Οι Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί που πολέμησαν στο Τολό

Στις 27 Απριλίου 1941 διεξήχθη μάχη στη θέση Καμινάκι – Λάκκα Τολού. Σ’ αυτή, οι συμμαχικές δυνάμεις, μεταξύ των οποίων και στρατιώτες ANZAC, είχαν θύματα που θυσιάστηκαν πολεμώντας για την ελευθερία της Ελλάδας. Και ορισμένοι από τους πεσόντες συμμάχους έχουν ταφεί σ’ αυτήν την περιοχή σύμφωνα με τις μαρτυρίες παλαιότερων Eλλήνων κατοίκων. Όμως, προς το παρόν, δεν υπάρχει πουθενά κάποιο μνημείο που αναφέρετε σ’ αυτούς τους ανθρώπους.

Οι μαρτυρίες λένε ότι τους έθαψαν κάτω από κάτι ελιές που ήταν τότε και πάνω σε κάθε μνήμα είχαν τοποθετήσει το κράνος τους. Εκείνη την περίοδο η οπισθοχώρηση των συμμαχικών δυνάμεων ήταν κάπως άτακτη λόγω των συνθηκών και των δυσκολιών.

Το θέμα συζητήθηκε στη συνάντηση που είχε ο Νίκος Λυγερός με τον Σύλλογο Επαγγελματιών Τολού όπου υπήρξε η παραδοχή πως έτσι όπως είναι τώρα τα πράγματα είναι δύσκολο να έχουμε ευρήματα, όμως όπως αναφέρει ο Νίκος Λυγερός «η θυσία της αντίστασης εκείνη την ημέρα κοντά στο Τολό έγινε και θεωρούμε ότι το πρέπον είναι να τιμηθούν. Γι’ αυτό τον λόγο, υποστηρίζουμε την τοπική πρωτοβουλία να γίνει προς τιμήν τους ένα μνημείο πεσόντων για τους ANZAC».