«Η αχαριστία είναι ανέκαθεν σημάδι αδυναμίας. Δεν γνώρισα ποτέ πραγματικά ικανούς άνδρες που να ήταν αχάριστοι». Johann Wolfgang von Goethe
Υπάρχουν πολλοί αφορισμοί για την αχαριστία, αλλά για μένα τα λόγια του Goethe είναι σκληρή μαχαιριά για τον αχάριστο, γιατί πραγματικά αναδεικνύει τη μικρότητά του.
Οι μνήμες είναι πολύ δυνατές. Κι επειδή «η μνήμη –όχι το αίμα– είναι ο μεγάλος κρίκος που εξασφαλίζει την ενότητα και τη συνέχεια», όπως είπε ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, γι’ αυτό αξίζει να θυμηθούμε τα γεγονότα. Βρισκόμουν στο γραφείο του υπουργού Εθνικής Οικονομίας Στέφανου Μάνου, εκείνο το μοιραίο μεσημέρι της 9ης Σεπτεμβρίου 1993, όταν του τηλεφώνησε ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης να τον ενημερώσει για την πτώση της Κυβέρνησής του, λόγω της απώλειας της δεδηλωμένης. Κλείνοντας το τηλέφωνο ο Στέφανος μου είπε: «και το όνομα αυτού Γεώργιος Συμπιλίδης». Ενας άγνωστος βουλευτής του Κιλκίς με ελάχιστο κοινοβουλευτικό έργο, ανεξαρτητοποιήθηκε προκειμένου να πέσει η Κυβέρνηση. Με την πράξη αυτή ολοκληρώθηκε ο κύκλος που ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1992 με την αποπομπή του Αντώνη Σαμαρά από την Κυβέρνηση Μητσοτάκη και την ίδρυση από τον ίδιο της Πολιτικής Ανοιξης τον Ιούνιο του 1993. Εχουν λεχθεί πολλά για τα κίνητρα που οδήγησαν στην πτώση της Κυβέρνησης Μητσοτάκη, αλλά τίποτα δεν έχει επιβεβαιωθεί και έτσι θα περιοριστώ μόνο σε επιβεβαιωμένα γεγονότα.
Η περιπλάνηση του Αντώνη Σαμαρά και της Πολιτικής Ανοιξης μετά το 1993 και μέχρι την επανένταξή του στη Νέα Δημοκρατία, είναι η απόλυτη επιβεβαίωση της περίφημης ρήσης του Ευάγγελου Αβέρωφ: «Οποιος βγαίνει από το μαντρί τον τρώνε οι λύκοι». Η ιστορία όμως είναι πολύ διδακτική. Στις Βουλευτικές εκλογές η Πολιτική Ανοιξη σημείωσε τα ακόλουθα ποσοστά: 1993 – 4,9%, 1996 – 2,9%, 2000 και 2004 στήριξε τη Ν.Δ. Στις Ευρωεκλογές πήγε καλύτερα, αλλά και πάλι ξεφούσκωσε: 1994 – 8,6% και 1999 – 2,3%.
Μπροστά στο σχεδόν βέβαιο ενδεχόμενο της απόλυτης πολιτικής εξαφάνισής του, ο Αντώνης Σαμαράς επεδίωξε και πέτυχε την επανένταξή του (το 2004 μετά τις Εκλογές και πριν από τις Ευρωεκλογές) στην παράταξη που έριξε.
Φτάνουμε αισίως στο τέλος του 2009, όπου η Ν.Δ. κατατροπώνεται από το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου και ακολουθεί η άμεση παραίτηση του Κώστα Καραμανλή από την αρχηγία του κόμματος. Ετσι στις 29 Νοεμβρίου 2009, ο Αντώνης Σαμαράς εκλέγεται πρόεδρος της Ν.Δ. και από τότε αρχίζουν τα προβλήματα της παράταξης, αλλά κυριότερα της χώρας.
