Οι δρόμοι της πόλης μας γέμισαν αυτοσχέδια γλέντια… λοκάντες, πανδοχεία, καφενέδες, ταβερνεία… Άντρες που έψηναν αρνιά και χόρευαν … χαρτζηλικώνοτας γενναιόδωρα τους μουζικάντες… Ήταν Πάσχα… εκείνη την χρονιά έπεσε 29 Μαρτίου με το παλιό ημερολόγιο που ίσχυε τότε.
Τα λεφτά τρωγόντουσαν με ευκολία… γιατί ήταν δανεικά… Ήταν η μοιρασιά από το πρώτο Εγγλέζικο δάνειο που πήραμε… Τα παλικάρια, οι περισσότεροι, μιλούσαν με χαρακτηριστική ρουμελιώτικη ή Ηπειρώτικη προφορά… Είχαν καταφθάσει στον Μωριά για να πολεμήσουν τους «αντάρτες»…
«Αντάρτες» κατά την επικρατούσα τότε ορολογία ήταν οι οπαδοί της συμμαχίας του Κολοκοτρώνη με τους κοτζαμπάσηδες της Βόρειας Πελοποννήοσυ… Απέναντί τους στεκόταν το «Γκουβέρνο», η νόμιμη Διοίκηση του Έθνους μια συμμαχία από Καραβοκύρηδες, Κοτζαμπάσηδες όλων των άλλων περιοχών, Φαναριώτες και κληρικούς (εξαίρεση ο Π.Π. Γερμανός που είχε πάει με τους άλλους)… μαζί τους και τα δυο άρτι οργανωθέντα τότε κόμματα το Αγγλόφιλο του Μαυροκορδάτου και το Γαλλόφιλο των Κωλέττη – Παπαφλέσσα. Επικεφαλής ένας άβουλος καραβοκύρης από την Ύδρα, ο Γεώργιος Κουντουριώτης, φερέφωνο του αδελφού του Λάζαρου και του γαμπρού του Ορλάνδου.
Το Γκουβέρνο είχε εισπράξει με χίλια ζόρια το πρώτο δάνειο από την Αγγλία και μοίραζε χρήμα στους καπεταναίους… αυτοί κατά το σύνηθες δήλωναν εκατό στρατιώτες – αν και είχαν μόνο εξήντα…
Την ίδια στιγμή στην άλλη άκρη της Πελοποννήσου (Μεθώνη, Κορώνη) είχαν αποβιβαστεί περί τις 17.000 στρατιώτες Αιγύπτιοι, με αξιωματικούς Γάλλους (μισθοφόρους και εξωμότες), του Ιμπραήμ Πασά. Το Γκουβέρνο αντί να οχυρώσει την Πύλο και να καθηλώσει τους εχθρούς στη Μεσσηνία, καθόταν στο Ναύπλιο και σχεδίαζε πως θα συνεχίσει την πολιορκία της Πάτρας και της Ναυπάκτου και πώς θα πάρει δεύτερο δάνειο (!!!) υποθηκεύοντας Τούρκικα κτήματα της Ηπείρου και Θεσσαλίας (που δεν είχαν ακόμα ελευθερωθεί).
Ξέσπασε φαγωμάρα. Ποιον θα διόριζαν Αρχιστράτηγο!!! Επειδή στην ίντριγκα και την κομπίνα έχουμε μεγάλη εθνική παράδοση… Ανέθεσαν την αρχηγία στον ίδιο τον Πρόεδρο της Κυβερνήσεως και την υπαρχηγία στον Μαυροκορδάτο… δηλαδή σε δύο άσχετους με τον στρατό. Έτσι το Γαλλικό κόμμα έμενε ανενόχλητο στα σοκάκια της πρωτεύουσας να ελέγχει την κατάσταση.
Η συνέχεια ήταν καταπληκτική. Υποστήκαμε ταπεινωτικές ήττες στο Κρεμμύδι και το Νιόκαστρο… Χίλιοι ξεκίναγαν να πάνε στον πόλεμο, διακόσιοι έφθαναν … Ο λαός της Πελοποννήσου έβλεπε την Κυβέρνηση να είναι το ίδιο επικίνδυνη με τους εισβολείς και στεκόταν αδιάφορος στα καμώματα του Μαυροκορδάτου. Ο Κουντουριώτης γύρισε στο Ναύπλιο… σε λίγες ημέρες έδινε αμνηστία στους αντάρτες και παραδεχόταν ντε φάκτο ότι ήταν ξοφλημένος.
Πάντως τόσο χαρούμενο Πάσχα το Ναύπλιο δεν ξαναπέρασε.
ΥΓ. Η χαλκογραφία του Κρεζάισεν δείχνει με τον πιο εύγλωττο τρόπο την κατάσταση στην πόλη μας δυο χρόνια μετά… Στην θέση των παλικαριών που γλεντούσαν το Πάσχα του 1825 είχαν έρθει χιλιάδες πρόσφυγες από όλα τα μέρη της Ελλάδας.
(Τόλης Κοΐνης)