Δικαιώματα σε κοινούς τραπεζικούς λογαριασμούς

Κοινός τραπεζικός λογαριασμός: Δικαιώματα συνδικαιούχων και κληρονόμων

Στις τραπεζικές καταθέσεις όπου υπάρχουν δύο ή περισσότεροι δικαιούχοι σε έναν τραπεζικό λογαριασμό ισχύει μια ιδιαίτερη σχέση μεταξύ των συνδικαιούχων και της τράπεζας.  

Σε περίπτωση χρηματικής κατάθεσης σε κοινό λογαριασμό στο όνομα του ίδιου του καταθέτη και τρίτου ή τρίτων παράγεται, ανεξαρτήτως του εάν τα χρήματα που κατατέθηκαν ανήκαν σε όλους ή σε μερικούς υπέρ των οποίων έγινε η κατάθεση, ενεργητική σε ολόκληρο ενοχή μεταξύ του καταθέτη και του τρίτου αφενός και του δέκτη της κατάθεσης νομικού προσώπου (τράπεζας) αφετέρου. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι σε κοινό τραπεζικό λογαριασμό που καταθέτει χρήματα ο ένας συνδικαιούχος, αν γίνει ανάληψη των χρημάτων της κατάθεσης (ολικώς ή μερικώς) από έναν από τους δικαιούχους είτε είναι αυτός που τα καταθέτει ή άλλος συνδικαιούχος να γίνεται εξ ιδίου δικαίου (δηλαδή ο αναλαμβάνων τα χρήματα αποκτά αυτομάτως δικαίωμα να προβεί σε αυτήν την πράξη), εάν δε αναληφθεί ολόκληρο το ποσό της χρηματικής κατάθεσης από έναν μόνο δικαιούχο, επέρχεται απόσβεση της απαίτησης καθ` ολοκληρία έναντι της Τράπεζας και ως προς τον άλλο, δηλ. τον μη αναλαβόντα δικαιούχο.

Με την κατάθεση δε σε κοινό λογαριασμό οι δικαιούχοι του λογαριασμού, ακόμη και αν δεν κατατέθηκαν δικά τους χρήματα, γίνονται συγκύριοι των χρημάτων του λογαριασμού, ανεξάρτητα από τον σκοπό της κατάθεσης, γι` αυτό και η ανάληψη των χρημάτων από οποιονδήποτε των δικαιούχων δεν συνιστά κλοπή ή υπεξαίρεση και κατ` επέκταση αδικοπραξία.

Ο δικαιούχος που δεν ανέλαβε χρήματα σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να ασκήσει αγωγή καθώς αποκτά εκ του νόμου απαίτηση, έναντι εκείνου που ανέλαβε ολόκληρη την κατάθεση, για την καταβολή ποσού ίσου προς το μισό της κατάθεσης, εκτός εάν από τη μεταξύ τους εσωτερική σχέση προκύπτει άλλη αναλογία ή δικαίωμα επί ολοκλήρου του ποσού.

Σε περίπτωση δε θανάτου ενός των καταθετών, το ποσό του τραπεζικού λογαριασμού στο οποίο είναι συνδικαιούχος δεν συμπεριλαμβάνεται στην κληρονομιαία περιουσία, δηλαδή τα χρήματα που έχει ένας κοινός τραπεζικός λογαριασμός δεν κληρονομούνται. Ο επιζών ή οι επιζήσαντες συνδικαιούχοι εξακολουθούν να είναι οι μόνοι δικαιούχοι του λογαριασμού. Κι αν συνδικαιούχος είναι μόνο ένας τότε αυτομάτως έχει το δικαίωμα να εισπράξει όλο το ποσό του λογαριασμού, ακόμα κι αν στην πραγματικότητα δεν του ανήκει. Σε τέτοια περίπτωση οι κληρονόμοι του αποβιώσαντος συνδικαιούχου δεν μπορούν να στραφούν κατά της τράπεζας για να διεκδικήσουν το κληρονομικό τους μερίδιο από τον κοινό λογαριασμό διότι διαφορετικά θα επερχόταν μεταβολή του προσώπου του καταθέτη χωρίς τη συγκατάθεση της (τράπεζας). Έτσι, οι κληρονόμοι του αποθανόντος, θα μπορούν να αξιώσουν από αυτόν το τμήμα εκείνο της κατάθεσης που αναλογεί στον δικαιοπάροχο τους με βάση τις εσωτερικές σχέσεις των καταθετών. 
Αναστασία Μήλιου, δικηγόρος παρ’ εφέταις Αθηνών