Προστατεύστε το Φράχθι

Να προστατευθεί το Σπήλαιο Φράγχθι, που παραμένει επί σειρά ετών αναξιοποίητο, ζητούν με ερώτησή τους στο υπουργό Πολιτισμού, οι βουλευτές του ΚΚΕ Νίκος Καραθανασόπουλος, Ελένη Γερασιμίδου και Νίκος Μωραϊτης.
Οι τρεις βουλευτές τονίζουν ότι «αποτέλεσμα της πολύχρονης αντιλαϊκής πολιτικής είναι και η καταστροφή αρχαιολογικών μνημείων και η σύλησή τους από αρχαιοκάπηλους. Χαρακτηριστικά, στο Σπήλαιο Φράγχθι, ένα από τα σημαντικότερα της Ευρώπης, οι καταστροφές είναι μεγάλες.
Η ανασκαφική έρευνα στο εσωτερικό του σπηλαίου βεβαιώνει τη χρήση του κατά την Ανώτερη Παλαιολιθική Εποχή (25.000 χρόνια πριν) και κατά τη Μεσολιθική και Νεολιθική εποχή.
Επισημαίνουν ότι, σύμφωνα με ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, ομάδα Ελλήνων και Ελβετών επιστημόνων πραγματοποίησε (16-209/7/2012) υποβρύχια έρευνα στον κόλπο της Κοιλάδας Αργολίδας, «η οποία θα συνεχιστεί και το 2013 για να αποκαλυφθεί ο βυθισμένος νεολιθικός οικισμός, που πιθανότατα βρίσκεται κοντά στο σπήλαιο Φράγχθι. Από τα ευρήματα που έχουν ανακαλυφθεί στο Σπήλαιο Φράγχθι, ελάχιστα φιλοξενούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ναυπλίου, ενώ τα περισσότερα μένουν αναξιοποίητα στις αποθήκες του. Η ανακαίνιση του παλιού δημοτικού σχολείου της Κοιλάδας και η αξιοποίησή του ως μουσείου για την ανάδειξη των αρχαιολογικών ευρημάτων -δώδεκα χρόνια από την έναρξη των εργασιών- δεν έχει ολοκληρωθεί λόγω έλλειψης χρηματοδότησης».
Οι βουλευτές ρωτούν τον υπουργό: Αν εξασφαλίστηκαν οι απαραίτητοι πόροι ώστε να ολοκληρωθούν οι έρευνες στο Σπήλαιο Φράγχθι, να κατασκευαστούν οι απαραίτητες υποδομές προστασίας και φύλαξής του, να αποκαλυφθεί ο βυθισμένος νεολιθικός οικισμός στον κόλπο της Κοιλάδας και να ανακαινισθεί το σχολείο της Κοιλάδας για να στεγάσει τα αρχαιολογικά ευρήματα.
 
