Η Πελοπόννησος το 2021 – Από το «ελευθερία ή θάνατος;», στο «συνεργασία και ανάπτυξη ή μιζέρια;»

Η Επανάσταση του 1821 είναι αυτονόητα το πιο σημαντικό ορόσημο στη νεότερη ελληνική ιστορία και η Πελοπόννησος υπήρξε η περιοχή όπου άναψε η φλόγα της. Ήταν το θέατρο των μεγάλων μαχών του αγώνα και σχεδόν ταυτίστηκε για δεκαετίες με το μεγάλο μέρος της ελεύθερης ηπειρωτικής Ελλάδας. Σε δύο χρόνια, όταν θα γιορτάζουμε τα 200 χρόνια από τη παλιγγενεσία, η Πελοπόννησος επιβάλλεται να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο και ήδη πρέπει να προετοιμάζεται με σχέδιο, αλλά και όραμα.

του Γιώργου Δέδε*

Όραμα, που θα υπερβαίνει την καθημερινότητα και θα απαντά στην οικοδόμηση της Πελοποννήσου στον 21ο αιώνα. Γιατί είναι ευκαιρία το ορόσημο να γίνει και εφαλτήριο προς μια νέα επανάσταση, κοινωνική και οικονομική, με νέους δρόμους ανάπτυξης και ευημερίας για την περιοχή, αλλά και για την πατρίδα μας.

Αυτό είναι και το νόημα της παράταξης «Νέοι Δρόμοι» που θα διεκδικήσει την επιλογή των Πελοποννήσιων στις επικείμενες Περιφερειακές εκλογές: Ανάπτυξη στην πράξη με εμπειρία, σχέδιο και αποφασιστικότητα. Και αν αυτό μοιάζει απλώς ένα σύνθημα, εμείς επιμένουμε ότι η οποιαδήποτε αυριανή Περιφερειακή διοίκηση δεν μπορεί να αφήσει την ευκαιρία να πάει χαμένη. Από την πλευρά μας δεσμευόμαστε στην έννοια της συναίνεσης -που είναι απαραίτητη για να προχωρούν τα σημαντικά, λόγω της απλής αναλογικής- και ως σύγχρονη δημοκρατική παράταξη πιστεύουμε ότι εξασφαλίζουμε και την έννοια της σύνθεσης.

Μένοντας στα ιστορικά γεγονότα να θυμίσω ότι η Πελοπόννησός μας υπήρξε σημείο αναφοράς για τις σημαντικότερες στιγμές του Αγώνα για την απελευθέρωση. Από τις 6 Ιανουαρίου του ΄21 όταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης αποβιβάστηκε στην Καρδαμύλη της Μάνης, το Αγρίδι κοντά στα Καλάβρυτα, όπου χτυπήθηκαν Τούρκοι εισπράκτορες στις 14 Μάρτη, μέχρι την κατάληψη της Τριπολιτσάς στις 23 Σεπτεμβρίου και την Α΄ Εθνοσυνέλευση στην Πιάδα της Επιδαύρου στις 20 Δεκεμβρίου, τη μάχη των Δερβενακίων στις 26 Ιουλίου του ’22, τη μάχη στο Μανιάκι στις 20 Μαΐου ’25 και τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου τον Οκτώβριο του ΄27, οι σελίδες της ιστορίας μας στην Πελοπόννησο, είναι γεμάτες με τοπωνύμια γνωστά και λιγότερο γνωστά.

Η ιδέα για τη δημιουργία ενός «ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΜΟΝΟΠΑΤΙΟΥ», ή ακόμα καλύτερα των «ΔΡΟΜΩΝ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ» που θα ακολουθεί την εξέλιξη του Αγώνα με σταθμούς σε μνημεία, πεδία μαχών, κ.ά. που θα συνδέει τόπους, με γεγονότα και ιστορικά πρόσωπα στην εξέλιξη του εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα, θα αποτελέσει ανεκτίμητη παρακαταθήκη ιστορικής μνήμης, κληρονομιά για τις επόμενες γενιές Ελλήνων και φυσικά διεθνή πόλο έλξης τουρισμού.

