Ο κόσμος αντιμετωπίζει μια ιστορικών διαστάσεων υγειονομική και οικονομική κρίση, με τη μεγαλύτερη αιμορραγία θέσεων εργασίας, από την εποχή της Μεγάλης Ύφεσης του ‘30, με πλεόνασμα πολυμερών προκλήσεων κι έλλειμμα αντίστοιχων απαντήσεων. Στην Ελλάδα, ο πρόσφατος καταστροφικός «Ιανός» είχε παρελθόν και δυστυχώς θα έχει ακόμη πιο σκληρό μέλλον. Η κάποτε προβλεπόμενη μελλοντική Κλιματική Αλλαγή, είναι πλέον μια υπαρκτή και δραματικά παρούσα Κλιματική Κρίση, με τραγικές συνέπειες.
Από τα €750 δις που θα δανειστεί από τις αγορές η Ε.Ε., με κατανομή 30% σε Πράσινες και 20% σε Ψηφιακές δράσεις, αναλογούν σχεδόν €32δις στην Ελλάδα. Σ αυτά προστίθενται €40δις από τα διαρθρωτικά ταμεία, €15δις προς απορρόφηση από το τρέχον ΕΣΠΑ, καθώς και πάνω από άλλα περίπου €30δις, που θα είναι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, λόγω εκτεταμένης (ελπίζω) αξιοποίησης των ΣΔΙΤ. Συνολικά, τα επόμενα 7-8 χρόνια, η Ελλάδα πρέπει να σχεδιάσει, εγκρίνει, προκηρύξει και υλοποιήσει, Κλιματικές, Ψηφιακές και Κοινωνικές δράσεις, συνολικού προϋπολογισμού περίπου €115δις, δηλ. €13-14δις κάθε έτος, όταν σήμερα οριακά διαχειρίζεται περίπου €3-4δις κάθε έτος.
Για να τα καταφέρουμε, το σημερινό καθεστώς πρέπει να αντικατασταθεί από μια επαναστατική Μεγάλη Ανατροπή τόσο στο εθνικό Software (μεταρρυθμίσεις στη λειτουργία του δημοσίου και των αγορών), όσο και το εθνικό Hardware (έργα υποδομής σε ενέργεια, ψηφιακό μετασχηματισμό, συγκοινωνιακά, αντιπλημμυρικά, διαχείριση αποβλήτων, κ.α.).
Έχουμε την ιστορική ευκαιρία, το παραγωγικό υπόδειγμα της χώρας, από εξαρτημένο και εισαγωγικό, να μετασχηματιστεί σε αυτόνομο κι εξαγωγικό. Με αποκεντρωμένες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας στο 65% του ηλεκτρισμού και ενεργειακή αναβάθμιση 120.000 κατοικιών το χρόνο, με ετήσια εξοικονόμηση €300-400 σε κάθε νοικοκυριό, για αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. Για αύξηση του μέσου αγροτικού εισοδήματος από €190/στρέμμα, σε πάνω από €500/στρέμμα, με αξιοποίηση της Ευφυούς Γεωργίας, όπως η Ολλανδία (€1700/στρ) και το Ισραήλ (€1290/στρ). Με νέες συγκοινωνιακές υποδομές που καθιστούν τη χώρα διαμετακομιστικό κέντρο της ευρύτερης γειτονιάς μας. Με Έξυπνες Πόλεις, ψηφιακά και πολεοδομικά οργανωμένες, ελκυστικές στον κάτοικο και τον επισκέπτη, με λογοδοσία της αυτοδιοίκησης.
Με δημιουργία πολλών θέσεων εργασίας.
Με Περιβαλλοντική και Ψηφιακή Δικαιοσύνη και Δημοκρατία.
Δεν αρκούν όμως πλέον τα φιλόδοξα σχέδια, που η Ελλάδα και όλες οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ετοιμάζουν. Τα πάντα θα κριθούν από τη διαχειριστική αποτελεσματικότητα. Για να πετύχουμε απορροφητικότητα €13-14δις/χρόνο, απαιτείται να ανατραπούν άμεσα, με το όποιο πολιτικό κόστος, τα πάντα. Ενδεικτικά σημειώνω:
- Αξιοποιείται η εμπειρία προετοιμασίας των Ολυμπιακών Αγώνων.
- Εκχωρούνται στην Αυτοδιοίκηση όλες οι εκτελεστικές αρμοδιότητες και το δημόσιο μετατρέπεται σε ProjectManager, με δράσεις στρατηγικού σχεδιασμού, εποπτείας, συντονισμού.
- Ενσωματώνεται οργανικά και οριζόντια σε όλες τις διαστάσεις του εθνικού Σχεδίου Ανασυγκρότησης, ο ιδιωτικός τομέας, μέσα από διαφανή και αξιοκρατικά Μητρώα Πιστοποιημένων Συνεργατών του δημοσίου, κατά το ανάλογο των τεχνικών συμβούλων, των ενεργειακών επιθεωρητών, των ελεγκτών δόμησης, κ.α.
- Ανατρέπεται το καθεστώς των τραγικών καθυστερήσεων στην απονομή δικαιοσύνης.
Θα τολμήσουμε τη μεγάλη ανατροπή;
* Άρθρο του καθηγητή Γιάννη Μανιάτη, πρώην υπουργού, στην εφημερίδα «Το Βήμα» (Κυριακή 27/9/2020)