Είχα την τύχη να παρακολουθήσω μια εκδήλωση στο Δημοτικό Σχολείο της Ασίνης με θέμα την μάχη που έγινε εκεί μεταξύ Γερμανών και Εγγλέζων το 1941. Ευχαριστώ τον πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Καστράκι κ. Λάμπρο Σκουφούλα, τόσο για την πρόσκληση όσο και για το υλικό που συγκέντρωσε και παρουσίασε ο Σύλλογος.
Η περιοχή μας έγινε τον Απρίλιο του 1941 μια μικρή Δουνκέρκη. Ο στρατός που στείλανε οι Άγγλοι (αποτελείτο από Αυστραλούς, Νεοζηλανδούς, Κύπριους και Παλαιστίνιους κυρίως) προσπαθούσε να αποχωρήσει από την Ελλάδα και να διεκπεραιωθεί συντεταγμένα προς Κρήτη και Μέση Ανατολή. Ένα από τα λιμάνια της αποχώρησης ήταν του Ναυπλίου. Όμως οι Ναζί κατόρθωσαν και βύθισαν ένα καράβι μέσα στο λιμάνι. Οι Εγγλέζοι δεν έχασαν την ψυχραιμία τους, έστειλαν ένα μέρος των δυνάμεών τους προς το Τολό για να επιβιβαστεί από εκεί στα πλοία.
Οι Γερμανοί με την σειρά τους, από την Θήβα προωθήθηκαν στο Λουτράκι, παρακάμπτοντας την Αθήνα, κατέλαβαν τον Ισθμό (που τον ανατίναξαν οι Σύμμαχοι) και έτρεχαν προς το Ναύπλιο για να εμποδίσουν τους Άγγλους. Πλήρης εφαρμογή του «μπλήτσγκρηγκ». Τα στούκας άνοιγαν δρόμο και οι αλεξιπτωτιστές προχωρούσαν με απίστευτη ταχύτητα.
Στο Τολό η επιβίβαση των Εγγλέζων έγινε με λέμβους από το Καστράκι, φοβούμενοι την βύθιση πλοίου και τον εγκλωβισμό.
Μέσα σε εκείνο τον χαμό δυο Εγγλέζοι αξιωματικοί απεφάσισαν να φτιάξουν γραμμή αμύνης στην είσοδο της Ασίνης για να εμποδίσουν τους Γερμανούς. Έστησαν 5 πολυβολεία και περίμεναν. Οι Γερμανοί δεν περίμεναν αντίσταση. Δέχθηκαν συνδυασμένα πυρά και μέτρησαν αρκετούς νεκρούς. Τότε ανέλαβε δουλειά η αεροπορία για να εξουδετερώσει τα πολυβολεία. Οι Εγγλέζοι άφησαν 25 νεκρούς. Τους έθαψε με πρωτοβουλία της η κοινότητα και μεταπολεμικά μεταφέρθηκαν τα οστά τους στο Συμμαχικό Νεκροταφείο.
Οι βιντεοσκοπημένες διηγήσεις διαφόρων ηλικιωμένων συμπολιτών – ήταν τότε παιδιά 10-15 χρονών- έριξε φως σε όλες τις στιγμές αυτής της μάχης και ιδιαίτερα την γενναιότητα των συμμάχων. (Η καθυστέρηση που πέτυχαν γλύτωσε σημαντικό αριθμό Βρετανών από την αιχμαλωσία.)
Γέννησε και μερικές απορίες:
Α) Η μαρτυρία ότι έφθασαν πρώτοι Ιταλοί Βερσαλιέροι (κοκορόφτεροι) στο Νάυπλιο, μάλλον είναι μπέρδεμα… εγκαταστάθηκαν μετά από ένα μήνα περίπου αφού τους χρησιμοποίησαν οι Γερμανοί ως στράτευμα κατοχής.
Β) Η εγκατάλειψη και όχι η καταστροφή των αυτοκινήτων, μηχανών κλπ. από τους Εγγλέζους ήταν λανθασμένη και ανεξήγητη (εκτός και εάν περίμεναν να τα πλιατσικολογήσουν οι Έλληνες)
Γ) Δεν έγινε συστηματική απόκρυψη οπλισμού … ίσως να μην ήθελαν από τότε την Εθνική Αντίσταση.
Δ) Σε καμία από τις μαρτυρίες δεν φάνηκε η παραμικρή συμμετοχή Ελληνικών αρχών (Νομαρχία ή Χωροφυλακή). Τόσο πολύ είχαν διαλυθεί;
Για φωτογραφία, από τις “Παλαιές φωτογραφίες του Ναυπλίου” βάζω την σκηνή που δείχνει τους Εγγλέζους στην οδό Ασκληπιού, στο Ναύπλιο, να κατευθύνονται προς την Ασίνη.
Η διερεύνηση των γεγονότων του Απριλίου 1941 ξεκίνησε από τον μακαρίτη το δάσκαλο Γιάννη Κοτίτσα, συνεχίστηκε από τον Γιώργο Ταραβίρα και τους φίλους του (στο youtube πατήστε Nauplia 1941), συνεχίστηκε από την Αρχαιολογία στο Καστράκι και τώρα από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Καστράκι.
ΑΠΟΜΕΝΕΙ ΝΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΘΕΙ ΚΑΙ Ο ΔΗΜΟΣ:
ΕΙΝΑΙ ΔΥΣΚΟΛΟ ΝΑ ΔΩΣΟΥΜΕ ΣΕ ΕΝΑ ΔΡΟΜΟ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΚΥΠΡΙΟΥ ΠΑΛΗΚΑΡΙΟΎ ΠΟΥ ΕΊΧΕ ΤΟ ΠΟΛΥΒΟΛΟ ΣΤΟΥ ΤΣΕΛΟΥ ΚΑΙ ΕΜΠΟΔΙΣΕ ΜΕ ΤΙΣ ΡΙΠΕΣ ΤΟΥ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ;
(Τόλης Κοΐνης)