Οι εφημερίδες δεν θα πεθάνουν ποτέ!
Χρησιμοποιώ καθημερινά το ίντερνετ και μ’ αρέσει, χωρίς όμως και να τρελαίνομαι… Οι πολλές δυνατότητες που παρέχει, η ταχύτητα με την οποία τις εμφανίζει, η κινηματογραφική αίσθηση της δημοσιογραφίας, η διαδραστικότητα και η δυνατότητα πειραματισμού που σου παρέχει μου φαντάζουν… σαν κάτι μαγικό. Όπως τότε, μικρό παιδί στην πρώτη Δημοτικού, στις γιορτές των Χριστουγέννων ο πατέρας μου έφερε σαν δώρο την «Εγκυκλοπαίδεια του παιδιού», μαζί με κάτι βιβλία όπως το «Από την γη στη Σελήνη» του Ιούλιου Βερν, τους «Άθλίους» του Βίκτωρος Ουγκώ και το «Χωρίς Οικογένεια» του Έκτορος Μαλώ. Ετσι ένιωσα όταν πρωτομπήκα στο ίντερνετ και έμαθα να σερφάρω, όντας «εφημεριδάς» της παλιάς …τεχνολογίας για χρόνια!
Γιατί δεν είναι πολύ εύκολο να έχεις ξεκινήσει να «κτίζεις σελίδες» με την κάσα (δηλαδή με το χέρι ένα – ένα τα γράμματα), όπως λέγαμε στα γεμάτα αντιμώνιο παλαιά τυπογραφεία και ξαφνικά να περνάς στην ψηφιακή τεχνολογία, έχοντας ζήσει ενδιάμεσα και στην άλλη μεγάλη επανάσταση της τυπογραφίας, την λινοτυπία και το μάρμαρο με τους χειροποίητους τίτλους!… Τώρα, λόγω του ίντερνετ η περιφερειακή δημοσιογραφία έχει περάσει τεχνολογικά σε μια άλλη εποχή. Συντακτικά δεν θα το έλεγα γιατί η τεχνολογία έφερε μαζί της και πολλά κακά, όπως ασύστολη αντιγραφή της είδησης, εύκολη πρόσβαση σε δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες πηγές αμφιβόλου ποιότητος, κατάργηση του ρεπορτάζ και βόλεμα με την έτοιμη (και πάλι αμφιβόλου προέλευσης) αρθρογραφία. Όμως δεν μπορώ να μην παραδεχθώ ότι το ίντερνετ έφερε τα πάνω – κάτω στον κόσμο της ενημέρωσης σε παγκόσμιο επίπεδο και σε λίγο θα κυριαρχήσει. Ήδη βρισκόμαστε στην εποχή που όλες σχεδόν οι εφημερίδες που δεν διέκοψαν ακόμα τις έντυπες εκδόσεις τους να λειτουργούν παράλληλα και την ψηφιακή τους πλατφόρμα και μάλιστα αυτή να είναι πλέον η βασική τους προτεραιότητα. Και στο κέντρο και στην περιφέρεια το ίδιο συμβαίνει… Παράλληλα σε παγκόσμιο επίπεδο μεγάλες εφημερίδες και περιοδικά πέρασαν επιθετικά στην ψηφιακή εποχή, κλείνοντας τα τυπογραφεία τους και τις εκδόσεις τους. Στην Ευρώπη κυριαρχούν πλέον τα site και παραμένουν στις επάλξεις μετρημένες στα δάχτυλα λίγες ιστορικές εφημερίδες που μετράνε ημέρες, άντε κάποια χρόνια για να κλείσουν… Αν δείτε και την κατάρρευση των Ελληνικών εφημερίδων θα καταλάβετε γιατί όλοι λησμόνησαν την μαγεία του χαρτιού. Κανείς δεν πιστεύει πια στα έντυπα, ακόμα και μεγάλης ηλικίας άνθρωποι, που κουτσά στραβά έμαθαν να παίζουν με τα πλήκτρα…
Εγώ όμως πιστεύω. Εκτός από το ότι γράφω ακόμα σε χειρόγραφο και μου πληκτρολογούν τα κείμενα μου (γι’ αυτό και πολλές φορές έχουν λάθη…) διαβάζω κάθε μέρα όλες σχεδόν τις καθημερινές εφημερίδες, δεκάδες περιφερειακές που μου στέλνουν και ρίχνω σίγουρα και μια ματιά σε επιλεγμένα site διαβάζοντας ενυπόγραφα άρθρα…
