Πόσο πολιτισμένοι είμαστε;…

Του Φάνη Ζουρόπουλου *

Στο 2ο Δημοτικό Σχολείο από όπου αποφοίτησα πριν πολλά χρονιά οι δασκάλες μας, η κυρία Ευρυδίκη και η κυρία Ρήνα μας έβαζαν να φτιάχνουμε πινακίδες από χαρτόνι στα οποία γράφαμε «Η καθαριότητα είναι μισή αρχοντιά» και άλλα παρεμφερή συνθήματα για να εμπεδώσουμε μερικά πράγματα. Αργότερα στο Γυμνάσιο Αρρένων Αιγίου οι καθηγητές μας έμαθαν ότι ο πολιτισμός μιας χώρας είναι ευθέως ανάλογος με την κατανάλωση σαπουνιού στη χώρα αυτή. Σήμερα μπορεί να καταναλώνουμε πολύ σαπούνι, δεκάδες σαμπουάν, αφρόλουτρα και να χρησιμοποιούμε πολυσύνθετα καθαριστικά χώρου, αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι είμαστε πολιτισμένοι όσο θέλουμε να πιστεύουμε και ειδικότερα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.

Και ιδού μία σειρά από δικές μας καθημερινές πράξεις, οι οποίες μόνο ως πράξεις πολιτισμένων ανθρώπων δεν μπορούν να χαρακτηριστούν. Ο κατάλογος δεν είναι ούτε διεξοδικός, ούτε ταξινομημένος.

Σίγουρα μπορούν να προστεθούν και άλλα…

Είναι πολιτισμός;
Οταν πετάμε το κύπελλο του φραπέ, που μόλις ήπιαμε, όπου βρεθούμε.
Οταν πετάμε το άδειο πακέτο από τα τσιγάρα μας στον δρόμο ή στο πεζοδρόμιο.
Οταν πετάμε τα σκουπίδια μας έξω από τους κάδους.
Οταν στα δοχεία της ανακύκλωσης πετάμε οτιδήποτε εκτός από τα υλικά που πρέπει.
Οταν μετακινούμε τους κάδους σκουπιδιών γιατί δεν θέλουμε να είναι κοντά στην είσοδό μας.
Οταν αφήνουμε τα σκουπίδια μας στην όμορφη παραλία ή στο πεντακάθαρο δάσος που μόλις επισκεφθήκαμε.
Οταν σβήνουμε τα τσιγάρα μας στην άμμο.
Οταν πετάμε τις πλαστικές σακούλες (που θέλουν άπειρα χρόνια για να διαλυθούν) στη θάλασσα και δημιουργούμε πρόσθετα προβλήματα στο ζωικό κόσμο της θάλασσας.
Οταν πετάμε τα μπάζα μας, στο κοντινότερο δάσος ή όπου νομίζουμε ότι δεν μας βλέπει κανείς.
Οταν αφήνουμε τα σπασμένα μπουκάλια είτε στην παραλία είτε στο δάσος με κίνδυνο να τραυματιστεί κάποιος άλλος.
Οταν αφήνουμε τον σκύλο μας να λερώνει το πεζοδρόμιο.
Οταν φτύνουμε την τσίχλα μας στο πεζοδρόμιο ή όταν την κολλάμε στους κορμούς των δένδρων.
Οταν κολλάμε διαφημιστικά ή άλλα αυτοκόλλητα στις πινακίδες της τροχαίας ώστε να μην είναι ορατό το σήμα και να κινδυνεύουν συνάνθρωποί μας ή να μην μπορούν να προσανατολιστούν άνθρωποι που δεν γνωρίζουν την περιοχή.

Είναι Πολιτισμός;
Οταν οδηγούμε και συνειδητά κλείνουμε τη διασταύρωση, ώστε να μην μπορούν να περάσουν τα άλλα αυτοκίνητα όταν ανάψει το δικό τους πράσινο.
Οταν παρκάρουμε το αυτοκίνητό μας στα πεζοδρόμια ή κλείνουμε τις διαβάσεις για τα άτομα με ειδικές ανάγκες.
Οταν σε ένα χώρο στάθμευσης που χωρά δύο αυτοκίνητα, παρκάρουμε το δικό μας με τέτοιο τρόπο, έτσι ώστε να μη χωράει άλλο αυτοκίνητο.
Οταν παρκάρουμε για πέντε (τα οποία μπορεί να γίνουνε πενήντα) λεπτά κλείνοντας ένα ξένο ιδιωτικό γκαράζ αδιαφορώντας αν ο ιδιοκτήτης θέλει να μπει ή να βγει από το δικό του γκαράζ.
Οταν μουντζώνουμε ή βρίζουμε οποιονδήποτε νομίζουμε ότι δεν οδηγεί όπως εμείς θέλουμε.
Οταν κορνάρουμε μόλις ανάψει το πράσινο και ο μπροστινός μας δεν διαθέτει το ρεφλέξ οδηγού της Formula 1.
Οταν οδηγούμε το μηχανάκι μας στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας και απαιτούμε ο νόμιμος να κάνει μανούβρες για να περάσουμε εμείς.
Οταν οδηγούμε το μηχανάκι μας ή τη μοτοσικλέτα μας και έχουμε την απαίτηση όλα τα αυτοκίνητα να μας ανοίγουν τον δρόμο για να περάσουμε.

