Οι οφθαλμοί ισχυρότεροι των ώτων εισίν
του Βασίλη Καπετάνιου
Ο παππούς απολάμβανε τον καφέ του και την ανάγνωση εφημερίδων και βιβλίων στο μπαλκόνι του πρώτου ορόφου. Την ησυχία του πρωινού διέκοψαν τα βήματα του εγγονού του.
-Καλημέρα παππού. Να φωνάξω για την παραγγελία του καφέ μου; Πως ξεχάστηκε η γιαγιά σήμερα;
-Της πήρε τα μυαλά το φέις μπούκ.
-Τι είπες παππού ;
-Πήρε φορητό υπολογιστή και έχει τρελαθεί με το φέις μπουκ. Και όχι μόνο αυτό έμαθε και το σκάιπ και προσπαθεί να επικοινωνεί με τις τελευταίες επιζώντες φίλες της, ας πούμε φίλες της….
-Σε έπιασαν οι κακιούλες σου πρωί -πρωί , εσύ δεν έχεις τα ηλεκτρονικά σου στο υπόγειο;
-Εκείνα είναι εργαλεία για να κάνω την αρχειοθέτηση μου.
-Μάλιστα για σένα είναι εργαλεία για μένα είναι κουταμάρα. Έλα Πετράκη μου έτοιμος είναι ο καφές σου.
-Γιαγιά θα κάτσεις μαζί μας; (Ένα ηλεκτρονικό μπλικ ακούστηκε προφανώς από τα μεγάφωνα του υπολογιστή) .
-Έχω μήνυμα, μόλις τελειώσω θα έρθω να σας κάνω παρέα.
-Οι οφθαλμοί ισχυρότεροι των ώτων εισίν. (Είπε με ύφος ο παππούς)
-Καινούργια ιστορία παππού;
-Όχι πανάρχαια διαπίστωση του Ηράκλειτου που επιβεβαιώνεται και σήμερα. Βέβαια η ακριβής διατύπωση ήταν «οφθαλμοί των ώτων ακριβέστεροι μάρτυρες».
Τα μάτια δίνουν ακριβέστερες πληροφορίες από τα αυτιά θα ήταν μια πρόχειρη ερμηνεία της φράσης αλλά κρύβουν μια άλλη βαθύτερη ερμηνεία. Η οπτική πληροφορία είναι πολύ ισχυρότερη από την ακουστική, τόσο ισχυρή ώστε μπορεί να θολώσει την κρίση μας για την λήψη αποφάσεων. Θέλεις να κάνουμε ένα μικρό πείραμα;
-Βεβαίως γιατί όχι.
-Λοιπόν εγώ θα σε ρωτάω πολλές φορές την ίδια ερώτηση και εσύ αμέσως μετά θα μου απαντάς . Οι ερωτήσεις είναι δυο. Τι κυκλοφορεί στις φλέβες μας ;
-Αίμα
-Τι πίνει ο δράκουλας;
-Αίμα . (και άρχισε να του απαντάει συνεχώς ο Πέτρος ). Αίμα , αίμα, αίμα , αίμα , αίμα , αίμα , αίμα , αίμα , αίμα.
-Με τι περνάμε τα φανάρια;
-Με κόκκινο ( ακούστηκε η φωνή της γιαγιάς και αμέσως μετά το παιδικό γέλιο παιδούλας που την έπιασαν να κάνει αταξία) . Μα δεν είναι δυνατόν πως την πάτησα έτσι;
-Δεν την πάτησες απλά κυριάρχησε στο μυαλό σου η εικόνα της κόκκινης οπτικής παράστασης λέγοντας συνέχεια αίμα- αίμα. Το κόκκινο χρώμα κυριάρχησε στην αντίληψη σου και όταν έπρεπε να δώσεις μια γρήγορη απάντηση, μια απάντηση σε κατάσταση άγχους απάντησες με βάση το χρώμα που έβλεπε εσωτερικά ο εγκέφαλος σου και όχι με βάση το πράσινο που θα διάλεγε η κρίση σου. Αυτό ακριβώς κάνουν και τα σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας. Μας βομβαρδίζουν με τις κατάλληλες εικόνες που αυτοί επιδιώκουν. Το χρώμα , η οπτική αυτών των εικόνων κυριαρχεί στον εγκέφαλο μας. Όταν βρεθούμε σε μια κατάσταση έντασης δεν θα λάβουμε αποφάσεις με βάση την κρίση μας αλλά με βάση την προγραμμένη εικόνα που έχουν περάσει στο μυαλό μας. Βέβαια εμείς θα πιστεύουμε ότι κάναμε επιλογή γιατί δεν γνωρίζουμε την κυριαρχία της εκ των προτέρων οπτικής- ηλεκτρονικής πληροφορίας.