Αν δεν πιάσω όμως στο χέρι το τυπωμένο χαρτί, δεν νιώθω καλά!…Η αισθητική απόλαυση όταν ξεφυλλίζω μια εφημερίδα, η εκτίμηση για κάποιο καλό κείμενο, η εντύπωση από την σελιδοποίηση και τις φωτογραφίες είναι μια ηδονή που δεν υπάρχει αλλού και κυρίως δεν συγκρίνεται με το γλίστρημα στο ψυχρό γυαλί του ίντερνετ… Και πιστεύω ότι οι ψηφιακές εφημερίδες δεν θα εξαφανίσουν τελείως τις έντυπες. Απλά στο πρώτο φύσημα κατέρρευσαν αυτές οι εφημερίδες που ήσαν έτοιμες να καταρρεύσουν λόγω της απληστίας των εκδοτών τους, της διαπλοκής τους και της χαμηλής πίστης τους στο μέσο. Ο περονόσπορος που έπεσε στα έντυπα δεν οφείλεται μόνο στο ίντερνετ αλλά και στα θαλασσοδάνεια, στην αλαζονεία, στο φτωχό τους περιεχόμενο και στην διαπλοκή τους με την εξουσία. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα συνεχίσουν να υπάρχουν έντυπα που να είναι τόσο καλά που να τα στηρίζουν το κοινό και οι διαφημιστές. Πιστεύω ότι οι πωλήσεις έπεσαν λόγω των εκδοτών και όχι του κοινού. Μεγάλη μερίδα του κόσμου ειδικά στην περιφέρεια, έχει ανάγκη να διαβάζει μια εφημερίδα για να μαθαίνει τα τοπικά κυρίως νέα. Και εμείς (ή αρκετοί από εμάς τους «εφημεριδάδες») έχουμε ανάγκη να φτιάχνουμε κάτι όμορφο και πλούσιο στο χαρτί, σαν να μην έχουν πέσει τα έσοδα, σαν να μην έχει χαθεί η μισή αγορά, σαν να μην έχει εξαφανισθεί η διαφήμιση! Ακόμη και στην περιφέρεια που η κρίση έφερε μαζί της και την διαπλοκή με τα συμφέροντα και κυρίως την εξουσία που πριν κάποια χρόνια ήταν άγνωστα, όσοι άντεξαν είναι σίγουρο ότι θα επιβιώσουν. Θα συνεχίσουν να εκδίδουν έντυπες εφημερίδες παρ’ όλο που οι ηλεκτρονικές εκδόσεις (αμφιβόλου ποιότητος και χωρίς νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας) έχουν γίνει χιλιάδες… Και παρ’ όλο που στο διαδίκτυο γίνεται στην κυριολεξία χαμός οι πάντες ενημερώνονται (;) από εκεί, ανταλλάσσουν μηνύματα και σχόλια απίστευτης χυδαιότητας, βλακείας και προσωπικής έπαρσης, βγάζοντας στην φόρα ότι ποιο βρώμικο υπάρχει στην ψυχή τους! Είναι φοβερό το τι γίνεται στην Ελληνική μπλογκόσφαιρα που μπήκε για τα καλά στην ζωή των Ελλήνων… Αυτό για μένα, κάνει ακόμα πιο σοβαρό το λόγο ύπαρξης των εφημερίδων και ιδίως των περιφερειακών, που κράτησαν για δεκαετίες ζωντανό τον ιστό επικοινωνίας των τοπικών κοινωνιών.
Ψυχραιμία χρειάζεται, ένα σχέδιο και καθαρό μυαλό, για να μην εξαφανιστεί ο Γουτεμβέργιος που κράτησε για αιώνες πνευματικά ξύπνια την ανθρωπότητα.
Α, ξέχασα, χρειάζεται και η δική σας αγάπη!
* Ο Φάνης Ζουρόπουλος είναι τ. πρόεδρος της Ε.Ι.Ε.Τ. και εκτελεστικός πρόεδρος της Ένωσης Ευρωπαίων Δημοσιογράφων (Ε.Ε.Δ.)
zourop@otenet.gr
