Η κοινότητα Κοσμά Αρκαδίας και Γεράκι Ηλείας αναγνωρίστηκαν ως μαρτυρικά χωριά

Αναγνωρίστηκαν εννιά «μαρτυρικά χωριά» σε όλη τη χώρα σύμφωνα με Προεδρικό Διάταγμα του υπουργείου Εσωτερικών. Μεταξύ αυτών η κοινότητα Κοσμά του δήμου Νότιας Κυνουρίας και η Κοινότητα Γερακίου Αμαλιάδας. 

Η αναγνώριση έγινε μετά από πρόταση της ειδικής Επιτροπής που έχει συσταθεί στο υπουργείο Εσωτερικών, βάση της παρ.5 του αρ.18 του Ν..2503/1997, για το χαρακτηρισμό των πόλεων και των χωριών εκείνων που έχουν υποστεί μεγάλες καταστροφές σε ανθρώπινες ζωές και σε υλικές ζημιές κατά την αντίσταση εναντίον των δυνάμεων κατοχής 1941-1944, ως “μαρτυρικών πόλεων” και “μαρτυρικών χωριών”.

Η πυρπόληση του Κοσμά

Ο Κοσμάς πυρπολήθηκε και καταστράφηκε ολοκληρωτικά στις 29-30 Ιανουαρίου 1944. Τότε οι Γερμανοί κατακτητές μαζί με τους συνεργάτες τους από τα Τάγματα Ασφαλείας της Λακωνίας αποφάσισαν να τιμωρήσουν τους Κοσμίτες για τη συμβολή τους στην εθνική Αντίσταση κατά των κατακτητών. Πάνω στο βουνό του Πάρνωνα, σ’ αυτό το χωριό που συνταιριάζονται μέσα του χωρίς αναλογίες η ομορφιά της ελληνικής φύσης, ο ελεύθερος ανθρώπινος στοχασμός, η δύναμη της φυλής μας, η λεβεντιά, οι προσπάθειες κι οι αγώνες των Ελλήνων  για την ελευθερία και την ανεξαρτησία του Έθνους μας γράφτηκε άλλη μία «μαύρη σελίδα» που βαραίνει τη συνείδηση των γερμανών και των συνεργατών τους. Απ’ τα 505 σπίτια του χωριού κάηκαν τα 498.

Εκτελέσεις στο Γεράκι Αμαλιάδας

Στο Γεράκι Αμαλιάδας την 30η Ιουλίου 1943 τα Γερμανικά Στρατεύματα Κατοχής εκτέλεσαν τον τότε Προέδρο της Κοινότητος Χαράλαμπο Γιαννακόπουλο και Δάσκαλο του χωριού Δημήτριο Τσάμη. Οι δύο ήρωες  πορεύτηκαν στον τόπο εκτέλεσης με θάρρος και ζητωκραυγάζοντας «Ζήτω η Ελλάς», επιλέγοντας συνειδητά τον θάνατο για την σωτηρία των 93 συγκρατουμένων συγχωριανών τους από το εκτελεστικό απόσπασμα των Γερμανών, πράγμα το οποίο πέτυχαν.