Στην αρχή υποστηρίζει λανθασμένα ότι το ΠΑΣΟΚ φουσκώνει σκόπιμα το έλλειμμα του 2009 και έτσι σπέρνει τον σπόρο της αμφιβολίας στον πολύ κόσμο. Η θέση του αρχηγού κουβαλάει το βάρος μιας ολόκληρης παράταξης. Ο κόσμος πείθεται. Ακόμα τραβιέται για το θέμα ο Ανδρέας Γεωργίου που ανέλαβε πολύ αργότερα. Μην παραξενεύεστε. Πολύ πρόσφατα (Σεπτέμβριος 2017), ο Νικήτας Κακλαμάνης, ο οποίος διετέλεσε πρωτοπαλίκαρο του Σαμαρά στην Πολιτική Ανοιξη, έκανε την ακόλουθη δήλωση για το θέμα: «…Παρά τις αφόρητες πιέσεις και τις απαράδεκτες παρεμβάσεις των δανειστών υπέρ του Γεωργίου, οι Ελληνες δικαστές παρέμειναν όρθιοι και πιστοί στον όρκο και στο καθήκον τους. Ο δρόμος ακόμη είναι μακρύς, αλλά η στιγμή που ο ελληνικός λαός θα μάθει “πώς και γιατί μπήκαμε στα μνημόνια” σίγουρα θα έρθει…».
Αξίζει να ξαναδιαβάσετε την τελευταία πρόταση. Με τέτοια «δεξιά» μυαλά δεν είναι τυχαίο που ο κόσμος πίστεψε τον «αριστερό» Τσίπρα. Στο κάτω κάτω, τι διαφορετικό έλεγε αυτός; Ακριβώς τα ίδια.
Ετσι φτάσαμε στη μοιραία εκείνη ημέρα όπου ο Σαμαράς κατάφερε να διχάσει τον Ελληνικό λαό. Ηταν η 8η Μαΐου 2010, όταν ψηφίστηκε στη Βουλή το Πρώτο Μνημόνιο. Υπέρ ψήφισαν 172 από ΠΑΣΟΚ, ΛΑΟΣ και η Ντόρα Μπακογιάννη. Ο Σαμαράς διέγραψε αμέσως την Ντόρα και ο Παπανδρέου διέγραψε 3 που ψήφισαν παρών.
Ετσι η χώρα χωρίστηκε σε «μνημονιακούς» και «αντιμνημονιακούς». Αλλες τρεις χώρες (Ιρλανδία, Πορτογαλία και Κύπρος) υποχρεώθηκαν να υπογράψουν Μνημόνια, αλλά σε καμία άλλη χώρα δεν έγιναν αυτά που έγιναν στην Ελλάδα.
Οταν μια ισχυρή παράταξη όπως η Ν.Δ. ισχυρίζεται ότι το Μνημόνιο δεν είναι απαραίτητο, τότε ο κόσμος πείθεται και αυτό είναι το μεγάλο λάθος που κράτησε τη χώρα για 10 χρόνια στα Μνημόνια, ενώ όλοι οι άλλοι βγήκαν σε ελάχιστα χρόνια. Αλλά τι είναι τα Μνημόνια; Ακόμα και σήμερα συναντώ πολλούς που ισχυρίζονται ότι δεν ήταν απαραίτητα. Τόσο βαθιά έχει ριζώσει αυτή η λανθασμένη αντίληψη. Οταν δεν μπορείς να δανειστείς από τις αγορές, γιατί οι αγορές δεν εμπιστεύονται ότι θα είσαι σε θέση να ξεπληρώσεις το χρέος, τότε καταλήγεις στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και στην Ευρωπαϊκή Ενωση, οι οποίοι σου δίνουν μεν χρήματα για να καλύψεις τις ανάγκες σου, αλλά επιβάλλουν τους όρους τους προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι κάποια στιγμή θα ξαναπάρουν πίσω τα λεφτά των δικών τους φορολογουμένων. Ετσι απλά.
Εναλλακτική λύση δεν υπάρχει, διότι η μοναδική άλλη λύση είναι η πτώχευση της χώρας με ασύλληπτες συνέπειες για τον πολύ κόσμο που μακάρι να μην τις ζήσουμε.
Τα υπόλοιπα είναι γνωστά. Είχαμε το Ζάππειο 1 και Ζάππειο 2, όπου ο Σαμαράς παρουσίαζε εναλλακτικές προτάσεις και ισχυριζόταν ότι ο ίδιος δεν πρόκειται να υπογράψει ποτέ Μνημόνιο. Οταν πλέον υποχρεώθηκε να υπογράψει και αυτός ένα ακόμα Μνημόνιο, τότε ουσιαστικά άνοιγε τον δρόμο στον Σύριζα. Αυτή είναι η τιμωρία.
