Μνήμες από τα παλιά λιοτρίβια του Κρανιδίου

Όπως είναι γνωστό, στην Ερμιονίδα και στην ευρύτερη περιοχή του Κρανιδίου, η καλλιέργεια της ελιάς ήταν πολύ διαδεδομένη και είναι ακόμη και σήμερα. Μπορεί να συναντήσει κανείς σήμερα αιωνόβια ελαιόδεντρα. 

Το κρανιδιώτικο λάδι ήταν και εξακολουθεί να είναι ξακουστό και φημισμένο για την ποιότητά του και εξαγόταν στο εξωτερικό με τα εμπορικά πλοία του κάποτε ισχυρού κρανιδιώτικου εμπορικού στόλου, που ταξίδευαν μέχρι την Οδησσό και τις παραδουνάβιες περιοχές, στη Μασσαλία, στην Κύπρο και στο Σφαξ (πόλη-λιμένας της Τυνησίας). 

Είναι φυσικό λοιπόν το Κρανίδι να διαθέτει στα περασμένα χρόνια πολλά ελαιοτριβεία, αρχικά ιπποκίνητα και στη συνέχεια μηχανοκίνητα. 

Μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ’70, τα ελαιοτριβεία ήταν εγκατεστημένα μέσα στην πόλη του Κρανιδίου και ήταν πολλά και απ΄ότι θυμάμαι αλλά και σύμφωνα με την έρευνα που έκανα ανατρέχοντας σε ιστορικές πηγές αλλά και στη ζωντανή μνήμη παλιών ηλικιωμένων ανθρώπων που ακόμη και σήμερα θυμούνται, κρανιδιώτικα ελαιοτριβεία είχαν τα παλαιότερα χρόνια οι:

1) Γκιώνης Νικόλαος
2) Γκιώνης Γιάννης
3) αδερφοί Φραγκούλη και Δ. Παπασταύρος
4) Φραγκούλης Χρήστος
5) Χάσπαρης Μιχαήλ
6) Οικονόμου Γιάννης (Γκόρος)
7) Ευσταθίου Μιχαήλ
8) Μερεμέτης Χρήστος
9) αδερφοί Αντώνιοζα
10) Στρίγγος Αντώνιος (Παπαντώνης)
11) Κοντογιάννης Νίκος του Αναστασίου
12) Γκιώνης Αναστάσιος
13) Αλεξάνδρου Δημήτριος(Τσάκωνας)
14) Φωστίνης Μήτσος
15) Φωστίνης Μανώλης(Φέγγος)
16) Φωστίνης Παντελής(Μπαρλαβάς)
17) Μπακούρος Γεώργιος
18) Σοφικίτης Ανδρέας
19) Αυδούλης Άγγελος
20) Κοντοβράκης Μίμης(Παντόφλας)
21) Κοντοβράκης Νίονιος
22) Λαύκας Απόστολος
23) Κωνσταντούρος Κώστας
24) Γκίκιζας Γιάννης
25) Πουλής Γεώργιος
26) Πουλής Πάνος
27) Σιδέρης Δημήτριος
28) Πουλής Αντρέας
29) Μπογιατζής Ιωάννης
30) Κοντοβράκης Άγγελος
31) Πιτσάς Θανάσης
32) Παπασταύρου Θανάσης
33) Γκιώνης Ηλίας και Αντριανός
34) Λαμπίρης Νίκος
35) Λαφιώτης Δημήτρης
36) Βακάλβασης

Ενδεχομένως να διαφεύγουν από τη μνήμη (γιατί συστηματική καταγραφή δεν υπήρξε ποτέ) και κάποιοι άλλοι ιδιοκτήτες ελαιοτριβείων.

Θα παρακαλούσα όποιον γνωρίζει περισσότερα ή θέλει να διορθώσει κάτι να το κάνει γιατί όλοι έχουμε υποχρέωση να συνεισφέρουμε στην ιστορική μνήμη και την παράδοση του τόπου μας. 

Τέλος, θέλω να προσθέσω κάτι από την παιδική μου μνήμη. Θυμάμαι τέτοια εποχή τα πατήματα των αλόγων που μετέφεραν ελιές στα ελαιοτριβεία και τουλούμια (ασκούς) με το φρέσκο λάδι στις αποθήκες των σπιτιών- που δεν ήταν τίποτε άλλο από τα γνωστά κιούπια- με τα πέταλά τους από τα χαράματα το πρωί αλλά και τη νύχτα να συνθέτουν ένα μουσικό κροτάλισμα δημιουργίας και δύναμης. 

Επίσης, δεν φεύγει από τη μνήμη μου αυτή η μυρωδιά-το άρωμα -που ολόκληρο το Κρανίδι ανέδιδε τέτοια εποχή, του φρέσκου λαδιού . Ευλογημένος ήταν ο τόπος μας και Άγιοι οι πρόγονοί μας.

Δημήτρης Καμιζής