Αναδρομή στην «κρητική» ιστορία του Τολού κάνει με κείμενο που απέστειλε ο βουλευτής Αργολίδας Γιάννης Γκιόλας, μην παραλείποντας να μοιραστεί τις εντυπώσεις του από το Κρητικό αντάμωμα του Σαββάτου.
MΙΝΩΑ – ΤO ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΤΟΛΟ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΟΥ
Στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα το Τολό, στα ανατολικά παράλια του αργολικού κόλπου, το 1831 παραχωρείται γη σε 128 οικογένειες προσφύγων πολεμιστών από την Κρήτη, οι οποίοι είχαν σπεύσει να συμμετάσχουν στον επαναστατικό αγώνα αλλά κι εκείνων που προσπαθούσαν να γλυτώσουν από τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του νέου τότε κατακτητή της Κρήτης, του αιγύπτιου αντιβασιλέα Μωχάμεντ Αλη.
Έτσι με ψήφισμα του κυβερνήτη Καποδίστρια (Μάρτιος 1831), ξεκινάει μια προσπάθεια αποκατάστασης όσων αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να προσφύγουν στην τότε ελεύθερη Ελλάδα. Σύμφωνα με το ψήφισμα «τό έθνος χρεωστεί νά προμηθεύση τούς Έλληνας, όσοι, πολεμούντες υπέρ τών δικαίων του, έχασαν τάς εστίας των, τά δυνατά μέσα διά νά ημπορέσουν νά αποκατασταθούν είς τό νέον κράτος…».
Τελικά τον Οκτώβριο του 1934, αποφασίσθηκε μεταξύ άλλων «….1) Να κτισθεί στο λιμάνι του Τολού, πόλις υπό το όνομα Μινώα. 2) Να προσκληθούν να κατοικήσουν σ΄αυτήν οι διεσπαρμένοι Κρήτες ….». Σε ένδειξη δε, «ιδιαίτερης εύνοιας προς τούς αγωνιστές και κατοίκους, επετράπη σ΄αυτούς, καίτοι ήσαν λίγοι σε αριθμό, ν΄ αποτελέσουν ιδιαίτερο Δήμο, τον Δήμο Μίνωας, από το όνομα τού βασιλιά τής Κρήτης Μίνωα.
ΑΝΤΑΜΩΜΑ ΚΡΗΤΩΝ ΣΤΟ ΤΟΛΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΝΑΥΠΛΙΟ
Το Σάββατο 2 Σεπτεμβρίου 2017, η Ένωση Κρητών και Φίλων Κρήτης Ν. Αργολίδας «Ο Μίνωας», σε συνεργασία με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Κρητικών Σωματείων και τον Σύλλογο Επαγγελματιών Τολού, διοργάνωσαν, στο Τολό και το Ναύπλιο, ένα μοναδικό ταξίδι από το παρελθόν στο σήμερα, γεμάτο κρητική παράδοση.
Στα πλαίσια του 1ου Πολιτιστικού Φεστιβάλ «Δρόμοι Πολιτισμού Αργολίδας» που διοργάνωσε η Περιφερειακή Ενότητα Αργολίδας, πραγματοποιήθηκε το μεγαλύτερο μέχρι σήμερα «Αντάμωμα Κρητών» στην Αργολίδα.
Πρώτος Σταθμός: Τολό – Το Κρητικό χωριό του Αργολικού κόλπου!
Περισσότεροι από 15 Πολιτιστικοί Κρητικοί Σύλλογοι της Πελοποννήσου και του Λεκανοπεδίου Αττικής βρέθηκαν στο πανέμορφο Τολό για να τιμήσουν τους πρόγονους αλλά και για να σμίξουν με τους απόγονους σ’ ένα αντάμωμα δηλωτικό της μεταλαμπάδευσης των αρχών και των αξιών της παράδοσης από γενιά σε γενιά, με τον μοναδικό τρόπο που οι Κρήτες ξέρουν να το πράττουν!
Στο Λιμάνι, η Χορευτική Ομάδα Τολού, υποδέχτηκε τους Κρητικούς με λεβέντικους παραδοσιακούς χορούς της Μεγαλονήσου και προσφέρθηκε σε όλους κρητική τσικουδιά και κεράσματα, προσφορά των ξενοδόχων του Τολού.
Ανάμεσα στό πλήθος που γέμισε το λιμάνι, βρέθηκε και ο Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Αργολίδας Γιάννης Γκιόλας.
Δεύτερος Σταθμός: Το ιστορικό Ναύπλιο!
Από το Λιμάνι του Τολού, στο Ναύπλιο με το κρουαζιερόπλοιο Μανταλένα, ευγενική χορηγία της Οικογένειας Τριανταφύλλου.
Στη «θέση – Π», με τη συνοδεία ζωντανής μουσικής,χόρεψαν παραδοσιακούς χορούς της ακριβής κρητικής παράδοσης, ενώ στη συνέχεια, οι Κρητικοί Σύλλογοι περπάτησαν μέσα από τα γραφικά σοκάκια τ’ Αναπλιού, έφτασαν στην Πλατεία Συντάγματος με τους λυράρηδες και τους λαουτιέρηδες να δίνουν τον τόνο.
Αξίζουν συγχαρητήρια σε όλους.