Σε τρεις κατηγορίες έργων κατατάσσει το master plan τα έργα για την απολιγνιτοποίηση σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη: Τα βραχυπρόθεσμα, τα μεσοπρόθεσμα και τα μακροπρόθεσμα. Αυτά όσον αφορά στο μεταβατικό στάδιο της περιόδου 2020-2021, προτού δηλαδή ενεργοποιηθεί το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Η χρηματοδότηση των έργων θα γίνει κυρίως από το τρέχον ΕΣΠΑ.
Στα παραπάνω που αφορούν προς το παρόν το περίγραμμα και την δομή του mega -εγχειρήματος κατέληξε σύμφωνα με τις πληροφορίες του “Energypress” η τηλεδιάσκεψη της συντονιστικής επιτροπής για την Δίκαιη Μετάβαση, υπό τον Κ.Μουσουρούλη. Στην ουσία πρόκειται για μια καταρχήν συμφωνία τόσο για την αρχιτεκτονική που θα έχει το master plan της απολιγνιτοποίησης σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη, όσο και για την χρηματοδότηση της μεταβατικής φάσης, αυτής δηλαδή που αφορά την φετινή και την επόμενη χρονιά.
Στη συνεδρίαση συμμετείχαν οι Γενικοί Γραμματείς Ενέργειας & Φυσικών Πόρων Αλεξάνδρα Σδούκου, ΕΣΠΑ Δημήτρης Σκάλκος, Οικονομικής Πολιτικής Χρήστος Τριαντόπουλος, οι Περιφερειάρχες Κεντρικής Μακεδονίας Γιώργος Κασαπίδης και Πελοποννήσου Παναγιώτης Νίκας και ο διοικητής του ΟΑΕΔ Σπύρος Πρωτοψάλτης. Το master plan κατατάσσει σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, τις δράσεις σε τρεις κατηγορίες :
- Τις βραχυπρόθεσμες
- Τις μεσοπρόθεσμες
- Τις μακροπρόθεσμες
Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι κατά την περίοδο 2020-2021, θα τρέξουν βραχυπρόθεσμα projects, δηλαδή ώριμα έργα, τα οποία και θα πρέπει να εντοπίσει η επιτροπή σε συνεννόηση με τα αρμόδια υπουργεία, μόλις ξεπαγώσει η οικονομία. Η δομή του όλου εγχειρήματος και στις τρεις φάσεις θα είναι τύπου ΕΣΠΑ, δηλαδή θα διατρέχει πολλά υπουργεία, πολλά Ταμεία, και πολλούς τομείς. Εκτός από τους άξονες προτεραιότητας, σε αυτή την φάση επιχειρείται επίσης να διαμορφωθεί το πλέγμα πάνω στο οποίο θα “κουμπώσουν” οι χρήσεις γης των υπό απολιγνιτοποίηση περιοχών, χωρίς ωστόσο αυτές να έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί.
Στο ερώτημα κατά πόσο η τρέχουσα κρίση επηρεάζει το σχεδιασμό η απάντηση ανθρώπων που γνωρίζουν το αντικείμενο είναι αρνητική. Εξηγούν ότι δεν υπάρχει χρονική απόκλιση, το project “απολιγνιτοποίηση” συνεχίζεται κανονικά χωρίς καμία έκπτωση σε σχέση με το αρχικό πλάνο και με γνώμονα τα χρονοδιαγραμματα του ΕΣΠΑ και σε συνεργασία με τα υπουργεία.
Τα κοινοτικά κονδύλια
Σε κάθε ωστόσο περίπτωση είναι προφανές ότι η “τράπουλα” του νέου ΕΣΠΑ, το πως δηλαδή θα μοιραστούν τα κοινοτικά κονδύλια θα ξαναμοιρασθεί λόγω κορονοϊού. Η πανδημία επιφέρει ανατροπές για το τρέχον έτος, καθώς το σύνολο των πόρων που είχαν προϋπολογισθεί για το 2020 θα κατευθυνθούν σε παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης στην οικονομία. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι δεν είναι ακόμη σαφή τα κονδύλια του ΕΣΠΑ που θα διατεθούν για την απολιγνιτοποίηση από την στιγμή που ο φετινός προγραμματισμός για νέες δράσεις ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, μάλλον ακυρώνεται με τη μορφή που έως τώρα ξέραμε, ενώ και σε περιφερειακό επίπεδο “παγώνουν” αρκετά από τα έργα που είχαν σχεδιαστεί.
Σημειωτέον ότι σύμφωνα με τον προ κρίσης σχεδιασμό, τα κονδύλια που θα διατίθεντο από το νέο ΕΣΠΑ για το project της απολιγνιτοποίησης θα ανέρχονταν στα 600 εκατ ευρώ, δηλαδή θα ήταν διπλάσια των 300 εκατ ευρώ που επρόκειτο να πάρει η χώρα από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης. Αθροίζοντας σε αυτά τα 900 εκατ ευρώ και την εθνική συμμετοχή, που τότε υπολογίζονταν σε περίπου 150 εκατ ευρώ, δημιουργούνταν ένας συνολικός “κουμπαράς” άνω του 1 δισ ευρώ. Ενα ποσό, ίσο περίπου με το 30% επί των συνολικών κεφαλαίων, ύψους 3,5 δισ ευρώ που δικαιούται η Ελλάδα (από το InvestEU, το διάδοχο του Ταμείου Γιούνκερ συν δάνεια από την ΕΤΕπ), προκειμένου να ξεκινήσουν τα έργα για την μεταλιγνιτική περίοδο.