Υπάρχουν πολλά σημεία που είναι άγνωστα στο ευρύ κοινό. Ποιος ας πούμε ξέρει ότι πέρα από το Ναύπλιο, που ήταν η πρώτη επίσημη πρωτεύουσα του Ελεύθερου Ελληνικού Κράτους (ίσως κάποιοι θυμούνται και την Αίγινα και τη Στεμνίτσα που κι εκείνη είχε μερίδιο πρωτεύουσας) υπήρχαν και αρκετές πόλεις ακόμα που εκείνα τα χρόνια ονομάστηκαν πρωτεύουσες, καθώς η χώρα βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση και η έδρα της κυβέρνησης άλλαζε διαρκώς;

Για τα ανωτέρω, η Ακαδημία Αθηνών, το Ιστορικό Αρχείο του Πανεπιστημίου Αθηνών, το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και τα συναφή μεγάλα πνευματικά Ιδρύματα και φορείς θα πρέπει να έχουν τον πρώτο λόγο, επιστημονικό δυναμικό με εξειδίκευση στην εποχή και προφανώς, η ΕΡΤ θα πρέπει να αναλάβει το ρόλο που της αξίζει και η Περιφέρεια Πελοποννήσου σε συνεργασία με αυτή της Δυτικής Ελλάδας θα πρέπει να πρωτοστατήσουν στην τεχνική οργάνωση του έργου.

Να τονίσω ότι έχει πολλαπλώς αξία η ανάδειξη της σημασίας της Επανάστασης του 1821 για το ελληνικό έθνος, αλλά και την Ευρώπη και ίσως τον κόσμο, (γιατί ο 18ος και ο 19ος αιώνας, ήταν οι αιώνες των επαναστάσεων), αλλά δεν πρέπει να μείνουμε απλώς σε ένα «πανηγύρι» ανταλλαγής εγκωμίων και υποδοχής συγχαρητηρίων στο πλαίσιο των οποιονδήποτε μεγάλων και λαμπρών (δικαίως!) δράσεων. ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΟΥΜΕ ΜΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΠΟΥ ΝΑ ΕΞΕΛΙΧΘΕΙ ΣΕ ΘΕΣΜΟ ΜΕ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΗ ΕΜΒΕΛΕΙΑ.

Πέρα από τις αυτονόητες εκδηλώσεις, εκδόσεις, εκθέσεις, ομιλίες, δρώμενα, μελέτες, συνέδρια, ντοκιμαντέρ κ.ά., αυτό που πρέπει να σκεφθούμε είναι ότι η έννοια της επανάστασης γενικώς, συνδέεται και με τις προσδοκίες, τις αγωνίες και την ανάγκη έκφρασης του καθημερινού ανθρώπου στο πεδίο της δημιουργικότητας. Η ενεργοποίηση των τοπικών κοινωνιών και η ενίσχυση τοπικών πρωτοβουλιών, που είναι σε θέση να διαμορφώσουν πολιτιστική και ιστορική κουλτούρα κρίνεται απαραίτητη και για τη διατήρηση της μνήμης των κατοίκων όλης της Πελοποννήσου, αλλά και για την προοπτική του μέλλοντος.

Για αυτό προσωπικά πιστεύω ότι ο εορτασμός των 200 χρόνων θα πρέπει, υπερβαίνοντας τις σημαντικές, αλλά κατά κανόνα εφήμερες εορταστικές εκδηλώσεις, να οδηγήσει σε μια συστηματική και σε βάθος μελέτη της επαναστατικής δεκαετίας 1820-1830 και όσον αφορά στα ιστορικά γεγονότα, αλλά και στον τρόπο που εκείνη η ηρωική περίοδος διαμόρφωσε την κουλτούρα και μεγάλο μέρος της ταυτότητάς μας και να γίνει μια αντίστοιχη μελέτη σήμερα για τις προσδοκίες των Ελλήνων για την επόμενη δεκαετία με όρους ρεαλισμού και εμβάθυνση στα απαραίτητα. Και από το δίλημμα «ελευθερία, ή θάνατος», πρέπει να υιοθετήσουμε το «συνεργασία και ανάπτυξη», απέναντι στην επιλογή της μιζέριας.

*Ο Γιώργος Δέδες είναι υποψήφιος Περιφερειάρχης Πελοποννήσου και Γενικός Γραμματέας Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών