το ζητούμενο είναι να διευκολυνθεί η εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας και θα προωθηθούν οι βέλτιστες πρακτικές σ’ ολόκληρη την ΕΕ για την ισόρροπη ανάπτυξη της συνεργατικής οικονομίας.