-Και εγώ σου λέω τυχαίο ήταν, γιατί είχα το νου μου στον υπολογιστή.
-Γιαγιά και εγώ κόκκινο ήμουν έτοιμος να απαντήσω .
-Πάμε άλλο ένα αν θες; (Και το πείσμα θυμωμένης έφηβης ζωγραφίστηκε στις ρυτίδες του προσώπου της).
-Λοιπόν θα απαντάς συνεχώς και γρήγορα . Τι χρώμα έχει το σύννεφο ;
-Άσπρο.
-Τι χρώμα έχει η φανέλα μου;
-Άσπρο. Και σου είπα να βάλεις πουλόβερ σήμερα! Κάνει ψύχρα. (Ο παππούς συνεχίζει ακατάπαυστα τις ερωτήσεις και η γιαγιά τις ίδιες απαντήσεις) Άσπρο, άσπρο, άσπρο, άσπρο, άσπρο, άσπρο , άσπρο , άσπρο.
-Τι πίνει η αγελάδα;
-Γάλα .
-Τι πίνει η αγελάδα; (Ο παππούς έχει σκάσει στα γέλια.)
-Γά….μα δεν είναι δυνατόν, νερό πίνει.
– Ο ινιακός λοβός έχει δύναμη και το ξέρουν αυτοί που προσπαθούν να μας καθυποτάξουν. Είναι ο τελευταίος λοβός εξελικτικά, με την λειτουργικότητα του ο άνθρωπος είδε, συν-είδε και απόκτησε συνείδηση χάνοντας τον αρχέγονο παράδεισο του. Το πόσο ισχυρή είναι η δύναμη του το καταλαβαίνουμε στην φλοιώδη τύφλωση, όπου ο άνθρωπος με καταστραμμένο τον ινιακό λοβό γίνεται κυριολεκτικά μωρό, χάνει τον χώρο και τον χρόνο, παραλύει ψυχικά το βλέμμα του.
Ξέρουν αυτοί ότι δεν βλέπουμε με τα μάτια αλλά με τον εγκέφαλο μας.
-Δηλαδή εσύ τώρα θέλεις να πει ότι εμένα μέσω του φέις μπουκ που μιλάω με τις φίλες μου κάνουν πλύση εγκεφάλου για τις αποφάσεις που θα παίρνω.
-Όχι μόνο πλύση εγκεφάλου αλλά κυριολεκτικά σου επιβάλλουν εικονικές πραγματικότητες. Αν ήταν πραγματικές φίλες σου θα πηγαίνατε η μία στο σπίτι της άλλης, θα κάνατε πράγματα μαζί. Τώρα απλώς ανταλλάσσετε πληροφοριακές εικόνες εκτός πραγματικότητας. Το χειρότερο όμως είναι ότι σου περνάει κυρίαρχες εικόνες και όταν θα κριθείς να λάβεις αποφάσεις θα τις λάβεις με βάση τα χρώματα που σου επέβαλλαν, όπως πριν από την εικόνα του αίματος απάντησες κόκκινο και από την εικόνα του άσπρου απάντησες γάλα.
-Εννοείς ότι η χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών , η κυρίαρχη χρήση της ηλεκτρονικής εικόνας μπορεί να αλλοιώσει τον τρόπο σκέψης μας .
-Όχι μόνο το εννοώ αλλά έχει γίνει ήδη. Όλη η σύγχρονη κοινωνία είναι μια γυάλινη βιτρίνα πληροφοριών ,πίσω δεν υπάρχουν στηρίγματα από το παρελθόν, μπροστά δεν υπάρχει μέλλον. Είναι μεγάλη η εξάρτηση του σύγχρονου ανθρώπου από το «τώρα» των εικόνων χωρίς παρελθόν και μέλλον , χιλιάδες ασύνδετες εικόνες είναι η σύγχρονη σκέψη. Ο σύγχρονος άνθρωπος χάνει την κριτική σκέψη, δεν αναζητά ούτε συνδυάζει πληροφορίες , έχει προδιαγραμμένες απαντήσεις με βάση τα χρώματα που κυριαρχούν στο μυαλό του.
