Ο θάνατος της TV
Εντάξει, ομολογώ ότι το παράκανα. Δεν πέθανε η μικρή οθόνη στο σύνολό της. Αλλά η τηλεόραση της ειδησεογραφίας, κοντεύει να τα δει ανάποδα τα ραδίκια. Να αφήσει την τελευταία της πνοή και να μας πει οριστικό αντίο. Δεν το λέω εγώ, το λένε τα νούμερα. Κάτι δωδεκάρια που βγάζουν μέσο όρο οι τελευταίες εβδομάδες για Mega και Αntenna, ακριβώς δηλαδή στην εποχή που έχει γίνει ανάστα ο κύριος στη χώρα και κανονικά θα έπρεπε να κρέμεται όλη η Ελλάδα από τα δελτία τους. Κι όμως, η Ελλάδα δεν αναστενάζει στους δέκτες αυτή την κρίσιμη εποχή, η Ελλάδα αναστενάζει στις ιστοσελίδες…
Μου θυμίζει λίγο την αρχή της πτώσης για τις εφημερίδες. Αύγουστος ήταν και τότε, το 1990, με το Ιράκ να εισβάλλει στο Κουβέιτ και να ξεκινάει έτσι ο πρώτος «Πόλεμος του Κόλπου». Και περιμέναμε όλοι τότε στην «Ελευθεροτυπία» δουλειές με φούντες και κυκλοφορίες στα ύψη. Μόνο..που αντί να κονομήσουμε εμείς, κονόμησαν τα κανάλια. Ο πρώτος απολύτως τηλεοπτικός πόλεμος ήταν γεγονός κι ο κόσμος έμεινε καρφωμένος στις οθόνες του αντί να τρέχει στα περίπτερα να αγοράζει εφημερίδες. Ούτε φύλλο δεν πήραμε, για να μην πω ότι χάσαμε κιόλας. Όλος ο κλάδος, όχι μόνο εμείς. Άλλαζε η εποχή και, όπως αποδείχθηκε, άλλαζε ραγδαία. Με ταχύτητες μεγάλες, που λέει και το τραγούδι.
Στην Ελλάδα μάλιστα, η σφαλιάρα στις εφημερίδες και η απόλυτη κυριαρχία της τηλεοπτικής ειδησεογραφίας ήταν ισοπεδωτικές. Πουθενά αλλού στον κόσμο (στον Δυτικό κόσμο, έστω) τέτοια κατακρήμνιση των κυκλοφοριών με παράλληλη εκτόξευση της θεαματικότητας για τα δελτία. Αλλά είμαστε χώρα της υπερβολής (χώρια που τα δελτία είναι τζάμπα…), οπότε όλα δικαιολογούνται. Μόνο που όπως είπε κι ο Ιησούς, απ’ το σπαθί ζεις κι απ’ το σπαθί πεθαίνεις. Όπως τσαλακώθηκαν οι εφημερίδες από την τηλεοπτική ειδησεογραφία, έτσι τσαλακώθηκε και η τηλεοπτική ειδησεογραφία από τις ιστοσελίδες. Την ροκάνισε δραματικά το διαδίκτυο και, αν συνεχιστεί ο συρμός, θα την διαλύσει, όπως διαλύθηκαν τα έντυπα.
Εξηγούμαι. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Nielsen, μόνο ο ΣΚΑΪ εκμεταλλεύθηκε το εκρηκτικό πολιτικό κλίμα ανεβάζοντας κατά περίπου 50 % την μέση θεαματικότητά του. Ανοδική σφόδρα ήταν και η πορεία της ΕΡΤ, αλλά αυτή τσίμπησε το φιλοαριστερό κοινό που ως τότε προτιμούσε τον Alpha. Το Mega, πάλι, κι ο Antenna, κατέγραψαν σημαντικές απώλειες ενώ θα έπρεπε να είναι στα ύψη. Οι λόγοι; Πρώτον οι πολιτικές τους τοποθετήσεις την τελευταία πενταετία (και ιδίως η τελευταία χρονιά για το κανάλι του Αμαρουσίου, οπότε και χάθηκε εντελώς η μπάλα), το ποντάρισμα σε φθαρμένα τηλεοπτικά πρόσωπα, το ποντάρισμα σε φθαρμένα πολιτικά πρόσωπα, οι διαρκείς περικοπές και, ναι, το κοπιάρισμα του διαδικτύου.
Το τελευταίο έχει να κάνει αφενός με τις περικοπές (το τζαμπατζιλίκι πολλοί εζήλεψαν…) και αφετέρου με τον τρόμο της τηλεόρασης μπροστά στο επερχόμενο τσουνάμι. Έτσι ξεκινήσαμε να βλέπουμε σε όλα τα δελτία «αστεία» και «περίεργα» βιντεάκια αλιευμένα από το ίντερνετ και φτάσαμε να στηρίζονται ολόκληρα ρεπορτάζ σε φωτογραφίες, ομάδες και εξυπναδούλες του Facebook ή του Twitter. Κάποιος είπε μια μαγκιά, κάποιος άλλος κάτι πόσταρε, ένας τρίτος ξεκίνησε ένα thread για ένα συμβάν. Πράγματα που κλέβουν και οι ειδησεογραφικές ιστοσελίδες -δεν λέω- αλλά τουλάχιστον αυτές δραστηριοποιούνται στο ίδιο «μέσο». Τα δελτία υπογράφουν τη θανατική τους καταδίκη όταν τσουρνεύουν το ίντερνετ, όπως το υπογράψαμε κι εμείς στις εφημερίδες όταν προσπαθήσαμε να μιμηθούμε την νοοτροπία την τηλεοπτική.
Διά ταύτα; Δια ταύτα φτάσαμε να μετράνε κάποια δελτία τόσο κόσμο ημερησίως όσα και τα «κλικ» μιας δημοφιλούς ιστοσελίδας. Γιατί ο κόσμος προτιμά να επενδύει τον χρόνο του σε κάτι που ακόμη δεν τον έχει προδώσει, δεν τον έχει κοροϊδέψει, δεν τον έχει μπουρδουκλώσει. Ή μάλλον δεν έχει υποψιαστεί ότι τον πρόδωσε, τον κορόιδεψε, τον μπουρδούκλωσε. Θα του περάσει βεβαίως κάποτε από το μυαλό ότι και στο δίκτυο πάει σύννεφο το ψέμα, αλλά ως τότε θα καταθέτει την υπομονή του μπροστά στις οθόνες του υπολογιστή, της ταμπλέτας, του κινητού. Και τα δελτία ειδήσεων θα αιμορραγούν μέχρι τελικής πτώσεως…
Γράφει ο Χρήστος Ξανθάκης
(δημοσιεύτηκε στο newpost)
