Επιχορηγήσεις άνω των 17 δις από την ΕΕ για επενδύσεις στην Ελλάδα
Εγκρίθηκαν και τα 18 μεγάλα επενδυτικά προγράμματα της Ελλάδας για απασχόληση, ανάπτυξη, καλύτερη ποιότητα ζωής και έξοδο από την κρίση.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε το πράσινο φως για 18 νέα επενδυτικά προγράμματα της ΕΕ για την Ελλάδα συνολικά και για καθεμία από τις περιφέρειές της. Τα στρατηγικά αυτά επενδυτικά προγράμματα για την περίοδο 2014-2020 θα βοηθήσουν σημαντικά τη χώρα να βγει από την κρίση και θα συμβάλουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας και νέων ευκαιριών για ανάπτυξη και οικονομική πρόοδο. Ο συνολική επένδυση της ΕΕ για τα προγράμματα αυτά ανέρχεται σε περισσότερα από 17 δισ. ευρώ, ποσό που προέρχεται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ).
Τα πέντε εθνικά προγράμματα που εγκρίθηκαν καλύπτουν επενδύσεις στην ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία, στις μεταφορές και το περιβάλλον, στην δημόσια διοίκηση, το ανθρώπινο δυναμικό αλλά και την παροχή τεχνικής βοήθειας για την υποστήριξη της αποτελεσματικής και σύγχρονης διαχείρισης των εν λόγω προγραμμάτων.
Αντίθετα με την προηγούμενη περίοδο προγραμματισμού 2007-2013, καθεμία από τις 13 περιφέρειες της Ελλάδας θα έχει δικό της επενδυτικό πρόγραμμα, προσαρμοσμένο στις ανάγκες της.
Η αρμόδια για την Περιφερειακή Πολιτική Επίτροπος, κ. Corina Crețu, μία από τους Επιτρόπους που ενέκριναν τα 18 επιχειρησιακά προγράμματα για την Ελλάδα, δήλωσε: «Μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την κρίση μόνο αν συνεργαστούμε και βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον. Αυτό το μεγάλο επενδυτικό σχέδιο αντιπροσωπεύει τη δέσμευσή μας να στηρίξουμε τις προσπάθειες που καταβάλλει η Ελλάδα για να επιστρέψει στον δρόμο της ανάπτυξης. Κάθε επένδυση θα είναι στρατηγικά στοχευμένη στις κρίσιμες ανάγκες της κάθε περιφέρειας: από τις μεταφορές και το περιβάλλον έως την υποστήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ), τα προγράμματα αυτά θα προσφέρουν συγκεκριμένα οφέλη στον ελληνικό λαό. Πρέπει να κάνουμε την καλύτερη δυνατή χρήση αυτής της επενδυτικής ευκαιρίας- η “πεπατημένη” δεν αποτελεί πλέον επιλογή. Μαζί, μπορούμε να επαναφέρουμε την εμπιστοσύνη και την ανάπτυξη στην ελληνική οικονομία».
Η κ. Marianne Thyssen, Επίτροπος αρμόδια για την Απασχόληση, τις Κοινωνικές υποθέσεις, τις Δεξιότητες και την Εργασιακή Κινητικότητα, δήλωσε: «Κατά την περίοδο 2014-2020 θα επενδυθούν στις ελληνικές περιφέρειες περίπου 800 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) με κύριους στόχους την προώθηση της κοινωνικής ένταξης και την καταπολέμηση της φτώχειας. Θα υποστηρίξουμε επίσης δράσεις για την προώθηση της βιώσιμης και ποιοτικής απασχόλησης, της ισότητας των ευκαιριών και της κοινωνικοοικονομικής ένταξης των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων. Το ΕΚΤ θα υποστηρίξει ακόμη την προώθηση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας ως μέσου για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στην απασχόληση και την παροχή καλύτερων υπηρεσιών σε όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη».
Τα ελληνικά προγράμματα συμβάλλουν στην επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη διοχετεύοντας στην πραγματική οικονομία χρηματοδοτικούς πόρους ζωτικής σημασίας, υποστηρίζοντας τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, την έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία και δίνοντας έμφαση στη σύνδεση των πανεπιστημιακών και ερευνητικών κέντρων με τις επιχειρήσεις, καθώς επίσης και στην προώθηση της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της απασχόλησης και της κοινωνικής ένταξης. Για τον σκοπό αυτό, θα υποστηριχθούν 34.500 ΜΜΕ, ενώ αναμένεται η ίδρυση περίπου 2.700 νέων επιχειρήσεων και η συνεργασία 2.000 ΜΜΕ με ερευνητικούς φορείς, ώστε να προαχθούν η έρευνα και η καινοτομία. Μέσω των προγραμμάτων αυτών αναμένεται αύξηση κατά 16.000 ισοδύναμα πλήρους απασχόλησης, ενώ περίπου 8.000 νέοι ερευνητές θα μπορέσουν να εργαστούν σε υποστηριζόμενους φορείς.
