Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τους νικητές της φετινής διαδικασίας των βραβείων REGIOSTARS Awards (Αστέρες της Συνοχής, σε ελεύθερη μετάφραση) που επιβραβεύουν τα καλύτερα έργα πολιτικής συνοχής σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο για πολλοστή φορά η Ελλάδα ήταν και πάλι απούσα, συνεχίζοντας έναν καταθλιπτικό σερί πολύχρονης απουσίας…
Για πρώτη φορά, η φετινή έκδοση της τελετής των βραβείων REGIOSTARS, που πραγματοποιήθηκε κατά την 18η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Περιφερειών και Πόλεων, ήταν πλήρως ψηφιακή. Έξι Ευρωπαίοι Επίτροποι φιλοξένησαν την εκδήλωση από απόσταση, παρουσιάζοντας τους νικητές κάθε κατηγορίας των βραβείων:
η Επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων, Elisa Ferreira
η Αντιπρόεδρος για τις αξίες και τη διαφάνεια, Věra Jourová
η Επίτροπος για την καινοτομία, την έρευνα, τον πολιτισμό, την εκπαίδευση και τη νεολαία Mariya Gabriel
ο Επίτροπος για θέσεις εργασίας και κοινωνικά δικαιώματα, Nicolas Schmit
ο Επίτροπος Οικονομίας, Paolo Gentiloni και
ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, Αλιείας και Ωκεανών Virginijus Sinkevičius
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο φετινός διαγωνισμός συγκέντρωσε τον υψηλότερο αριθμό αιτήσεων (206) και έναν μεγάλο αριθμό ψήφων (33.000) για την κατηγορία του «βραβείου κοινού», δηλαδή του project που συγκέντρωσε τις περισσότερες ψήφους σε διαδικτυακή διαδικασία που κράτησε σχεδόν 2 μήνες.
Φερέιρα: αυτά είναι τα αστέρια της πολιτικής συνοχής της ΕΕ
Η Επίτροπος Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων, Ελίζα Φερέιρα, σχολίασε:
«Θέλω να συγχαρώ θερμά τα καλύτερα σχέδια πολιτικής συνοχής της ΕΕ για το 2020. Οι δικαιούχοι του έργου είναι τα αστέρια της πολιτικής συνοχής της ΕΕ, διότι αυτοί κάνουν την αποστολή μας πραγματικότητα, δηλαδή ας πούμε, μια ΕΕ πιο δίκαιη και συνεκτική, διασφαλίζοντας τη σύγκλιση μεταξύ του βιοτικού επιπέδου και αυξάνοντας την ευημερία όλων. Τα βραβεία REGIOSTARS δείχνουν ότι μπορούμε να επιτύχουμε εξαιρετικά αποτελέσματα όταν η ΕΕ, τα κράτη μέλη, οι περιφέρειες και οι πόλεις συνεργάζονται για την καλύτερη χρήση και υλοποίηση κονδυλίων και έργων της ΕΕ.»
Απευθυνόμενη στους συμμετέχοντες, η Ελίζα Φερέιρα έκλεισε το μήνυμα της με ένα ωραίο και έξυπνο, αλλά ουσιαστικό, λογοπαίγνιο μεταξύ του ονόματος των βραβείων και της ονομασίας της υπηρεσίας που είναι υπεύθυνη (ΓΔ Περιφερειακής Πολιτικής – DG REGIO): «μπορεί εμείς να είμαστε REGIO αλλά εσείς είστε STARS». Και οι άλλοι επίτροποι όμως έδωσαν έμφαση όχι μόνο στους νικητές αλλά σε όλους τους φιναλίστ, ενώ τόνισαν ιδιαίτερα τη συμβολή των νέων, καθώς τα περισσότερα projects είτε αφορούσαν είτε ενέπλεκαν τους νέους – κάτι που αποτελεί βασικό στόχο της περιφερειακής πολιτικής της ΕΕ, ιδίως τα τελευταία χρόνια αλλά και κρίσιμο παράγοντα για το μέλλον της Πολιτικής Συνοχής.
