Ενδιαφέρον παρουσιάζουν ο απολογισμός που έκανε η ΔΑΟΚ Αργολίδας για τις ζημιές από τις δύο χαλαζοπτώσεις του 2017 (16 Ιουνίου και 8 Νοεμβρίου 2017), καθώς και οι προτάσεις του προϊσταμένου της ΔΑΟΚ Δημήτρη Δήμου για τις αποζημιώσεις.
Η ΔΑΟΚ Αργολίδας χαρακτηρίζει σημαντικές τις ζημιές που προκλήθηκαν από το χαλάζι, που ήταν μικρής διάρκειας αλλά μεγάλης σφοδρότητας και ζητά από τον ΕΛΓΑ να προχωρήσει σε αυτοψίες και εκτιμήσεις και να μην βασιστεί στις ποσότητες που θα οδηγηθούν στη χυμοποίηση.
Όπως σημειώνεται στην πληγείσα περιοχή καλλιεργούνται κυρίως εσπεριδοειδή, με κυρίαρχα τα πορτοκάλια ποικιλιών Ναβελίνα (πρώιμη), και W. Navel (Μέρλιν), μανταρίνια με κυρίαρχη ποικιλία την Κλημεντίνη, και τα υβρίδια Νοva και Page, καθώς και ελιές.
Οι ζημιές που προκλήθηκαν «μεταφράζονται» σε πτώση των καρπών και σε χτυπήματα διαφόρων μεγεθών στους καρπούς κυρίως στη νοτιοδυτική πλευρά των δένδρων. Ακόμη, υπάρχουν σχισίματα διαφόρου μεγέθους στα φύλλα και στους νεαρούς βλαστούς.
Αξίζει να επισημανθεί ότι μια έκταση περίπου 9.300 στρεμμάτων «χτυπήθηκε» και από τις δύο χαλαζοπτώσεις.
Κάνοντας απολογισμό των ζημιών η ΔΑΟΚ Αργολίδας επισημαίνει τα εξής:
Οι ζημιές στα πορτοκάλια
Χαρακτηρίζονται από έντονη φυλλόπτωση, πτώση καρπών, σπάσιμο κλαδίσκων, σχίσιμο φύλλων και τραυματισμό των καρπών. Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η εικόνα που παρουσιάζουν οι χτυπημένοι καρποί αφού λόγω του μεγέθους και της έντασης του χαλαζιού, υπάρχουν μώλωπες διαφόρου μεγέθους, σχισίματα, τεμαχισμός των καρπών, αποκόλληση τμημάτων των καρπών.
Επισημαίνουμε ότι οι καρποί με σχισίματα δεν θα «οδηγηθούν» πουθενά, αφού θα ακολουθήσουν δευτερογενείς μολύνσεις από διάφορους μύκητες με τελικό αποτέλεσμα το σάπισμά τους. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι ζημιές είναι εντονότερες προς την νοτιοδυτική πλευρά, αφού από αυτή την πλευρά «ήρθε» το χαλάζι.
Οι ζημιές στα μανταρίνια
Οι ζημιές είναι εντυπωσιακές σε δένδρα μικρής ηλικίας με καλή παραγωγή, αφού οι καρποί είναι περισσότερο εκτεθειμένοι. Την εικόνα αυτή συναντήσαμε στην περιοχή του Αγίου Προκοπίου, στο αεροδρόμιο του Άργους. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι μη πληγωμένοι καρποί είναι ελάχιστοι.
Οι ζημιές στο υβρίδιο Νόβα
Το υβρίδιο αυτό χαρακτηρίζεται από την ομοιόμορφη και «καλιμπραρισμένη» παραγωγή η οποία κατά τη φετινή χρονιά σε ορισμένα κτήματα είναι εξαιρετική. Σημειώνουμε ότι, ενώ από απόσταση δεν φαίνεται το μέγεθος της ζημιάς, από κοντά αυτή είναι εντυπωσιακή, με πτώση καρπών και σημαδεμένους καρπούς, οι οποίοι δεν πρόκειται να οδηγηθούν πουθενά. Σημειώνουμε ότι οι καρποί στο Νόβα χαρακτηρίζονται από τη δυνατή πρόσφυση στον ποδίσκο και παρόλα αυτά η πτώση είναι εντυπωσιακή.