Οι επενδύσεις θα επικεντρωθούν επίσης στην ενεργειακή απόδοση των δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων, πράγμα που καταδεικνύει τη δέσμευση της χώρας να μεταβεί προς μια οικονομία χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών. Περισσότερα από 26.000 νοικοκυριά θα καταταγούν σε καλύτερη κατηγορία ενεργειακής κατανάλωσης, ενώ περίπου 200.000 χρήστες ενέργειας θα συνδεθούν με «έξυπνα» ηλεκτρικά δίκτυα (smart grids).
Βασικός στόχος είναι και η προστασία του περιβάλλοντος και της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και η προώθηση της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης. Η ικανότητα ανακύκλωσης αποβλήτων θα αυξηθεί σε 1,2 εκατ. τόνους ετησίως, ενώ περίπου 1 εκατομμύριο επιπλέον άτομα θα εξυπηρετούνται από βελτιωμένα δίκτυα ύδρευσης και καλύτερες εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων.
Τέλος, πράγμα όμως εξίσου σημαντικό, με τα νέα προγράμματα θα επιδιωχθεί η ολοκλήρωση των βασικών υποδομών, ιδίως στον τομέα των μεταφορών και, ως εκ τούτου, προβλέπεται η κατασκευή περίπου 260 χλμ. νέου οδικού δικτύου ΔΕΔ-Μ (Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών) και 161 χλμ. σιδηροδρομικού δικτύου ΔΕΔ-Μ.
Εν τω μεταξύ, πριν από το τέλος του έτους αναμένεται η έκδοση ενός νέου νόμου που προτάθηκε από τις ελληνικές αρχές για το σύστημα διαχείρισης και ελέγχου και θα ισχύει κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020. Ο νέος νόμος αναμένεται να θεσπίσει ένα σύστημα χρηστής και διαφανούς διαχείρισης, που θα λειτουργεί στο πλαίσιο αυστηρής στρατηγικής για την καταπολέμηση της απάτης.
Πλαίσιο: Περιλήψεις των επιχειρησιακών προγραμμάτων που εγκρίθηκαν
Εθνικά προγράμματα:
1. Πρόγραμμα «Υποδομές μεταφορών, Περιβάλλον και Βιώσιμη Ανάπτυξη»
Είναι το σημαντικότερο, από οικονομική άποψη, πρόγραμμα με προϋπολογισμό 5,15 δισ. ευρώ και με συνεισφορά ύψους 4,33 δισ. ευρώ από την ΕΕ για παρεμβάσεις στους τομείς των υποδομών για τις μεταφορές, του περιβάλλοντος και της ενεργειακής απόδοσης.
Κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του, εκτιμάται ότι θα δημιουργηθούν δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας, εκ των οποίων πάνω από 32.000 στον τομέα των μεταφορών και περίπου 50.000 στον τομέα του περιβάλλοντος.
Μερικά αναμενόμενα αποτελέσματα:
· Πρόσθετες υποδομές στους βασικούς ευρωπαϊκούς σιδηροδρομικούς και οδικούς άξονες προτεραιότητας (ΔΕΔ-Μ) (για παράδειγμα: μια συμπληρωματική διπλή σιδηροδρομική γραμμή μήκους 161 χλμ. για τον άξονα ΠΑΘΕ-Π).
· Βελτίωση της περιφερειακής κινητικότητας και ασφάλειας και σημαντική μείωση των θανατηφόρων ατυχημάτων.
· Αύξηση των έργων που αφορούν «καθαρές» δημόσιες αστικές και υπεραστικές συγκοινωνίες, ώστε να υπάρξει σημαντική μείωση της ρύπανσης και των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, ιδιαίτερα στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, κατά 67.126 τόνους ισοδυνάμου CO2, που οφείλονται στα έργα του μετρό. Από το μετρό θα εξυπηρετούνται 719.000 επιπλέον άτομα στην Αθήνα και 580.000 στη Θεσσαλονίκη· κατασκευή 14,40 χλμ. νέων γραμμών του μετρό στη Θεσσαλονίκη και μόνο.