Ποιοι βραβεύτηκαν
Για τη «Βιομηχανική μετάβαση για μια έξυπνη Ευρώπη» (1η κατηγορία) το βραβείο απονεμήθηκε στο «ESA BIC Portugal – Προώθηση της διαστημικής οικονομίας και του προγράμματος επώασης της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Διαστήματος», το οποίο προωθεί τις διαστημικές τεχνολογίες σε καινοτόμες λύσεις σε μη διαστημικές αγορές, πρωτοπόρος στην Ευρώπη δημιουργώντας περισσότερα από 11,5 εκατομμύρια ευρώ σε επενδύσεις και 100 θέσεις εργασίας υψηλής ειδίκευσης σε 30 καινοτόμες νεοσύστατες επιχειρήσεις
Για την «Κυκλική οικονομία για μια πράσινη Ευρώπη» (2η κατηγορία) ο νικητής ήταν το project «TAKE THE COOL FOOD CHALENGE – Πάρτε μια μπουκιά από την κλιματική αλλαγή κάνοντας μικρές αλλαγές στη διατροφή σας» για τη συμβολή της στη μείωση των εκπομπών άνθρακα ενθαρρύνοντας τους ανθρώπους να ακολουθήσουν μια υγιής δίαιτα.
Το βραβείο «Δεξιότητες & εκπαίδευση για μια ψηφιακή Ευρώπη» (3η κατηγορία) απονεμήθηκε στο «E-SCHOOLS, PILOT PROJECT – Δημιουργία συστήματος για την ανάπτυξη ψηφιακά ώριμων σχολείων», το οποίο βοήθησε το 10% των κροατικών σχολείων και περίπου 50.000 εκπαιδευτικούς και 500.000 μαθητές για μετάβαση σε ένα νέο επίπεδο εκπαίδευσης.
Το βραβείο «Συμμετοχή των πολιτών για συνεκτικές ευρωπαϊκές πόλεις» (4η κατηγορία) απονεμήθηκε στο «SHICC – Βιώσιμη στέγαση για πόλεις χωρίς αποκλεισμούς και συνεκτικές πόλεις» για την υποστήριξη δημοκρατικών οργανώσεων που αναπτύσσουν και διαχειρίζονται κατοικίες προσιτές σε άτομα με χαμηλό και μεσαίο εισόδημα – τη λεγόμενη κοινωνική κατοικία.
Η ειδική κατηγορία 2020 «Ενδυνάμωση των νέων για τη διασυνοριακή συνεργασία – 30 χρόνια Interreg» απονεμήθηκε στο «ENERGY @ SCHOOL: Ενεργειακή βελτιστοποίηση και αλλαγή συμπεριφοράς στα σχολεία της Κεντρικής Ευρώπης» για την ανάπτυξη ενός προγράμματος για την εκπαίδευση των μαθητών να γίνουν υπεύθυνοι για παρακολούθηση της κατανάλωσης ενέργειας στο σχολείο – που είχε και ένα αρκετά συγκινητικό βίντεο.
Τέλος, επιλογή του κοινού αποτέλεσε το project «Ο χρόνος είναι τώρα για αλλαγή» για τον αντίκτυπό του στη συνεργασία για τη χειραφέτηση των νέων διασυνοριακά.
Μπορείτε να δείτε τα βίντεο όλων των νικητών στην ειδική playlist του youtube που ετοίμασε η DG REGIO της Κομισιόν.
Τι είναι τα βραβεία REGIOSTARS
Τα βραβεία REGIOSTARS είναι τα βραβεία της Ευρώπης για έργα που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ και επιδεικνύουν αριστεία και νέες προσεγγίσεις στην περιφερειακή ανάπτυξη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε τα βραβεία το 2008. Με στόχο να εμπνεύσει άλλες περιοχές και διαχειριστές έργων σε ολόκληρη την Ευρώπη, τα συμμετέχοντα έργα βρίσκονται στο προσκήνιο των δραστηριοτήτων επικοινωνίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πέντε κατηγορίες και ένα βραβείο δημόσιας επιλογής είναι διαθέσιμα κάθε χρόνο.