Οι ζημιές στην περιοχή που ξαναχτυπήθηκε από το χαλάζι
Η περιοχή που χτυπήθηκε από το χαλάζι και τις δύο φορές καλύπτει μια έκταση 9.300 στρεμμάτων περίπου. Οι ζημιές είναι εντυπωσιακές, ενώ οι καρποί φέρουν επουλωμένα χτυπήματα από την πρώτη χαλαζόπτωση και νέες πληγές από τη δεύτερη χαλαζόπτωση οι οποίες δεν έχουν ακόμη, επουλωθεί.
Η ζημιά επιδεινώθηκε από τις συνθήκες που ακολούθησαν τις επόμενες ημέρες (συνεχής βροχόπτωση), με αποτέλεσμα να μη μπορούν οι παραγωγοί «να μπουν στα κτήματα» για να ψεκάσουν με τα αναγκαία χαλκούχα σκευάσματα. Έτσι, ακολούθησαν οι χαρακτηριστικές δευτερογενείς προσβολές από πληθώρα μυκήτων και βακτηρίων και έντονη πτώση κατά το επόμενο χρονικό διάστημα. Βέβαια οι καρποί αυτοί με αυτή την κατάσταση που παρουσιάζουν δεν μπορούν να οδηγηθούν στη χυμοποίηση ούτε σε ελάχιστες ποσότητες.
Οι ζημιές και στις ελιές
Στις περιοχές που χτυπήθηκαν από το χαλάζι στον αργολικό κάμπο υπάρχουν και ελαιώνες. Οι ζημιές είναι και σε αυτή την περίπτωση απρόσμενες. Έτσι, παρατηρείται μεγάλη πτώση του καρπού των φύλλων και σπάσιμο των κλαδίσκων. Χαρακτηριστικές είναι οι παρακάτω εικόνες από την περιοχή της Αγίας Μαρίνας στην Τ.Κ Ινάχου.
Οι ζημιές στον κάμπο της Τ.Κ Προσύμνης
Όπως αναφέραμε, η έκταση της χαλαζόπτωσης ήταν εκτεταμένη. Όμως, η δεύτερη χαλαζόπτωση απλώνεται και στον κάμπο της Τ.Κ Προσύμνης, ο οποίος χαρακτηρίζεται από την κυριαρχία της ελιάς. Ο κάμπος αυτός καλύπτεται ολοκληρωτικά από ελιές των ποικιλιών Μανάκι, Μεγαρίτικη (λαδολιά) και Κορωνέϊκη.
Όπως αναφέρουν οι παλαιότεροι δεν θυμούνται χαλάζι τέτοιας σφοδρότητας και έκτασης να έχει συμβεί στον ελαιώνα του τοπικού κάμπου σε τέτοιο βαθμό. Το εντυπωσιακό στη δεύτερη χαλαζόπτωση είναι ότι το χαλάζι ξεπέρασε το βουνό Άγιος Ηλίας που παρεμβάλλεται μεταξύ του αργολικού κάμπου και του κάμπου της Προσύμνης και κυριολεκτικά τον «γονάτισε».
Ακόμη σημειώνουμε ότι εκτός από τις ελιές και τα λίγα χειμερινά κηπευτικά (μπρόκολο, λάχανο) που συναντήσαμε υπέστησαν μεγάλες ζημιές αφού οι κεντρικές κεφαλές αποκόπηκαν η τεμαχίστηκαν.
Σημειώνουμε ότι ο ελαιώνας στην Προσύμνη είναι στο μεγαλύτερο τμήμα του ξηρικός και με την φετινή πολύμηνη ξηρασία ο καρπός συρρικνώθηκε και ωρίμασε πρόωρα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μεγάλη αναπάντεχη πτώση του καρπού που «μαζεύεται με τη σκούπα» αλλά τελικά «θα τη φάει το χώμα» σύμφωνα με τα λεγόμενα πολλών παραγωγών που συναντήσαμε την επόμενη ημέρα που επισκεφθήκαμε τον κάμπο της Προσύμνης.
Προτάσεις – Επίλογος
Η ζημιά από το χαλάζι είναι ποσοτική λόγω του μεγέθους του χαλαζιού (μεγάλο), του σταδίου ωρίμανσης του καρπού (προχωρημένο) και των δυσμενών καιρικών συνθηκών που ακολούθησαν (παρατεταμένη βροχόπτωση). Πολλοί παραγωγοί που προσπάθησαν να μαζέψουν κάποιους καρπούς για χυμοποίηση συνάντησαν δυσκολίες αφού οι καρποί ήδη άρχισαν να σαπίζουν. Μέρα με τη μέρα παρατηρείται μεγάλη πτώση καρπών οι οποίοι ή έχουν σαπίσει στο δένδρο ή σαπίζουν από την επαφή με το έδαφος. Οι καρποί αυτοί δεν μπορούν να οδηγηθούν στη χυμοποίηση.
