Το κρίσιμο βήμα σε μια αναπτυξιακή πολιτική δεν είναι να αποφασίσεις πώς και προς τα που θα αναπτυχθείς. Είναι να αποφασίσεις τι θα αλλάξεις. Για να αναπτυχθούν οι επιχειρήσεις της Αργολίδας χρειάζονται πολιτικές απαλλαγής τους από αντιπαραγωγικές ρυθμίσεις και διατάξεις. Πολιτική μου θέση είναι ότι η ανάπτυξη και οι θέσεις εργασίας δεν δημιουργούνται με φαραωνικά δημόσια έργα, ούτε με διευκολύνσεις σε επενδύσεις «φίλων», αλλά με θεσμικές παρεμβάσεις που απελευθερώνουν τη δημιουργικότητα και εξασφαλίζουν ίσες ευκαιρίες στο επιχειρείν.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι ΖΟΕ, οι οποίες νομοθετήθηκαν το 1999 (ΦΕΚ 396Δ /8 -6-1999). Αρχική πρόθεση ήταν η χωροθέτηση των δραστηριοτήτων στο αργολικό πεδίο, ώστε να αναβαθμιστεί η περιοχή, να αναδειχθεί το παραλιακό μέτωπο και να προστατευθεί αποτελεσματικά ο υγροβιότοπος στην παραλιακή ζώνη. Στο διάστημα των οκτώ περίπου ετών που χρειάστηκαν για την νομοθετική ρύθμιση των ΖΟΕ επιβλήθηκαν αναστολές έκδοσης οικοδομικών αδειών στις εμπλεκόμενες περιοχές, παρότι κάποιες άδειες εκδίδονταν, άγνωστο πώς. Μετά την έκδοση του ΦΕΚ χωροταξίας ακολούθησαν πολλές προσφυγές, από διάφορους και με διαφορετικά κίνητρα.
Είκοσι σχεδόν χρόνια αργότερα είναι σαφές ότι οι ΖΟΕ συνέβαλαν στην αποβιομηχανοποίηση της Αργολίδας και στην αύξηση της ανεργίας. Το καθεστώς των ΖΟΕ προέβλεπε ότι θα γίνονταν από τους κατά τόπους Δήμους μελέτες για κάθε μία ζώνη ώστε να καθορίζονταν οι προβλεπόμενες χρήσεις και με τον τρόπο αυτό να υπάρχει ολοκληρωμένη παρέμβαση χωροθέτησης. Τέτοιες μελέτες όμως δεν έγιναν. Παρέμειναν επομένως οι περιορισμοί, χωρίς να υπάρχει κατάφαση σε συγκεκριμένες χρήσεις και δράσεις, όπως αυτές θα προέκυπταν από τις μελέτες. Επιπλέον, χιλιάδες ιδιοκτησίες εγκλωβίστηκαν και παραμένουν αναξιοποίητες, αφού οι ΖΟΕ και ο Γενικός Πολεοδομικός Σχεδιασμός αντιφάσκουν και αλληλοαναιρούνται. Ως απόρροια των παραπάνω, καμιά σοβαρή επένδυση δεν μπορεί να γίνει στην Αργολίδα. Και δεν γίνεται, με αποτέλεσμα την κατάρρευση της τοπικής οικονομίας.
Αποτελεί πάγιο αίτημα της επιχειρηματικής κοινότητας του νομού η αλλαγή τους, αφού η αργολική επιχειρηματική κοινότητα ασφυκτιά. Πολλές βιομηχανικές και βιοτεχνικές μονάδες βρίσκονται εντός ζωνών και πρέπει να μεταστεγαστούν. Συνεχίζουν όμως να λειτουργούν επί χρόνια, σε καθεστώς πλήρους αβεβαιότητας και αδυναμίας μακρόπνοου σχεδιασμού, λαμβάνοντας παρατάσεις στις άδειες τους. Και ενώ κάποιες μονάδες δραστηριοποιούνται υπό τον βρόγχο της προσωρινότητας, κάποιες άλλες εκμεταλλεύονται το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο για να συνεχίσουν την ρυπογόνα δραστηριότητά τους. Και είναι λογικό να τη συνεχίζουν στο χώρο στον οποίο ευρίσκονται αφού ουδείς μπορεί να τους υποδείξει υπεύθυνα σε ποιο χώρο θα πρέπει να μετεγκατασταθούν! Αναφέρομαι στα πυρηνελαιουργεία στην παραλιακή Ναυπλίου – Ν. Κίου, τα οποία αντικειμενικά ρυπαίνουν το Ναύπλιο και τις γύρω περιοχές, χωρίς να μπορούν όμως τα ίδια να δώσουν λύση.