Απούσα η Ελλάδα για μια ακόμη φορά
Δυστυχώς και φέτος η Ελλάδα ήταν απούσα από τα καλύτερα έργα Συνοχής της ΕΕ. Και αν η βράβευση δεν είναι αυτοσκοπός και πάντα μπορεί να υπάρχουν καλύτερα σχέδια σε μια περιοχή όπως η ΕΕ των 27 χωρών μελών, οι επιδόσεις της χώρας μας απογοητεύουν. Και αυτό γιατί και φέτος η Ελλάδα βρέθηκε χωρίς καν υποψηφιότητα στην λίστα των φιναλίστ, συνεχίζοντας ένα σχεδόν καταθλιπτικό σερί που μετρά ήδη 5 χρόνια. Οι ελάχιστες υποψηφιότητες που κατατίθενται είναι σταθερά λίγο πάνω από 100 και φέτος έφτασαν το ρεκόρ των 206.
Από αυτές επιλέγονται από 15 ως 25 που προκρίνονται για τελική κρίση και βράβευση. Σε αυτήν την ποιοτική λίστα των καλύτερων σχεδίων, η Ελλάδα είναι συστηματικά απούσα τα τελευταία χρόνια.
Δηλαδή μετράμε ήδη πέντε «χαμένα» χρόνια, καθώς η τελευταία ελληνική συμμετοχή ήταν το 2015 – και αυτή μάλιστα σε όχι αμιγώς ελληνικό αλλά σε διακρατικό project, με το σχήμα MILD HOME (για την ενεργειακή εξοικονόμηση και τον σχεδιασμό κατοικιών) που είχε 8 εταίρους από αντίστοιχες περιφέρειες σε 7 χώρες – μέλη
Τελευταία φορά που συμμετείχαμε στους φιναλίστ του διαγωνισμού ήταν το 2012 με το πρόγραμμα «Digi-lodge» (που έτρεξε την περίοδο 2009-2011, από το ΕΣΠΑ της Ψηφιακής Σύγκλισης, τότε), με το οποίο 1800 τουριστικές μονάδες και ξενοδοχεία εκσυγχρόνισαν την παρουσία τους στο διαδίκτυο (ιστοσελίδες και ηλεκτρονικά συστήματα κρατήσεων).
Δυστυχώς φαίνεται ότι η διαχρονική παθογένεια στην ελληνική διαχείριση του ΕΣΠΑ (αργή εκκίνηση, δραματική επιτάχυνση στο τέλος των προγραμματικών περιόδων, βαρύ διαχειριστικό – γραφειοκρατικό φορτίο), όπως έχει παραδεχθεί και ο αρμόδιος για το ΕΣΠΑ υφυπουργός Γιάννης Τσακίρης, όπως αναδείξαμε σε προηγούμενα αλλεπάλληλα ρεπορτάζ, κοστίζει και στην ποιότητα των projects και στο ενδιαφέρον για συμμετοχή σε πανευρωπαϊκούς διαγωνισμούς. Ακόμη οι αδυναμίες στην ωρίμανση των έργων αλλά και οι καθυστερήσεις, όπως πιθανόν και η απροθυμία και αδιαφορία των (δημοσιοϋπαλληλικής νοοτροπίας) αρχών διαχείρισης επίσης φαίνεται να συμβάλει στην έλλειψη ποιοτικών προτάσεων από ελληνικής πλευράς. Παράλληλα η ενεργός εμπλοκή πολιτικών στελεχών (σε κυβερνητικό και αυτοδιοικητικό επίπεδο) στον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων του ΕΣΠΑ οδηγεί στην έλλειψη ενδιαφέροντος προβολής αποτελεσμάτων «των άλλων» που προηγήθηκαν, μετά από κάθε πολιτική, κυβερνητική ή διοικητική αλλαγή. Μένει να δούμε αν και τις επόμενες χρονιές, τώρα που ολοκληρώνεται το τρέχον ΕΣΠΑ και ο καιρός συμπίπτει με ολόκληρη σχεδόν θητεία μιας κυβέρνησης αλλά και των αυτοδιοικητικών αρχών, θα δημιουργήσει συνθήκες για πιο ουσιαστική προσέγγιση μιας ευρωπαϊκής βράβευσης – και προβολής της χώρας.
