Το 2014 (Ιανουάριος- Μάιος) το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα παρουσιάζει με μεγάλη επιτυχία στο Μουσείο Μπενάκη την έκθεση «Νύφες. Παράδοση και μόδα στην Ελλάδα». Μέρος της έκθεσης είχε την τύχη να επισκεφτεί το αργολικό κοινό μερικούς μήνες αργότερα (Σεπτέμβριος-Νοέμβριος) στο «Φουγάρο» του Ναυπλίου. Με την εξαιρετική αυτή έκθεση το ΠΛΙ γιόρτασε τα 40 χρόνια λειτουργίας του και προσφοράς στον πολιτισμό παρουσιάζοντας, με επίκεντρο το γάμο, μια σειρά γαμήλιων ενδυμάτων από τις μεγάλες συλλογές που διαθέτει. Σήμερα, πέντε χρόνια μετά, το ΠΛΙ γιορτάζει πάλι τα 45 χρόνια πορείας του (θα επανέλθουμε στο θέμα αυτό) και παρουσιάζει από τις συλλογές ενδυμάτων, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, την έκθεση «Ελληνική Μόδα. 100 χρόνια έμπνευσης και δημιουργίας». Η έκθεση πραγματοποιείται στην Αθήνα, στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» (οδός Πειραιώς 254) ήδη από τις 31 Οκτωβρίου 2019 και θα καλωσορίσει με τα χρώματα και τα σχέδιά της το νέο έτος 2020 για ολόκληρο τον Ιανουάριο (31-01-2020).
Όπως και η προηγούμενη έκθεση, έτσι και αυτή, που θα πρέπει να θεωρηθεί συνέχεια της προηγούμενης, διαθέτει μια ξεχωριστή ομορφιά και ενδιαφέρει όχι μόνο τους «ειδικούς» αλλά και το ευρύ κοινό που μπορεί να θαυμάσει την τέχνη της ελληνικής υψηλής ραπτικής, τις δημιουργίες ενδυμάτων που αντλούν μοτίβα από τον αρχαίο αλλά και τον σύγχρονο αστικό και λαϊκό ελληνικό πολιτισμό. Οι επισκέπτες μπορούν, ξεφεύγοντας από μια κάποια μουσειακή αντίληψη, να αναγνωρίσουν στα εκθέματα τις δυνατότητες της ελληνικής ραπτικής και τη φαντασία των δημιουργών που επέτρεψε την κατασκευή των μοναδικών αυτών ενδυμασιών. Η σημασία της αναγνώρισης αφορά κυρίως στον δυναμισμό των Ελλήνων δημιουργών, σε όλα τα επίπεδα, κάτι που συχνά στις μέρες μας έχουμε μάθει να υποτιμούμε. Υπάρχει όμως και μια άλλη διάσταση, παιδαγωγική αυτή τη φορά, εξαιρετικά ωφέλιμη που προκύπτει από τις εκθέσεις του ΠΛΙ και που μας επιτρέπει να κατανοήσουμε την παράδοση όχι ως κάτι το στατικό, δηλαδή στοιχεία ενός παλιού πολιτισμού που απλά μνημονεύουμε. Αντίθετα, έχουμε σημαντικά παραδείγματα μιας παράδοσης που εξελίσσεται δυναμικά μέσα στο χρόνο μετατρέποντας το παλιό σε δημιουργική νέα έκφραση εποχής.
Όπως σημειώνει η ίδια η κ. Ιωάννα Παπαντωνίου, «Η ιστορία της ενδυμασίας στον ελληνικό χώρο αρχίζει σύμφωνα με τους ενδυματολόγους γύρω στα 1500 π.Χ., με τις φορεσιές του αιγαιοπελαγίτικου πολιτισμού. Ωστόσο, από την κρητομινωική ιέρεια ως τις λαϊκές φορεσιές του 20ου αιώνα το ελληνικό ένδυμα περνάει από πολλά εξελικτικά στάδια. Επηρεάζει και επηρεάζεται από τους πολιτισμούς με τους οποίους έρχεται σε επαφή. Ο αρχαϊκός και κλασικός χιτώνας, η ρωμαϊκή τουνίκα, το βυζαντινό ένδυμα με τις έντονες επιδράσεις από την Ανατολή, οι φορεσιές των οθωμανικών χρόνων με επιρροές από τη Δύση, η φουστανέλα αλλά και η εθνική ενδυμασία τύπου «Αμαλίας», όλα αποτελούν σημαντικούς σταθμούς του ελληνικού ενδύματος».
