Συναγερμός στην Πελοπόννησο για το βακτήριο Xylella fastidiosa

Aνησυχία επικρατεί στους γεωργούς της Πελοποννήσου, οι οποίοι φοβούνται ότι το βακτήριο της Xylella fastidiosa μπορεί, αν φτάσει στη χώρα από την Ιταλία, να καταστρέψει το σύνολο των καλλιεργειών τους και να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στην οικονομία της περιοχής, αφού δεν υπάρχει αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισής του.

Η προϊσταμένη του Κέντρου Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου στο Ναύπλιο, Σταυρούλα Τσώλη, σημειώνει πως υπάρχει εγρήγορση κι έχουν δοθεί οδηγίες στο επίπεδο της λήψης προληπτικών μέτρων. Μπορούμε να προστατεύσουμε τις καλλιέργειες, υπογράμμισε, εάν γίνεται σωστός έλεγχος στις πύλες εισόδου της χώρας, εκεί όπου γίνεται εισαγωγή πολλαπλασιαστικού υλικού και τόνισε ότι όλα τα φυτά θα πρέπει να έχουν φυτοϋγειονομικό διαβατήριο.

To επικίνδυνο βακτήριο προέρχεται από τις ΗΠΑ και εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη το 2013, όταν άρχισε να καταστρέφει ελαιώνες στην Απουλία της νότιας Ιταλίας, με αποτέλεσμα να τεθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μια περιοχή 2,4 εκατομμυρίων στρεμμάτων.

Το παθογόνο βακτήριο XYLELLA FASTIDIOSA προσβάλει κυρίως την ελιά και άλλα φυτικά είδη μεταξύ των οποίων την αμυγδαλιά την πικροδάφνη και τη βελανιδιά.  Αναπτύσσεται και φράζει τα ξυλώδη αγγεία των φυτών ξενιστών σε συνέργια με διάφορα είδη μυκήτων και ξυλοφάγων εντόμων. Μολύνει πολλά είδη φυτών που πολλές φορές δεν εμφανίζουν συμπτώματα και έτσι λειτουργούν ως πηγές μολύσματος. Στην Ελλάδα δεν έχει ακόμη εντοπιστεί και θεωρείται οργανισμός καραντίνας. 

Συμπτώματα:
Προκαλεί χλώρωση και μαρασμό στα φύλλα, νέκρωση των κορυφών, ξηράνσεις κλάδων και τέλος ταχεία ξήρανση του δένδρου. 

Ξενιστές:
Οι ξενιστές του βακτηρίου είναι πολλοί. Ελιά, Αμπέλι, Εσπεριδοειδή, Ροδακινιά, Αμυγδαλιά, Πλάτανος, Βελανιδιά, Πικροδάφνη κάποια ζιζάνια και άλλα. Όπως αναφέρεται παραπάνω, στον κατάλογο των ξενιστών εμφανίζεται και η ελιά για την οποία αποτελεί σοβαρότατο κίνδυνο. Στη νότια Ιταλία έχουν προσβληθεί χιλιάδες ελαιόδεντρα και προοδευτικά η ασθένεια εξαπλώνεται και βορειότερα. 

Τρόποι μετάδοσης και συνθήκες ανάπτυξης: 
Το XYLELLA FASTIDIOSA μεταδίδεται με το πολλαπλασιαστικό υλικό (νεαρά δενδρύλλια) καθώς επίσης και με μυζητικά έντομα φορείς που ανήκουν στις οικογένειες Cicadellidae, Cercopidae και Hemiptera. Η ανάπτυξη του παθογόνου ευνοείται από υψηλές θερμοκρασίες και υψηλή υγρασία και η εξάπλωση του ευνοείται από ξηροθερμικές συνθήκες το καλοκαίρι.

Μέτρα αντιμετώπισης:
Δεν υπάρχει χημική αντιμετώπιση του παθογόνου. Η αντιμετώπιση βασίζεται σε μέτρα πρόληψης προκειμένου να παρεμποδιστεί η είσοδος του παθογόνου στη χώρα μας και η διασπορά του. Το φυτικό υλικό που προέρχεται από τρίτες χώρες και για τις οποίες γνωρίζουμε την παρουσία της ασθένειας απαιτείται να συνοδεύεται από πιστοποιητικό φυτοϋγείας. Η διακίνηση δε εντός τις ευρωπαϊκής ένωσης να γίνεται μόνο με την συνοδεία φυτοϋγειονομικού διαβατηρίου. Ειδικότερα στις εισαγωγές φυτικών ειδών από την Ιταλία απαιτούνται αυστηροί έλεγχοι καθώς στη χώρα αυτή είναι γνωστή η παρουσία του παθογόνου. Οι παραγωγοί πολλαπλασιαστικού υλικού να λαμβάνουν μέτρα ώστε οι καλλιέργειες τους να είναι απαλλαγμένες από την παρουσία του βακτηρίου. Λόγω της μεγάλης σοβαρότητας του παθογόνου και της ποικιλίας των φυτών ξενιστών το XYLELLA FASTIDIOSA έχει συμπεριληφθεί στο ετήσιο πρόγραμμα επισκοπήσεων επιβλαβών οργανισμών για την διαπίστωση της παρουσίας του ή μη στη χώρα μας. 

Οι καλλιεργητές να ελέγχουν συστηματικά τις καλλιέργειες τους και αν διαπιστώσουν κάποιο ύποπτο σύμπτωμα να ενημερώσουν τις αρμόδιες φυτοϋγειονομικές αρχές.