Αναφορικά με τη διάθεση των πρώιμων ποικιλιών Ναβελίνα και New Hall, η διάθεση σταμάτησε, αφού τα συσκευαστήρια δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τους «φούρνους» για το «σπάσιμο» του χρώματος, λόγω των πληγών που παρατηρούνται. Η συνέπεια είναι οι πληγές που πολλές φορές δεν είναι ορατές μετά τη μεταχείριση για το σπάσιμο του χρώματος να φαίνονται ως έντονες κηλίδες και ο καρπός να είναι ακατάλληλος για εμπορία.
Έτσι, τα συσκευαστήρια περιμένουν την ωρίμανση των καρπών για να είναι σίγουρα για την καταλληλότητα του προϊόντος.
Στα μανταρίνια (κλημεντίνες) η ζημιά είναι ακόμα μεγαλύτερη, αφού η κηλίδωση των καρπών και οι δευτερογενείς μολύνσεις που ακολουθούν σε συνδυασμό με τη βροχόπτωση και την ηλιοφάνεια των επόμενων ημερών, θα συντελέσουν στην πλήρη καταστροφή του καρπού.
Πάντως, σε αυτές τις περιπτώσεις αυτό που μετράει είναι να αποφεύγεται να δημιουργείται κλίμα πανικού από διάφορους παράγοντες που στην ουσία δεν προσφέρουν τίποτα. Ο αργολικός κάμπος είναι μεγάλος έχει παραγωγή για να καλύψει τη ζήτηση παρόλες τις δύο χαλαζοπτώσεις.
Ωστόσο, πρέπει να γίνουν άμεσες αυτοψίες και εκτιμήσεις και να μη βασιστεί ο ΕΛΓΑ σε ποσότητες που θα οδηγηθούν στη χυμοποίηση ανά παραγωγό, γιατί δυστυχώς όπως λένε οι αγρότες μια μεγάλη ποσότητα θα «τη φάει το χώμα».
Αναφορικά με τις ζημιές στον ελαιόκαρπο η εκτίμηση πρέπει να γίνει άμεσα, γιατί ο πεσμένος ελαιόκαρπος «χάνεται» σύντομα και οι καθυστερημένες εκτιμήσεις θα οδηγήσουν λανθασμένα πορίσματα.
Τέλος, σημειώνουμε ότι η αποζημίωση που θα δοθεί στους περισσότερους παραγωγούς δεν θα ανταποκρίνεται στο μέγεθος της ζημιάς. Αυτό θα προκύψει από το γεγονός ότι η πλειονότητα των παραγωγών όταν δήλωσε την παραγωγή στις Αιτήσεις Ενιαίας Ενίσχυσης (ΟΣΔΕ) πλήρωσε ως ασφάλιστρο το μικρότερο χρηματικό ποσό που ανταποκρινόταν στην τιμή της χυμοποίησης. Αυτό συνέβη, αφού κανείς δεν περίμενε το μέγεθος της πρωτόγνωρης ζημιάς και μάλιστα από δύο χαλαζοπτώσεις. Σε αυτή την επιλογή των παραγωγών καθοριστικό στοιχείο είχε η περιρρέουσα οικονομική κατάσταση, η οποία έχει πλήξει τα μέγιστα και τα αγροτικά νοικοκυριά.
Για το λόγο αυτό ειδικά και μόνο για τη φετινή περίοδο με την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί, κατά την άποψή μας ο ΕΛΓΑ, θα πρέπει να εκτιμήσει όχι με γνώμονα τα καταβληθέντα ασφάλιστρα από την πλευρά των παραγωγών αλλά με γνώμονα ένα ενιαίο ασφάλιστρο που να καλύπτει σε ένα μεγάλο ποσοστό το μέγεθος της απίστευτης ζημιάς που έχει πλήξει ορισμένες περιοχές του αργολικό κάμπου.
Βέβαια, η απόφαση αυτή είναι μια «πολιτική απόφαση» και είναι εκτός του υπάρχοντος κανονισμού του ΕΛΓΑ. Πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη και να εκτιμηθεί κατά πως πρέπει πέρα από στυγνούς κανονισμούς και αποφάσεις, αφού αυτός είναι ο μόνος τρόπος επίλυσης του σοβαρού προβλήματος που προέκυψε.