Είναι σαφές ότι απαιτείται η επαναχωροθέτηση της βιομηχανικής ζώνης στο νομό Αργολίδας. Οι βιοτεχνικές και βιομηχανικές δραστηριότητες δημιουργούν πλούτο και συνολική ανάπτυξη. Δεν πρέπει να εξοβελίζονται σε απομακρυσμένες περιοχές, χωρίς αναπτυξιακά κριτήρια και κίνητρα. Η δημιουργία βιομηχανικών πάρκων στον περιαστικό ιστό αποτελεί διεθνώς επιτυχημένη πρακτική, όταν γίνεται με όρους σοβαρότητας και με στιβαρή τεχνογνωσία. Οι υποδομές των ενεργειακών πάρκων θα μπορούσαν να καταστούν ευρύτερα επωφελείς για τους κατοίκους της Αργολίδας. Για παράδειγμα, η σύνδεση στο δίκτυο του φυσικού αερίου και οι επενδύσεις στις αειφόρες πηγές ενέργειας, η αναβάθμιση των τηλεπικοινωνιακών υποδομών, η βελτιστοποίηση του οδικού δικτύου και άλλα παρόμοια δεν θα συμβάλλουν μόνο στην ενίσχυση της οικονομίας, αλλά θα δημιουργήσουν προοπτικές αναβάθμισης της καθημερινότητας του πολίτη και του τουρίστα, θα τονώσουν τις τοπικές οικονομίες, θα συγκρατήσουν τον πληθυσμό στις περιοχές τους ή και θα προσελκύσουν κόσμο από άλλες περιοχές.
Σε μια τέτοια κατεύθυνση, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η θέσπιση επιδοτούμενου προγράμματος μετεγκατάστασης βιομηχανιών και βιοτεχνιών. Πόροι υπάρχουν. Λείπει όμως η πολιτική διάθεση και η τεχνογνωσία για την αξιοποίησή τους. Γιατί, παρότι έχουν θεσπιστεί τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια και τα Ειδικά Χωρικά Σχέδια, ακόμα δεν αξιοποιήθηκαν οι δυνατότητες που προσφέρει η σχετική νομοθεσία. Στην κατεύθυνση αυτή η Περιφέρεια Πελοποννήσου, υπό τον Παναγιώτη Νίκα, θα αλλάξει το επενδυτικό τοπίο, δίνοντας ευκαιρίες στους επιχειρηματίες, παλαιούς και νέους, ώστε να επιτευχθεί η πολυπόθητη ανάπτυξη. Με όρους σοβαρότητας. Γιατί στο δικό μας αναπτυξιακό όραμα βλέπουμε ανθρώπους και πολίτες μιας ευρωπαϊκής χώρας, όχι ιθαγενείς σε τριτοκοσμικές ασιατικές χώρες.
Μόνο μέσα από σκληρή δουλειά και προσπάθεια, με ασίγαστη ενεργητικότητα και αποφασιστικό θάρρος μπορούμε να προχωρήσουμε, ως νομός και ως περιφέρεια Πελοποννήσου. Η Αργολίδα και η Πελοπόννησος χρειάζονται άλλη προσέγγιση στην ανάπτυξη. Η περιπέτεια που περνά η χώρα μας από το 2010 και μετά καθιστά επιβεβλημένη την αναθεώρηση των τρόπων με τους οποίους ασκείται η πολιτική, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
Δεν αρκούν οι ευχάριστοι πολιτικοί, οι λαϊκιστές. Απαιτούνται πρωτίστως χρήσιμοι άνθρωποι.
* Ο Ιωάννης Μαλτέζος είναι Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος με τον Παναγιώτη Νίκα «Πρωτοβουλία για την Πελοπόννησο».