· Εξορθολογισμός των ενεργειακών αναγκών των δημόσιων κτιρίων, έτσι ώστε η πρωτογενής κατανάλωση ενέργειας να μειωθεί κατά 49 εκατομμύρια kWh ετησίως.
· Επενδύσεις σε έργα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, π.χ. κάλυψη όλης της Ελλάδας από σχέδια ή μέτρα αντιμετώπισης του κινδύνου πλημμυρών.
· Βελτίωση της διαχείρισης στερεών αποβλήτων και λυμάτων, με αύξηση της ικανότητας ανακύκλωσης κατά περίπου 650.000 τόνους ετησίως· εξασφάλιση ότι 661.000 επιπλέον άτομα θα εξυπηρετούνται από εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων.
· Καλύτερη προστασία της βιοποικιλότητας: αναμένεται ότι οι καλυπτόμενες περιοχές Natura θα αυξηθούν κατά 80%.
2. Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ-κίνηση). Συνολική επένδυση:
4,66 δισ. ευρώ, με συνεισφορά ύψους 3,64 δισ. ευρώ από την ΕΕ (Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης – ΕΤΠΑ: 2,97 δισ. ευρώ και Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο – ΕΚΤ: 675 εκατ. ευρώ).
Αυτό το πρόγραμμα θα συμβάλει στη στροφή του αναπτυξιακού προτύπου της ελληνικής οικονομίας από τους τομείς μη εμπορεύσιμων αγαθών προς τους τομείς εμπορεύσιμων αγαθών, δίνοντας ώθηση στην καινοτομία και την επιχειρηματικότητα που βασίζονται στην γνώση αλλά και στην επίτευξη βιώσιμων ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων. Η στήριξη που παρέχει το πρόγραμμα στην έρευνα και την ανάπτυξη συμπληρώνει αυτή που παρέχεται από τα περιφερειακά προγράμματα.
Μερικά αναμενόμενα αποτελέσματα:
· Προώθηση της καινοτομίας και υποστήριξη των ΜΜΕ, ιδιαίτερα σε τομείς με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα: γεωργικά είδη διατροφής, ενέργεια, αλυσίδα ανεφοδιασμού, πολιτιστικοί και δημιουργικοί κλάδοι, περιβάλλον, τουρισμός/πολιτισμός, ΤΠΕ (τεχνολογίες της πληροφορίας και της επικοινωνίας), υγεία.
· Παροχή βοήθειας σε τουλάχιστον 1.185 επιχειρήσεις για να δημιουργήσουν νέα προϊόντα· αύξηση της ακαθάριστης προστιθέμενης αξίας 9 στρατηγικών τομέων της Ελλάδας κατά τουλάχιστον 11 δισ. ευρώ και αύξηση των εξαγωγών τους κατά 1,1 δισ. ευρώ. Παροχή υποστήριξης σε τουλάχιστον 22.500 ΜΜΕ για να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.
· Με τη χρήση χρηματοοικονομικών εργαλείων αναμένεται να κινητοποιηθούν επιπλέον 3,5 δισ. ευρώ από ιδιωτικούς πόρους για να ενισχυθούν οι δημόσιες δαπάνες.
· Παροχή υποστήριξης για την ανάπτυξη περισσότερο φιλικών προς τις επιχειρήσεις υποδομών, π.χ. με στόχο την αύξηση της ευρυζωνικής κάλυψης στο 100%.
· Αύξηση της εξοικονόμησης ενέργειας έως και 900 χιλιοτόνους ισοδυνάμου πετρελαίου (χΤΙΠ) ετησίως με μέτρα ενεργειακής απόδοσης και διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μέχρι και 20% έως το 2020.
3. Πρόγραμμα «Τεχνική βοήθεια»:
Το συνολικό ύψος του προγράμματος ανέρχεται σε 402 εκατ. ευρώ, με υποστήριξη από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ).
Το πρόγραμμα έχει στόχο να στηρίξει την ομαλή και ορθή εφαρμογή όλων των ελληνικών προγραμμάτων που υποστηρίζονται στο πλαίσιο του στόχου «επενδύσεις για την ανάπτυξη και την απασχόληση» μέσω της ανάπτυξης κατάλληλων εργαλείων και διαδικασιών διαχείρισης.