Από την άποψη αυτή, η έκθεση για την ελληνική μόδα προσθέτει ένα νέο παράδειγμα στη μεγάλη προσπάθεια των 45 χρόνων πορείας του ΠΛΙ να αναδείξει ακριβώς αυτή τη δυναμική σχέση της παράδοσης με το σήμερα.
Ο Νίκος Σαριδάκης, Ενδυματολόγος-Σκηνογράφος και Επιμελητής της έκθεσης, σημειώνει σχετικά στον θαυμάσιο κατάλογο της έκθεσης: «Σκοπός της έκθεσης είναι να παρουσιάσει, μέσα από 140 περίπου ενδύματα της συλλογής μόδας του ΠΛΙ, ακριβώς αυτούς τους πολλούς διαφορετικούς τρόπους έμπνευσης και το μοναδικό κάθε φορά αποτέλεσμα του δημιουργού και του προσωπικού ύφους του. Πώς ο καθένας εκφράζεται εντελώς διαφορετικά, ενώ η έμπνευση προέρχεται από κοινή επιρροή. Πώς η οποιαδήποτε παλαιότερη έμπνευση γίνεται σύγχρονης αντίληψης εφαρμογή, είτε πρόκειται για κάποιον γνωστό σύγχρονο σχεδιαστή ή για μια μοδίστρα που ακολουθεί τον συρμό της εποχής».
Για όσες/όσους είχαν επισκεφτεί την έκθεση του 2019 (Μάρτιος-Μάιος) «Ντουλαμάς ο μεγαλοπρεπής» και είχαν παρακολουθήσει τις σχετικές εκδόσεις, θα θυμούνται σίγουρα πως είχε και πάλι καταγραφεί η προσπάθεια της Ιωάννας Παπαντωνίου τόσο στις συνεργασίες της με διαφορετικές ελληνικές θεατρικές σκηνές (Εθνική Λυρική Σκηνή, ΚΘΒΕ, κ.ά.), όσο και με την ανάδειξη της σύγχρονης ελληνικής μόδας και τη δημιουργική της σύνδεση με το πολιτισμικό παρελθόν. Να υπενθυμίσω εδώ πως στην Αργολίδα δραστηριοποιείται ένας από τους αξιότερους δημιουργούς που συμμετείχε στην έκθεση του «Ντουλαμά» με δικές του δημιουργίες «λευκών ντουλαμάδων», ο Αριστείδης Τζονευράκης (Άργος).
Ένας καλαίσθητος κατάλογος συνοδεύει την έκθεση που εκτός του Νίκου Σαριδάκη, φέρει την υπογραφή της Αγγελικής Ρουμελιώτη, της Μαρίας Παπαδοπούλου και της Νίκης Σκούτερη. Φυσικά, ολόκληρη η έκθεση είναι διαποτισμένη από την ψυχή, τη δημιουργικότητα και την πολύχρονη προσπάθεια της Ιωάννας Παπαντωνίου. Το μόνο που μένει να ευχηθούμε, μιας και η επιτυχία της έκθεσης είναι σίγουρη, είναι να επαναληφθεί και στο Ναύπλιο για όσες και όσους από την Αργολίδα ή τις άλλες περιοχές δεν μπορέσουν να την επισκεφτούν στην Αθήνα.
Διάρκεια έκθεσης: 31 Οκτωβρίου 2019-31 Ιανουαρίου 2020.
Ωράριο λειτουργίας
Δευτέρα: ΚΛΕΙΣΤΑ – Τρίτη-Τετάρτη-Πέμπτη: 09:00 – 13:30
Παρασκευή: 09:00 – 20:00
Σάββατο: 11:00 – 16:00
Κυριακή: 10:00 – 18:00
Είσοδος: 5 €
Προπώληση εισιτηρίων: http://tickets.hellenic–cosmos.gr, Τ. 212 254 0000, Υποδοχή Μουσείου, Πειραιώς 254, Ταύρος
Πρόσβαση
Λεωφορεία: 049 (Πειραιάς-Ομόνοια), στάση ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ
914 (Ομόνοια-Πειραιάς-Παλαιά Κοκκινιά), στάση ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ
Τρένο (γραμμή ΗΣΑΠ): ηλεκτρικός σταθμός Καλλιθέας