Πάσχα δεν είναι οι σαΐτες, τα βεγγαλικά, οι κροτίδες και οι πυροβολισμοί
Όχι, λοιπόν, δεν είναι αυτή η γιορτή, τα μπαμ-μπουμ δεν στοιχειοθετούν κατάνυξη, το βασικό μήνυμα της Λαμπρής έχει πάει περίπατο για να χωνέψει σούβλες αρνιών – ίσως και να έχει πέσει νεκρό από σαΐτα που τιμά το έθιμο
Το Πάσχα είναι το πέρασμα στις μακάριες σκηνές της ανάστασης των νεκρών αφού ο συμβολισμός του καταγράφει πως ο Ιησούς πέρασε την Εβδομάδα των Παθών για να ισχυροποιήσει την άποψη της αιώνιας ζωής. Πάσχα είναι ο σπαραγμός για τα Θεία Πάθη και η Ανάσταση έρχεται αφού προηγείται, πάντα, το αίμα.
Έτσι, αιματοβαμμένα -για μια ακόμη χρονιά- αποδείχθηκαν τα «εκρηκτικά» πασχαλινά έθιμα, με τον φετινό απολογισμό να είναι ένας νεκρός, στον σαϊτοπόλεμο της Καλαμάτας, και σοβαρά τραυματισμένη μια 8χρονη, από «αδέσποτη» σφαίρα, στις Θεσπιές Βοιωτίας.
Είναι αδύνατον να συνυπολογίσουμε τα δάχτυλα που κόπηκαν από κροτίδες-δυναμιτάκια-στρακαστρούκες, τα μάτια που υπέστησαν βλάβη ή τις ζημιές στην ακοή. Ταυτόχρονα, είναι απίστευτο το πόσες φορές επιλήφθηκε, σε αντίστοιχες περιπτώσεις η Ελληνική Αστυνομία.
Όσες φορές, όμως, κι αν οι Αρχές προσπάθησαν να αποτρέψουν τα χειρότερα με κατασχέσεις «πυροτεχνικών ειδών», όπως αναφέρουν οι ίδιες, ανά την ελληνική επικράτεια υπάρχουν άλλες τόσες περιπτώσεις που ξέφυγαν από την τσιμπίδα του νόμου και πούλησαν σε ανθρώπους κάθε ηλικίας υλικά με τα οποία κάποιοι τραυματίστηκαν, ένας έχασε τη ζωή του και ένα κοριτσάκι παλεύει για τη ζωή του. «Μα, η καραμπίνα είναι νόμιμη», θα ισχυριστεί κάποιος -δήθεν αφελής- και κάποιος άλλος, λίγο πιο κουτοπόνηρος, θα τονίσει «πως όλα αυτά γίνονται βάσει εθίμων».
Ναι, λοιπόν, η καραμπίνα υπάρχει νόμιμα, είναι δηλωμένη στην Αστυνομία, έχει όλα τα σχετικά χαρτιά, αλλά υπάρχει μια λεπτομέρεια: επιτρέπεται στον ιδιοκτήτη του να τη χρησιμοποιεί για να πυροβολεί πασχαλιάτικα; Από την άλλη, σε τι συνίσταται ακριβώς το έθιμο; Στους τραυματισμούς, ακρωτηριασμούς ή στους θανάτους; Αυτό αναφέρει ο άγραφος νόμος αυτού του εθίμου; Να υπάρχουν… «παράπλευρες απώλειες»; Αυτό καταλαβαίνουν κάποιοι αυτοανακηρυσσόμενοι ως πιστοί πως σημαίνει Ανάσταση και Πάσχα; Να λέει ο ιερέας το «Χριστός Ανέστη» και λίγο πριν να έχει φορέσει κράνος για να αντιμετωπίσει όλα αυτά που θα σκάσουν πάνω -στην κυριολεξία- στα κεφάλια ανθρώπων; Αυτό είναι το αποκορύφωμα της Μεγάλης Εβδομάδας; Μετά τη νηστεία και την προσευχή να ακολουθεί η μάσα και οι μπαλωθιές;
Όχι, λοιπόν, αυτό δεν είναι Πάσχα, δεν στοιχειοθετεί κατάνυξη, το βασικό μήνυμα της γιορτής έχει πάει περίπατο για να χωνέψει σούβλες αρνιών και κατσικιών – ίσως και να έχει πέσει νεκρό από κάποια σαΐτα που τιμά το έθιμο. Κατά την Ελληνική Επανάσταση οι Μεσσήνιοι πέταξαν σαΐτες γεμισμένες με μπαρούτι για να αναχαιτίσουν τους Τούρκους. Από τότε, σε ανάμνηση του γεγονότος, κάθε χρόνο στην Καλαμάτα και στη Μεσσήνη γίνεται σαϊτοπόλεμος και κάποιοι ζουν αλώβητοι και τα διηγούνται.
Όχι, για άλλη μια φορά, Πάσχα δεν είναι τα μπαμ-μπουμ σαν να γίνεται πόλεμος, Πάσχα είναι το να σε συγκινεί η πανάρχαια θλίψη της απώλειας, του τέλους, που συνοδεύεται έπειτα από τη χαρά της αναγέννησης, της άνοιξης, της νέας ζωής. Θα μπορούσαν αυτά τα έθιμα να μη γίνονται με πυρίτιδα και άλλη εκρηκτική ύλη που μπορεί να προξενήσει τραυματισμούς ή και θάνατο, αλλά να κάνουν προσομοιώσεις-θεατρικά-αναπαραστάσεις. Δηλαδή, πρέπει να ανατιναχτεί η πλατεία για να δηλώσει ο απόγονος των ηρώων ότι κουβαλά την ίδια λεβεντιά με τους προγόνους του απέναντι στους εχθρούς; Αλλά εάν σε όλα τα παραπάνω συνυπολογίσεις τους τραυματισμούς ή τους θανάτους και από τροχαία δυστυχήματα στους δρόμους, επειδή κάποιοι ρούφηξαν «κάνα ποτηράκι παραπάνω», αντιλαμβάνεσαι πως όντως στην Ελλάδα ζεις ακέραιο το μήνυμα του Πάσχα, που είναι η απώλεια. Βιώνεις το ελληνικό Πάσχα το οποίο είναι μια κατάφαση στο Παράλογο.
Μπαμ…
Σπύρος Σεραφείμ – ethnos.gr