Οταν για χρόνια προσπαθείς να πείσεις τον κόσμο ότι το Μνημόνιο δεν ήταν απαραίτητο και στη συνέχεια υπογράφεις ένα νέο, ταυτόχρονα υπογράφεις και την καταδίκη σου και διασπάς την παράταξη. Ο Καμμένος με 20 βουλευτές φεύγει και ιδρύει τους Αν.Ελ. Ηταν νομοτελειακό ότι ο κόσμος θα έδινε στον Τσίπρα μια ευκαιρία, γιατί ο Τσίπρας δεν διαχειρίστηκε ποτέ στο παρελθόν την εξουσία και έτσι μπορούσε να ισχυρίζεται ότι «αυτός θα βαράει τα νταούλια και οι αγορές θα χορεύουν». Υπάρχει όμως και ένα στοιχείο poetic justice. Ο Τσίπρας κατέκτησε την εξουσία γιατί θεωρήθηκε αμέτοχος και άφθαρτος, ακριβώς για τον ίδιο λόγο που ο Σαμαράς εκλέχθηκε αρχηγός της Ν.Δ. γιατί θεωρήθηκε αμέτοχος από τις προηγούμενες καταστροφικές κυβερνήσεις.
Το 2014 ήταν η απόλυτη καταστροφή για τη Ν.Δ. Ολες οι επιλογές του Σαμαρά έστρωναν τον δρόμο του Τσίπρα. Θυμηθείτε τις Αυτοδιοικητικές Εκλογές. Αντί να στηρίξει τον Σγουρό ουσιαστικά έδωσε τη νίκη στη Δούρου γιατί οι ψηφοφόροι μοιράστηκαν μεταξύ Σγουρού και Κουμουτσάκου. Μετά δε τις Ευρωεκλογές 2014 με τον ανασχηματισμό επέλεξε τους πλέον λαϊκιστές οι οποίοι με τις δηλώσεις και τις πράξεις τους το μόνο που πετύχαιναν ήταν να ενισχύουν τον Σύριζα. Το αποτέλεσμα καταστροφικό. Ενώ στις Ευρωεκλογές 2014 η διαφορά μεταξύ Σύριζα και Ν.Δ. ήταν διαχειρίσιμη 3,9%, στις Εκλογές του Ιανουαρίου 2015 έγινε 8,5%. Παρά τη συντριπτική ήττα ο Αντώνης Σαμαράς δεν παραιτήθηκε, αλλά έπρεπε να χάσει πανηγυρικά και το Δημοψήφισμα για να παραιτηθεί. Αλλά και στην περίπτωση του Δημοψηφίσματος έκανε λάθος επιλογή. Αντί η Ν.Δ. να μην κατέβει στο Δημοψήφισμα ώστε να είναι αυτόματα άκυρο το αποτέλεσμα (για να είναι έγκυρο απαιτείται συμμετοχή τουλάχιστον το 40% των ψηφοφόρων), είχε τη λανθασμένη εκτίμηση ότι θα κέρδιζε. Μάταια πολλοί αξιόλογοι άνθρωποι προσπάθησαν να τον πείσουν να μην κατέβει. Αυτός είχε τους γνωστούς αυλοκόλακες που τον είχαν πείσει ότι θα κερδίσει.
Ο Αντώνης Σαμαράς έχει μόνο μια θλιβερή πρωτιά. Επί των ημερών του η Ν.Δ. (είτε σαν πρώτο είτε σαν δεύτερο κόμμα) κατέγραψε τα χειρότερα ποσοστά της από την ίδρυσή της: Μάιος 2012 – 18,9%, Ιούνιος 2012 – 29,7% και Ιανουάριος 2015 – 27,8%.
Αν φτάσατε στο σημείο αυτό και διερωτάστε γιατί έγραψα το σημερινό άρθρο, σας χρωστάω μια εξήγηση. Στην επαγγελματική μου δραστηριότητα έμαθα ότι μια ομάδα που τρώγεται δεν πάει πουθενά. Το ίδιο πιστεύω ότι πρέπει να συμβαίνει και στη Ν.Δ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατάφερε μια περιφανή νίκη με 39,9%. Οποιαδήποτε εσωτερική υπονόμευση πρέπει να είναι κατακριτέα.
Η απουσία στην ψηφοφορία για την εκλογή της Προέδρου της Δημοκρατίας έχει το ευεργέτημα της αμφιβολίας. Η απουσία στην ψήφιση της τροπολογίας για το ποδόσφαιρο δεν έχει καμία δικαιολογία, η δε εξήγηση των «κύκλων» έχει ενοχλήσει πολλούς και είναι δείγμα αχαριστίας προς την παράταξη που τον συγχώρεσε και τον τίμησε.
* Ο κ. Ανδρέας Δρυμιώτης είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.