4. Πρόγραμμα «Μεταρρύθμιση της Δημόσιας Διοίκησης»:
Το συνολικό ποσό του προγράμματος ανέρχεται στα 377 εκατ. ευρώ, με υποστήριξη ύψους 200 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ). Το πρόγραμμα αναμένεται να στηρίξει την ελληνική διοίκηση στην βελτίωση της συνοχής, του συντονισμού, της ευελιξίας, της εξωστρέφειας και της αποτελεσματικότητάς της, στην αποκατάσταση της σχέσης εμπιστοσύνης με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις και στην παροχή συνεχώς αναβαθμιζόμενων υπηρεσιών με επίκεντρο τον πολίτη, ώστε να αποτελέσει έναν από τους κύριους άξονες για την ανάκαμψη της χώρας.
Υπάρχουν τρεις προτεραιότητες χρηματοδότησης:
• Ενίσχυση της οργανωτικής, θεσμικής και επιχειρησιακής ικανότητας της δημόσιας διοίκησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης προς όφελος των πολιτών και των επιχειρήσεων.
• Προώθηση της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στο δημόσιο τομέα.
• Ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού στο δημόσιο τομέα, μέσω της ορθολογικής κατανομής του ανθρώπινου δυναμικού, της παροχής αναβαθμισμένων υπηρεσιών και της κατάρτισης.
5. Πρόγραμμα «Ανθρώπινο Δυναμικό»:
Το συνολικό ποσό του προγράμματος ανέρχεται στα 2,104 δισ. ευρώ με υποστήριξη 1,933 δις ευρώ από το ΕΚΤ και 171 εκατ. ευρώ από την πρωτοβουλία «Εγγύηση για τη Νεολαία».
Το πρόγραμμα αυτό έχει ως στόχο την αντιμετώπιση της ανεργίας, με έμφαση στη δημιουργία ευκαιριών ποιοτικής εκπαίδευσης, την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και της βιώσιμης απασχόλησης για όλους και με σκοπό να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή. Το πρόγραμμα θα συμβάλει άμεσα ή έμμεσα στους εθνικούς στόχους για την απασχόληση, την εκπαίδευση και την καταπολέμηση της φτώχειας στο πλαίσιο της αναπτυξιακής στρατηγικής «Ευρώπη 2020».
Εκτός από τα Εθνικά υπάρχουν και τα Περιφερειακά προγράμματα.
Σε ότι αφορά την Πελοπόννησο, ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται σε 270,3 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων 160,8 εκατ. ευρώ από το ΕΤΠΑ και 55,5 εκατ. ευρώ από το ΕΚΤ.
Μερικά αναμενόμενα αποτελέσματα:
- Το 15% των επενδύσεων θα επικεντρωθεί στην υποστήριξη της καινοτομίας, ιδίως των ΜΜΕ, καθώς και ενός καλύτερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Αναμένεται να υποστηριχθούν περισσότερες από 350 ΜΜΕ, ενώ περίπου 40 επιχειρήσεις αναμένεται να συνεργαστούν με φορείς έρευνας και ανάπτυξης. Επίσης, αναμένεται να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης.
- Το πρόγραμμα έχει στόχο να επιτύχει την ενεργό ένταξη 600 μακροχρόνια ανέργων και 10.000 ατόμων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, καθώς επίσης να υποστηρίξει 250 μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών επιχειρήσεων. Με τις επενδύσεις στην εκπαίδευση, 7.750 μαθητές και 1.150 σπουδαστές αναμένεται να επωφεληθούν άμεσα. Παράλληλα, μπορεί να εξασφαλιστεί η παροχή καλύτερων υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης και κοινωνικής μέριμνας για 50.000 άτομα.
- Μέσω παρεμβάσεων σε δημόσια και ιδιωτικά κτίρια αναμένεται να επιτευχθεί μείωση των εκπομπών CO2 ισοδύναμη με 120 τόνους ετησίως. Αναμένεται να επωφεληθούν 60.000 άτομα από μέτρα μετριασμού της κλιματικής αλλαγής και των σχετικών κινδύνων. Η επιπλέον ικανότητα ανακύκλωσης στερεών αποβλήτων αναμένεται να φθάσει τους 1.500 τόνους ετησίως, ενώ το ποσοστό των ανακυκλούμενων αποβλήτων μπορεί να αυξηθεί σημαντικά, από 5% σε 9%. Τέλος, οι επισκέψεις στους υποστηριζόμενους πολιτιστικούς και φυσικούς τόπους μπορεί να αυξηθούν από 360.000 σε 500.000 ετησίως.
- Θα υποστηριχθεί επίσης η βελτίωση της οδικής ασφάλειας.
