Μια νέα αρχιτεκτονική για την εκπαίδευση στις φυλακές εισάγεται με διάταξη του νομοσχεδίου για την «Ίδρυση Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής» που εισάγεται σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής. Η νομοθετική αυτή πρωτοβουλία είναι αποτέλεσμα συνεργασίας των Υπουργείων Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και στοχεύει στην αναβάθμιση της παρεχόμενης εκπαίδευσης στις φυλακές και στην υλοποίηση του δικαιώματος στην εκπαίδευση για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο αριθμό κρατουμένων.
Ήδη τα τελευταία 3 χρόνια έχουν δημιουργηθεί έξι Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) στις φυλακές Χανίων, Νιγρίτας, Μαλανδρίνου, Κέρκυρας, Νοσοκομείο Κρατουμένων Κορυδαλλού, Δομοκού και τρία Δημοτικά Σχολεία στις φυλακές Κομοτηνής, Θηβών (γυναικών) και Ναυπλίου.
Το άρθρο 31 του νομοσχεδίου «Αναβάθμιση και επέκταση της λειτουργίας των σχολείων των φυλακών» προβλέπει μεταξύ άλλων:
- Την ίδρυση σχολικών μονάδων πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τμημάτων εκμάθησης ελληνικής γλώσσας καθώς και τεχνικής εκπαίδευσης μεταγυμνασιακού ή μεταλυκειακού επιπέδου σε όλες τις φυλακές.
- Η ίδρυση των μονάδων αυτών θα πραγματοποιείται μετά από εκτίμηση των υπαρχουσών αναγκών και μετά από εξασφάλιση των αναγκαίων χώρων σε κάθε φυλακή.
- Κάθε φυλακή θα ενισχυθεί με ένα στέλεχος της εκπαίδευσης, μόνιμο εκπαιδευτικό πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Σύμβουλος-συντονιστής εκπαίδευσης), ο οποίος θα μεριμνά για την κάλυψη των εκπαιδευτικών αναγκών των κρατουμένων και θα εισηγείται τη δημιουργία των απαραίτητων εκπαιδευτικών μονάδων.
- Οι εκπαιδευτικοί που θα στελεχώνουν τις εκπαιδευτικές μονάδες των φυλακών θα προέρχονται από το μόνιμο προσωπικό του Υπουργείου Παιδείας, από αναπληρωτές εκπαιδευτικούς και τέλος από ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς στις περιπτώσεις των μονάδων δια βίου εκπαίδευσης (ΣΔΕ και ΔΙΕΚ).
- Για την πληρέστερη κάλυψη των αναγκών προβλέπεται ειδικότερα, ότι οι εκπαιδευτικοί των κοινών και στις δύο βαθμίδες εκπαίδευσης ειδικοτήτων, μπορούν να διδάσκουν σε όλες τις βαθμίδες του ίδιου καταστήματος κράτησης.
- Τέλος, ενισχύεται η συνεργασία των σχολείων με το προσωπικό της φυλακής, καθώς προβλέπονται ρητά οι αρμοδιότητες του Συμβούλου-συντονιστή εκπαίδευσης, ενώ αναβαθμίζεται ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει το εκπαιδευτικό προσωπικό, με τη συμμετοχή στα συλλογικά όργανα της φυλακής, στις περιπτώσεις που εξετάζονται θέματα εκπαίδευσης κρατουμένων.
Κοινή πεποίθηση των δύο Υπουργείων είναι ότι η εκπαίδευση στις φυλακές αποτελεί το πιο σημαντικό εργαλείο αντεγκληματικής πολιτικής, καθώς συμβάλλοντας στη δημιουργική αξιοποίηση του χρόνου κράτησης και την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων, υποστηρίζει την επαγγελματική και κοινωνική επανένταξη των κρατουμένων-αποφυλακισμένων.