Το σπήλαιο
 
Το σπήλαιο Φράγχθι, όπως αναφέρεται στην wikipedia είναι μία από τις σημαντικότερες προϊστορικές θέσεις του Ελληνικού χώρου. Πιθανόν πρώτο κατοικήθηκε από τον άνθρωπο του Νεάντερταλ, κατά την Μουστιαία περίοδο 40.000 χρόνια π.Χ., αλλά σίγουρα από τον Homo sapiens την περίοδο μετά από το 30.000 π.Χ. Μέχρι σήμερα έχουν διερευνηθεί μέσω των ανασκαφών 25.000 χρόνια και υπάρχουν ενδείξεις ότι το σπήλαιο κατοικούταν συνεχώς από το 20.000 μέχρι το 3.000 π.Χ. όπου και γκρεμίστηκε.
Την εποχή που οι πρώτοι κυνηγοί βρήκαν καταφύγιο στη σπηλιά το τοπίο ήταν διαφορετικό. Οι θάλασσες είχαν μαζευτεί αφήνοντας χώρο στην ξηρά. Η θάλασσα ήταν 6-8 χιλιόμετρα από τη σημερινή της θέση και μεγάλες πεδιάδες απλώνονταν μπροστά στην είσοδο του σπηλαίου. Σήμερα η είσοδος είναι 12,5 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και σε απόσταση 50 μέτρων. Τότε το σπήλαιο δέσποζε σε μια μεγάλη πεδιάδα που έφτανε μέχρι τιςΣπέτσες και την Σπετσοπούλα. Κατά την πρώιμη περίοδο κατοίκησης του βρέθηκαν υπολείμματα από ελάφια, βίσονες, αλεπούδες, άγριους γαϊδάρους, λαγούς και εργαλεία από πυριτόλιθο και σχιστόλιθο.
Ενώ το κλίμα βελτιωνόταν και πλούσια δάση γέμιζαν τον τόπο, οι κυνηγοί που το χρησιμοποιούν δεν ήταν περιστασιακοί κάτοικοι της σπηλιάς αλλά όλο και περισσότερο μόνιμοι. Το σπήλαιο φτάνει στην ακμή του στην Μέση Νεολιθική (5.000-4.500 π.Χ.) και την ύστερη νεολιθική που ακολουθεί για τα επόμενα 500 χρόνια. Αυτήν την περίοδο βρέθηκε οψιδιανός, ένα πέτρωμα που υπάρχει μόνο στην Μήλο 80 μίλια μακρυά και φέρνει μια αληθινή επανάσταση σχετικά με την αντίληψη για τις θαλάσσιες μεταφορές. Ο οψιδιανός εξορίζει τα προηγούμενα εργαλεία από σχιστόλιθο και δίνει την δυνατότητα να φτιαχτούν πολύ καλύτερα με μεγαλύτερη αντοχή. Μια απόπειρα που έγινε να επιβεβαιωθεί η θαλάσσια επικοινωνία Ερμιονίδας – Μήλου ήταν στις 14/06/87 όταν τετραμελές πλήρωμα πήγε από την Ερμιόνη στην Μήλο με πλοιάριο από πεύκα που είχε κατάρτι και πανί. Πήραν οψιδιανό και γύρισαν στην Ερμιόνη.
Αυτή τη περίοδο στην τροφή προστίθενται γιγάντια ψάρια, φακές που συλλέγονταν με δρεπάνι από πυριτόλιθο, θαλασσινά όστρακα και προς το τέλος της περιόδου διαπιστώθηκε καλλιέργεια της γης και οικόσιτα ζώα. Οι κάτοικοι δεν είναι πια συλλέκτες και κυνηγοί μόνο αλλά και παραγωγοί. Στην ακμή του, το 4.000 π.Χ., το σπήλαιο έφτασε τους 150 κατοίκους και ο οικισμός εξαπλώθηκε και έξω από την είσοδο. Εκεί που με το ανέβασμα της στάθμης είναι σήμερα η θάλασσα, βρέθηκαν κάποια οικήματα, άριστης ποιότητας εργαλεία οψιδιανού αλλά όχι ξύλινα σκεύη λόγω φυσικής φθοράς.
Όλα τα πήλινα θραύσματα που ανήκουν στην Νεολιθική εποχή είναι εσωτερικά μαύρα και εξωτερικά καφέ, δοχεία (κούπες) χωρίς βάσεις και χερούλια η κάποια διακοσμητικά με επίπεδα χείλη. Βρέθηκαν ακόμα γυναικεία ειδώλια (νεώτερης νεολιθικής εποχής) αγαλματίδια, χάντρες, κοσμήματα και κατεργασμένα όστρακα. Όλα τα ευρήματα είναι στο αρχαιολογικό μουσείο Ναυπλίου.
Όμως η πιο σημαντική ανακάλυψη θεωρείται ο σκελετός. Πρόκειται για τον αρχαιότερο πλήρη σκελετό στην Ελλάδα 10.000 – 8.000 χρόνια παλιό. Ήταν άντρας 25 χρονών με ύψος 1,56 που δέχτηκε ισχυρό χτύπημα στο κεφάλι. Πάνω από τον νεκρό είχαν μπει πέτρες αλλά δεν βρέθηκαν κοσμήματα η αφιερώματα. Είχε τα πόδια λυγισμένα και τα χέρια στο στήθος στην στάση του εμβρύου. Ήταν θαμμένος με το κεφάλι νότια και τα πόδια στον βορά. Βρέθηκαν ακόμα σκελετοί δυο παιδιών με αντίστροφο προσανατολισμό.
Οι ανασκαφές έχουν γίνει μόνο στον μπροστινό χώρο του σπηλαίου σε επιφάνεια 700 τ.μ. Το υπόλοιπο είναι καταπλακωμένο από την οροφή και ίσως κρύβει μοναδικές πληροφορίες. Τις ανασκαφές έχουν κάνει τα πανεπιστήμια της Ιντιάνα και της Πενσυλβάνια την περίοδο 1967-1976 με επικεφαλής καθηγητή τον Thomas Jacobsen.
Οι ραδιοχρονολογήσεις σε περισσότερα από πενήντα δείγματα από τα διάφορα στρώματα του σπηλαίου, καθορίζουν τις παρακάτω περίόδους κατοίκησης. Πρέπει να σημειωθεί ότι η χρονολόγηση αυτή των διαφόρων περιόδων ισχύει μόνο για το σπήλαιο και δεν μπορεί να εφαρμοστεί γενικά στον Ελληνικό χώρο ή τις περιφέρειές του. Όλες οι χρονολογίες είναι ραδιοχρονολογίες χωρίς διόρθωση.
Παλαιολιθική περίοδος: 20000 π.Χ. – 8300 π.Χ.
Μεσολιθική περίοδος: 8300 π.Χ. – 6000 π.Χ.
Νεολιθική περίοδος: 6000 π.Χ. – 3000 π.Χ.
Αρχαιότερη νεολιθική περίοδος: 6000 π.Χ. – 5000 π.Χ.
Μέση νεολιθική περίοδος: 5000 π.Χ. – 4500 π.Χ.
Νεότερη νεολιθική περίοδος: 4500 π.Χ. – 4000 π.Χ.
Τελική νεολιθική περίοδος: 4000 π.Χ. – 3000 π.Χ.