Είναι πολιτισμός;
Οταν κάποιος έχει σταματήσει μπροστά μας για να κατεβάσει κάποιον ηλικιωμένο και εμείς δεν έχουμε την υπομονή και κορνάρουμε συνεχώς.
Οταν οδηγούμε και για «ψύλλου πήδημα» είμαστε έτοιμοι να καβγαδίσουμε με κάποιον άλλο οδηγό.
Οταν αδειάζουμε το γεμάτο αποτσίγαρα τασάκι του αυτοκινήτου μας όπου βρεθούμε.
Οταν οδηγούμε και πετάμε αναμμένα αποτσίγαρα ή χρησιμοποιημένα χαρτομάντιλα από το αυτοκίνητό μας.
Οταν οδηγούμε με ανοικτά τα παράθυρα του αυτοκινήτου μας και έχουμε τη (συνήθως πολύ κακή) μουσική στη διαπασών, ανεξάρτητα από την ώρα κοινής ησυχίας.

Είναι Πολιτισμός;
Οταν βρισκόμαστε σε ένα εστιατόριο ή ταβέρνα και συμπεριφερόμαστε σαν να είμαστε μόνοι μας μέσα στον χώρο φωνάζοντας, γελώντας και ενοχλώντας όλους τους υπολοίπους.
Οταν βρισκόμαστε σε ένα χώρο (συνήθως εστιατόριο) όπου απαγορεύεται το κάπνισμα, να καπνίζουμε χωρίς να σκεφτόμαστε τους άλλους που βρίσκονται στο ίδιο χώρο.
Οταν βρισκόμαστε σε κάποια ουρά, περιμένοντας να εξυπηρετηθούμε να προσπαθούμε με διάφορα κόλπα να αλλάξουμε τη σειρά μας.

Είναι Πολιτισμός;
Οταν γράφουμε συνθήματα πάνω σε δημόσια ή ιδιωτικά κτίρια καταστρέφοντας ξένη περιουσία.
Οταν γράφουμε συνθήματα ή σχεδιάζουμε ακατάληπτα σχήματα πάνω στις γέφυρες ή όπου αλλού υπάρχουν μεγάλες επιφάνειες και χαλάμε την αισθητική του χώρου.
Οταν πετάμε μπογιές σε κτίρια πρεσβειών που είναι κοσμήματα για την πόλη μας, γιατί διαφωνούμε με τη στάση των χωρών τους σε κάποιο θέμα.
Οταν βανδαλίζουμε μνημεία και έργα τέχνης που είναι σε δημόσιους χώρους.

Είναι Πολιτισμός;
Οταν φοιτητές δεν αφήνουν τα διοικητικά όργανα των Πανεπιστημίων να συνεδριάσουν, γιατί διαφωνούν με τις αποφάσεις τους
Οταν φοιτητές «χτίζουν» τα γραφεία των καθηγητών τους και τους εγκλωβίζουν μέσα.
Οταν φοιτητές προπηλακίζουν τους καθηγητές τους γιατί αυτοί κάνουν τη δουλειά τους.
Οταν φοιτητές δεν αφήνουν άλλους φοιτητές να μπουν στους χώρους των Πανεπιστημίων.

Είναι Πολιτισμός;
Οταν σε ένα ποδοσφαιρικό αγώνα του ελληνικού πρωταθλήματος ακούγονται τα πλέον εμετικά συνθήματα και γίνονται τα χειρότερα επεισόδια μεταξύ των οπαδών, ενώ οι ίδιοι οπαδοί συμπεριφέρονται σαν αρνάκια στα παιχνίδια για τα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα γιατί αυτοί δεν αστειεύονται στις ποινές.

Είναι Πολιτισμός;
Οταν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τα οποία διαμορφώνουν την κοινή γνώμη, δεν ασχολούνται (ή ασχολούνται επιφανειακά μέσα στην επικαιρότητα) με κανένα από τα παραπάνω θέματα, προκειμένου να καυτηριάσουν, να επηρεάσουν και να διαπαιδαγωγήσουν τη νεολαία μας.
 
* Ο Φάνης Ζουρόπουλος είναι τ. πρόεδρος της Ε.Ι.Ε.Τ. και εκτελεστικός πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων (Ε.Ε.Δ.)