– Μα καλά δεν υπάρχει τρόπος η εικόνα η πληροφορία να οδηγήσει στην εξέλιξη του ανθρώπου.
-Σαφώς και υπάρχει, αλλά για να γίνει αυτό ο Λόγος της εικόνας, χωρίς να εξαντλεί την αλήθεια στον ορισμό του πρέπει να Κοινωνείται και αυτό μόνο μέσα στην Δυναμική της Κοινότητας μπορεί να υπάρχει. Μόνο τότε η εικόνα αποκτά σώμα και ενέργεια . Όταν απλώς μοιράζεσαι εικόνες κυριολεκτικά εκτός τόπου και χρόνου δεν δημιουργείς κοινότητα αλλά ένα προδιαγραμμένο πληροφοριακό δίκτυο στο οποίο είσαι διαχωρίσιμος. Όπως τώρα η γιαγιά σου μέσα από γυάλινες εικόνες νομίζει ότι επικοινωνεί.
-Και δε μου λες από τότε ο Ηράκλειτος είχε προβλέψει ότι θα έχουμε σήμερα ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
-Δεν γνωρίζω αν το γνώριζε αυτό. Ξέρω όμως πολύ καλά ότι πίστευε στην δύναμη του παραδείγματος, του Λόγου που Κοινωνείται.
-Γιατί αυτό δεν είναι μια εικόνα;
-Σαφώς είναι μια εικόνα αλλά για να την κατανοήσεις πρέπει να ασκήσεις το νου σου , πρέπει εσύ να αναζητήσεις το νόημα. Ξέρεις τι έκανε όταν του ζητήθηκε η γνώμη σε μια δύσκολη στιγμή της Εφέσου;
-Τους έκανε ερωτήσεις και μετά ρώτησε κάτι άσχετο για να τους μπερδέψει (είπε η γιαγιά και ένα πονηρό χαμόγελο ζωγραφίστηκε στα χείλη της).
-Ακριβώς το αντίθετο δεν είπε τίποτα . Λένε ότι κάποτε οι Εφέσιοι πολιορκήθηκαν από τους Πέρσες. Αλλά τους κατοίκους της Εφέσου δεν του ένοιαξε καθόλου, συνέχισαν να ζουν μέσα στην σπατάλη και την αφθονία. Κάποια στιγμή τα τρόφιμα άρχισαν να τελειώνουν , η πείνα ξύπνησε μέσα τους την κοινότητα αποφάσισαν να μαζευτούν όλοι μαζί για να δουν τι θα κάνουν. Κανείς όμως δεν έλεγε τίποτα, αφού κανείς δεν ήταν διατεθειμένος να χάσει τον κόσμο της αφθονίας, Ζήτησαν να πάρει τον λόγο ο φιλόσοφος. Αυτός δεν αρνήθηκες βάδισε αμίλητος ανάμεσα στο πλήθος. Ανέβηκε στο βήμα όλοι κρέμονταν από τα χείλη του. Αυτός δεν έβγαλε μιλιά από το στόμα του.
-Γιατί οι οφθαλμοί ισχυρότεροι των ώτων εισίν (Είπε ο Πέτρος.)
-Ακριβώς, πήρε λίγο ωμό κριθάρι το μούσκεψε σε μια κούπα με νερό και το έφαγε. Βουβός κατέβηκε και έφυγε από την συνέλευση. Οι συμπολίτες του πήραν όμως το μήνυμα. Ήταν μια παραδειγματική εικόνα που κινητοποίησε την σκέψη τους, κατάλαβαν ότι με την σύνεση, την απλότητα και την θυσία του πολυτελούς βίου θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τον εξωτερικό εχθρό. Την εικόνα χρειάστηκε με κριτική σκέψη να αποκωδικοποιήσουν επέζησαν από την σκληρή πολιορκία η οποία και λύθηκε σε λίγο καιρό. Η εικόνα μπορεί να προάγει την συλλογική συνείδηση όταν φανερώνεται με παραδείγματα μέσα στην κοινότητα. ( Μπλίκ μπλίκ ακούστηκαν ήχοι από τον υπολογιστή)
-Καλές οι κουβέντες αλλά έχω μήνυμα) .Καμιά φορά τα ώτα είναι ισχυρότερα των οφθαλμών ί ( μπλίκ μπλικ ξανά οι ηλεκτρονικοί ήχοι) έχω και άλλο (!) έχω και άλλο!!!